GD CD: ST Vị trí, vai trò của trí thức trong SN CNH, HĐH

Vị trí vái trò của trí thức trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo quan điểm của Đại hội Đảng lần thứ XI PGS,TS. Nguyễn Khánh Bật - Học viện CT-HCQG Hồ Chí Minh
( Nguồn: http://123.30.190.43:8080/tiengviet/tulieuvankien/tulieuvedang/details.asp?topic=168&subtopic=306&leader_topic=867&id=BT5111154608 ).
Ngày 4/11/2011. Cập nhật lúc 15h 23`
1. Thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và vị trí, vai trò của trí thức.
Lịch sử phát triển của mỗi quốc gia dân tộc đều phải trải qua thời kỳ công nghiệp hoá đất nước.
Ở Việt Nam từ Đại hội III (1960) đến Đại hội V (1982) về đường lối xây dựng kinh tế, Đảng ta chủ trương ``tiến hành đồng thời ba cuộc cách mạng: cách mạng về quan hệ sản xuất, cách mạng khoa học kỹ thuật, cách mạng tư tưởng văn hóa, trong đó cách mạng khoa học kỹ thuật là then chốt, đẩy mạnh công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa là nhiệm vụ trung tâm của thời kỳ quá độ”1.
Tại Đại hội V và Đại hội VI, Đảng ta đưa ra khái niệm: ``chặng đường trước mắt``, ``chặng đường đầu tiên`` của thời kỳ quá độ. Theo đó: ``Chặng đường đầu tiên là một bước quá độ nhỏ trong bước quá độ lớn``2. Độ dài và vị trí của chặng đường này được khẳng định trong Văn kiện Đại hội V: ``Chặng đường trước mắt bao gồm thời kỳ đầu 5 năm 1981 - 1985 và kéo dài đến năm 1990, là khoảng thời gian có tầm quan trọng đặc biệt``3.
Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội V, đến Đại hội VI, Đảng ``Xác định nhiệm vụ bao trùm, mục tiêu tổng quát của những năm còn lại của chặng đường đầu tiên là ổn định mọi mặt tình hình kinh tế xã hội, tiếp tục xây dựng tiền đề cần thiết cho việc đẩy mạnh công nghiệp hóa xã hội trong chặng đường tiếp theo”4.
Đại hội VII (1991) của Đảng thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Trong Cương lĩnh 1991, Đảng Cộng sản Việt Nam đã gắn công nghiệp hóa với hiện đại hóa. Cương lĩnh viết: Phát triển lực lượng sản xuất, công nghiệp hóa đất nước theo hướng hiện đại là nhiệm vụ trung tâm nhằm từng bước xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội, không ngừng nâng cao năng suất lao động xã hội và cải thiện đời sống nhân dân.
Tháng 1 - 1994, Đảng ta tiến hành Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ khóa VII. Trên cơ sở đánh giá khách quan những thành tựu và hạn chế của đất nước, Hội nghị cho rằng: ``Mặc dù còn nhiều yếu kém phải khắc phục, nhưng thành tựu quan trọng đạt được đã và đang tạo ra những tiền đề đưa đất nước chuyển sang một thời kỳ phát triển mới, thời kỳ đẩy tới một bước công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước``5 .
Đại hội VIII (1996) của Đảng khẳng định những thành tựu sau 10 năm đổi mới (1986-1996) đề ra phương hướng phát triển cho chặng đường tiếp theo. Văn kiện Đại hội VIII viết: Công cuộc đổi mới 10 năm qua đã thu được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, thế và lực của nước ta về chất đã  có sự chuyển biến về chất. ``Nước ta đã ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, nghiêm trọng và kéo dài hơn 15 năm, tuy còn một số mặt chưa vững chắc, song đã tạo được tiền đề cần thiết chuyển sang thời kỳ phát triển mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước``6. Việc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa được Đảng ta khẳng định từ Đại hội VIII, tiếp tục được bổ sung, phát triển trong các văn kiện Đại hội IX, X, XI và các văn kiện của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư các khóa VIII, IX, X.
Tuy vậy, cho đến nay vẫn còn những nhận thức khác nhau về đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hóa:
- Tại Đại hội X của Đảng có ý kiến cho rằng chúng ta bàn nhiều về công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhưng đến nay vẫn chưa thực sự đưa ra được những tiêu chí cơ bản của một nước công nghiệp hóa, hiện đại hóa để làm mục tiêu phấn đấu. Giải trình vấn đề này, Đoàn chủ tọa Đại hội X cho biết xin tiếp thu bổ sung vào văn kiện Đại hội, tiếp tục nghiên cứu sâu hơn để làm rõ những tiêu chí một nước công nghiệp theo hướng hiện đại trong quá trình xây dựng chiến lược phát triển đất nước giai đoạn 2010 – 20207.
- Mới đây, tại Đại hội XI vẫn còn ý kiến đề nghị làm rõ các tiêu chí