Gan và tụy

I. Tuyến tụy:
1. Cấu tạo đại thể: tụy nằm ở phần xuống tá tràng cho đến cuống lách, có hình dạng giống cái búa và gồm 3 phần:
- Đầu tụy: Dẹt hình vuông, có tá tràng vây quanh, đầu dưới tách ra 1 mỏm gọi là mỏm móc, giữa đầu tụy thân tụy có khuyết tụy.
- Thân tụy: chếch lên trên sang trái có 2 chiều cong: lõm ra trước ôm cột sống lõm ra sau ôm dạ dày.
- Đuôi tụy: Như cái lưỡi nối theo thân tụy.
Tụy dài trung bình: 15cm, cao: 6cm, dày: 3cm, nặng 80g, có màu trắng hơi hồng.
Hình 1:
Môn vị
Phần trên
Phần xuống
Đầu tụy
Mỏm móc
Phần ngang
Phần lên
Hỗng tràng
Góc tá hỗng tràng
Đuôi tụy
Thân tụy
Hình 2:
2. Cấu tạo vi thể: gồm 2 phần: ngoại tiết và phần nội tiết.
Tụy ngoại tiết: cấu tạo tuyến túi kiểu chùm nho gồm phần chế tiết và phần bài xuất.
- Phần chế tiết: chế tiết ra dịch tụy. Thành được cấu tọ bởi 2 loại tế bào: tế bào tuyến, tế bào trung tâm nang tuyến.
- Ống bài xuất
Tụy nội tiết: xen giữa các tụy ngoại tiết là đám tế bào nội tiết
Hình 3: Cấu tạo vi thể tuyến tuỵ
II. Gan:
1. Cấu tạo đại thể:
Gan vừa là tuyến nội tiết vừa là tuyến ngoại tiết tham gia điều hòa đường huyết chống nhiễm độc
Gan có màu nâu đỏ, trơn bóng, gan chắc nhưng dễ bị nghiền nát và khi vỡ thì chảy máu rất nhiều, có bề ngang trung bình là 28cm, trước sau là 18cm, cao 8cm
Gan có hình nửa quả dưa hấu:
- Hai mặt:
+ Mặt hoành
+ Mặt tạng
- Một bờ: bờ dưới
Hình 4:
Hình 5:
Hình 6:
Hình 7:
Hình 8:
Mạch máu cung cấp cho gan là động mạch gan riêng xuất phát từ động mạch gan chung nhánh với động mạch thân tạng
Tĩnh mạch cửa đưa về gan các chất dinh dưỡng cũng như các chất độc để gan chon lọc lưu trữ chế biến và điều hòa
Máu ở gan chảy về tĩnh mạch chủ bởi các tĩnh mạch gan
Thần kinh cung cấp cho gan: thần kinh lang thang và thần kinh giao cảm.
Gan được cấu tạo: bao gan, mô gan, mạch máu và đường mạch trong gan
2. Cấu tạo vi thể:
Gan được cấu tạo bởi bao gan, mô gan, mạch máu và đường mật trong gan.
- Bao gan: bao bọc bởi 2 lớp thanh mạc.
- Mô gan:
+ Gan được cấu tạo bởi những tế bào gan, mạch máu và đường mật.
+ Các tế bào gan sắp xếp thành những bè tạo nên tiểu thùy gan.
+ Mỗi tiểu thùy gan là 1 khối đa diện
+ Có các dãy tế bào hình đa diện tỏa ra theo hướng nan hoa
+ Túi mật có vai trò cô đặc mật trước khi chảy vào tá tràng và lưu trữ mật.
Tĩnh mạch gian thuỳ
Tĩnh mạch trung tâm tiểu thuỳ
Vách liên kết gian thuỳ
Ống gan mật tiểu thuỳ
Bè Remark
Hình 9: