GD CD: Quan hệ quốc tế- CCLL

Câu hỏi :Sự Điều chỉnh của CNTB hiện đại

Chủ nghĩa tư bản (CNTB) đã và đang có bước phát triển mới, mang một sức sống mới với tên gọi CNTB hiện đại và trở thành một chủ thể quan trọng trong đời sống quan hệ quốc tế hiện nay. Vậy đâu là nguyên nhân để CNTB có một diện mạo trên, hay nói một cách khác là CNTB đã có sự điều chỉnh như thế nào để tiếp tục tồn tại và phát triển. Việc nghiên cứu vấn đề này có một ý nghĩa quan trọng, nhất là nhận thức đúng về bản chất của CNTB để không mơ hồ và từ đó thấy được sự thay thế CNTB bằng CNXH là một tất yếu khách quan.
Như chúng ta biết, CNTB hình thành và phát triển đã hơn 4 thế kỷ sau hàng loạt cuộc cách mạng dân chủ tư sản. Từ cuối thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19, CNTB được hình thành với tư cách là một hình thái kinh tế- xã hội và trải qua nhiều giai đoạn phát triển khác nhau. Thời kỳ từ cuối thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19, đặc điểm nổi bật là CNTB tự do cạnh tranh. Thời kỳ từ cuối thế kỷ 19 đến nay là CNTB độc quyền. Trong thời kỳ này có hai giai đoạn, một là từ cuối thế kỷ 19 đến chiến tranh thế giới lần thứ 2 là CNTB độc quyền tư nhân; từ chiến tranh thế giới đến nay là CNTB độc quyền nhà nước. Riêng từ những năm 70- 80 của thế kỷ XX, do tác động của cách mạng KHKT làm cho LLSX ở các nước TB phát triển mạnh mẽ và để tạo điều kiện cho LLSX tiếp tục phát triển, CNTB độc quyền Nhà nước đã tiến hành điều chỉnh QHSX, kiến trúc thượng tầng, trong đó nhà nước đóng vai trò hết sức quan trọng là một trung tâm điều tiết vĩ mô, là người tổ chức và điều hành hoạt động kinh tế xã hội. Chính vì vậy làm cho QHSX TBCN, vai trò, chức năng của Nhà nước TB độc quyền có nhiều nét mới và từ đây xuất hiện quan niệm CNTB hiện đại để phân biệt với CNTB truyền thống, cổ điển.
Vậy CNTB hiện đại là gì ?. Đó là một giai đoạn phát triển mới trong lịch sử phát triển của chủ nghĩa tư bản, là kết quả sự điều chỉnh của CNTB, là CNTB độc quyền Nhà nước, trong đó quyền lực của các tổ chức TB độc quyền được kết hợp với Nhà nước tư sản hợp pháp hóa hành động bóc lột và phản động của giai cấp tư sản. Hiện nay, CNTB hiện đại là một hệ thống chính trị rộng lớn, bao gồm nhiều quốc gia phát triển ở những trình độ khác nhau. Tập trung rõ nhất là các nước trong tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) thành lập 12/1960 lúc đầu có 21 nước, đến nay là 29 nước; hạt nhân của nó là G.7 gồm Anh, Pháp, ý, Đức, Nhật , Mỹ và Ca-na-đa. Nhóm G.7 nay được gọi G.8 với sự tham của Nga. Đây là chủ thể quan trọng của nền kinh tế thế giới.
Quan niệm về CNTB hiện đại cũng có nhiều ý kiến khác nhau. Aimatốp ( người Nga) cho CNTB đã chuyển sang CNXH dân chủ. Đây là con đường thứ ba, khác với hai con đường kia là CNTB và CNXH. Hình thức này trước đây rất thịnh hành, nhất là ở Bắc Âu nhưng nay đã sụp đổ. Thực ra đây cũng chỉ là sự tự điều chỉnh của CNTB. Còn Lỗ Công Minh ( người Trung Quốc) cho rằng CNTB có 3 thời kỳ: Tự do cạnh tranh, độc quyền và nay là CNTB xã