ĐỘT BIẾN NST

Đột biến nhiễm sắc thể
I. Hình thái và cấu trúc nhiễm sắc thể
1. Hình thái NST( Cấu trúc hiển vi)
Đọc SGK, quan sát hình vẽ, em hãy cho biết NST thể hiện rõ nhất ở kì nào, có đặc điểm gì về hình thái?
Ở kì giữa của nguyên phân NST thể hiện rõ nhất về hình dạng, kích thước gồm: 2 crômatit đính với nhau ở tâm động( vị trí để NST trượt trên thoi vô sắc về 2 cực của tế bào)
NST ở tế bào không phân chia có cấu trúc đơn, tương ứng một crômatit của NST ở kì giữa
Mỗi loài có bộ NST đặc trưng về số lượng, hình dạng, cấu trúc( cách sắp xếp các gen trên NST) khác nhau
Có 2 loại: NST thường và NST giới tính
Nhận xét về bộ NST của các sinh vật khác nhau?
Số lượng nhiễm sắc thể có thể hiện sự tiến hóa của các loài sinh vật hay không?
Nhiễm sắc thể gồm có mấy loại? Đó là những loại nào?
Đột biến nhiễm sắc thể
2.Cấu trúc siêu hiển vi của NST
Thành phần: ADN và prôtêin histôn
NST được cấu tạo từ chất nhiễm sắc( chứa 1 phân tử ADN mạch kép quấn quanh khối prôtêin tạo nên các nuclêôxôm)
Mỗi nuclêôxôm gồm có 1đoạn ADN chứa 146 cặp nuclêôtit quấn quanh 8 phân tử histôn
Chuỗi nuclêôxôm tạo thành sợi cơ bản có đường kính 11nm
Sợi cơ bản cuộn xoắn bậc 2 tạo thành sợi nhiễm sắc có đường kính khoảng 30 nm
Sợi cơ bản được xếp cuộn lần nữa tạo nên vùng xếp cuộn( sợi selennoid) 300nm
Sợi 300nm lại cuộn xoắn lần cuối tạo thành crômatit đường kính khoảng 700nm
Như vậy:
NST tại kì giữa ở trạng thái kép gồm 2 crômatit nên chiều ngang của mỗi NST có thể đạt tới 1400nm
Quan sát hình và mô tả các mức độ cấu trúc của NST?
Với cấu trúc xoắn này chiều dài của NST có thể được rút ngắn 15000- 20000 lần so với chiều dài của ADN
Ý nghĩa:
Sự thu gọn cấu trúc không gian của NST thuận lợi cho sự phân li, tổ hợp các NST trong quá trình phân bào
Thành phần cấu tạo của NST là gì?
Đột biến nhiễm sắc thể
I. Hình thái và cấu trúc nhiễm sắc thể
II. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
* Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn và chuyển đoạn
* Khái niệm: Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST
Thế nào là đột biến cấu trúc NST? Nguyên nhân? Các dạng đột biến cấu trúc NST?

Nguyên cứu sách giáo khoa và hình các dạng đột biến cấu trúc NST hoàn thành phiếu học tập : Phân biệt 4 dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
Quan sát hình: Hãy cho biết như thế nào là đột biến mất đoạn, hậu quả và ví dụ?

Dạng đb làm mất một đoạn nào đó của NST


- Làm giảm số lượng gen
-Thường gây chết đối với thể ĐB
-Mất đoạn nhỏ không ảnh hưởng


Mất đoạn NST 22 gây ung thư máu ở người


Quan sát hình: Hãy cho biết như thế nào là đột biến lặp đoạn, hậu quả và ví dụ?

Dạng đb làm mất một đoạn nào đó của NST


- Làm giảm số lượng gen
-Thường gây chết đối với thể ĐB
-Mất đoạn nhỏ không ảnh hưởng


Mất đoạn NST 22 gây ung thư máu ở người


Dạng ĐB làm cho đoạn NST lặp đi lặp lại một hay nhiều lần

Làm tăng số gentrênNST
-Làm tăng hoặc giảm cường độ biểu hiện của tính trạng

-ĐB lặp đoạn ở đại mạch làm tăng hoạt tính enzim amilaza
-ĐB lặp đoạn ở ruồi giấm làm mắt lồi thành mắt dẹt


Quan sát hình và đoạn phim sau: Hãy cho biết như thế nào là đột biến đảo đoạn, hậu quả và ví dụ?

Dạng đb làm mất một đoạn nào đó của NST


- Làm giảm số lượng gen
-Thường gây chết đối với thể ĐB
-Mất đoạn nhỏ không ảnh hưởng


Mất đoạn NST 22 gây ung thư máu ở người


Dạng ĐB làm cho đoạn NST lặp đi lặp lại một hay nhiều lần

Làm tăng số gentrênNST
-Làm tăng hoặc giảm cường độ biểu hiện của tính trạng

-ĐB lặp đoạn ở đại mạch làm tăng hoạt tính enzim amilaza
-ĐB lặp đoạn ở ruồi giấm làm mắt lồi thành mắt dẹt


Dạng ĐB làm cho 1 đoạn NST nào đó đứt ra rồi đảo ngược 1800 và nối lại

-Thay đổi trình tự phân bố các gen trên NST
-có thể ảnh hưởng hoặc không ảnh hưởng đến sức sống

Ở ruồi giấm, đảo đoạn NST số 3 liên quan đến khả năng thích ứng nhiệt độ khác nhau của môi trường

Quan sát hình và đoạn phim sau: Hãy cho biết như thế nào là đột biến chuyển đoạn, hậu quả và ví dụ?

Chuyển đoạn có mấy trường hợp? Đặc điểm của từng dạng?

Dạng đb làm mất một đoạn nào đó của NST


- Làm giảm số lượng gen
-Thường gây chết đối với thể ĐB
-Mất đoạn nhỏ không ảnh hưởng


Mất đoạn NST 22 gây ung thư máu ở người


Dạng ĐB làm cho đoạn NST lặp đi lặp lại một hay nhiều lần

Làm tăng số gentrênNST
-Làm tăng hoặc giảm cường độ biểu hiện của tính trạng

-ĐB lặp đoạn ở đại mạch làm tăng hoạt tính enzim amilaza
-ĐB lặp đoạn ở ruồi giấm làm mắt lồi thành mắt dẹt


Dạng ĐB làm cho 1 đoạn NST nào đó đứt ra rồi đảo ngược 1800 và nối lại

-Thay đổi trình tự phân bố các gen trên NST
-có thể ảnh hưởng hoặc không ảnh hưởng đến sức sống

Ở ruồi giấm, đảo đoạn NST số 3 liên quan đến khả năng thích ứng nhiệt độ khác nhau của môi trường

Dạng ĐB dẫn đến sự trao đổi đoạn trong một NST hoặc giưã các NST không tương đồng

-thay đổi nhóm gen liên kết do một số gen trên NST này được chuyển sang NST khác
-thường làm giảm khả năng sinh sản

Phổ biến ở thực vật

Đột biến nhiễm sắc thể
I. Hình thái và cấu trúc nhiễm sắc thể
II. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
* Khái niệm: Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST
* Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn,đảo đoạnvà chuyển đoạn
* Ý nghĩa:
- Với tiến hoá: tham gia vào cơ chế các li dẫn đến hình thành loài mới
- Với chọn giống: tổ hợp các gen tốt để tạo giống
Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể có ý nghĩa như thế nào đối với tiến hóa và chọn giống?