Điều gì đang xảy ra ở đảo Ba Bình?

Điều gì đang xảy ra ở đảo Ba Bình?
Đảo Ba Bình (Việt Nam gọi) hay Thái Bình (Đài Loan gọi) được xem là một trong những điểm nóng tại biển Đông. Tầm quan trọng của hòn đảo này cũng như những gì đang diễn ra tại đây?
/ Đảo Ba Bình, ảnh chụp trước đây.
Quan trọng về kinh tế, chiến lược
Trong một bài viết hồi tháng Bảy trên tạp chí uy tính Chính sách Đối ngoại – Foreign Policy, trợ lý biên tập Elias Groll đã đánh giá đảo Ba Bình/Thái Bình là một trong 5 điểm nóng của vùng biển Đông. Đánh giá này không có gì là khó hiểu khi Ba Bình có một vị trí kinh tế và chiến lược. Nằm tại vị trí gần như trung tâm biển Đông, cách bờ biển Việt Nam khoảng 600 km; cách đảo Palawan khoảng 500 km và cách bãi cạn Scarborough khoảng 800 KM, đảo Ba Bình được đánh giá là một trong những điểm chiến lược. Ông James Holmes, giáo sư tại trường Hải quân Hoa Kỳ gần đây được Asia Times online dẫn lời nói rằng “đảo Thái Bình (Ba Bình – người viết) đủ lớn để trở thành một trung tâm hậu cần”. Theo ông Holmes, nếu Trung Quốc chiếm được quyền kiểm soát đảo này, thì quân đội Trung Quốc đỡ mất nửa đường đến eo biển Malacca – eo biển nằm trên tuyến đường giao thông rất quan trọng cho tuyến đường từ châu Âu, châu Phi, Nam Á, Trung Đông đi Đông Nam Á, Đông Á. Tầm quan trọng của tuyến đường qua eo biển Malacca có thể sánh ngang với kênh đào Suez hoặc Panama. Nếu Trung Quốc kiểm soát đảo Ba Bình, thì tầm quan trọng của nó được giáo sư Holmes đánh giá là “không nhỏ”.
/ Sơ đồ đảo Ba Bình (Thái Bình) ở quần đảo Trường Sa


“...nếu Trung Quốc chiếm được quyền kiểm soát đảo này, thì quân đội Trung Quốc đỡ mất nửa đường đến eo biển Malacca – eo biển nằm trên tuyến đường giao thông rất quan trọng cho tuyến đường từ châu Âu, châu Phi, Nam Á, Trung Đông đi Đông Nam Á, Đông Á.” - Ông James Holmes Với chiều dài khoảng 1 ngàn 400 m, chiều ngang gần nửa cây số, đây là đảo lớn nhất trong các đảo ở Trường Sa Ngoài việc được cho là có nguồn dầu khí dồi dào, đây cũng là nơi duy nhất có nguồn nước ngọt – là tiềm năng cho việc trồng trọt cũng như sinh hoạt hằng ngày và phát triển du lịch. Xung quanh đảo này cũng có san hô và mực nước khá ôn hòa – là điều kiện tốt cho các tàu nhỏ ra vào. TS sử học Nguyễn Nhã nhận xét về tầm quan trọng của đảo Ba Bình: “Bản thân biển Đông là nằm vị trí chiến lược mà những người làm chiến lược quân sự thời Pháp đã thấy. Hiện nay thì lại càng quan trọng hơn cho nên đảo lớn như Ba Bình đóng một vai trò quan trọng về mặt kinh tế cũng như chiến lược”. Theo thông tin từ phía Việt Nam, quân Tưởng Giới Thạch đã chiếm đảo Ba Bình từ năm 1947 khi được nhiệm vụ giải giáp quân Nhật tử vĩ tuyến 16 trở ra Bắc theo hiệp định Postdam. Năm 1950, quân Trung Hoa Dân Quốc rút khỏi Hoàng Sa và Trường Sa. Kể từ năm này, không có lực lượng nước ngoài nào chiếm đóng tại hai quần đảo này trừ lực lượng trú phòng Việt Nam của chính quyền Bảo Đại. Tuy nhiên, tháng 10 năm 1956, Đài Loan đã giành quyền kiểm soát đảo Ba Bình cho đến hôm nay. Điều gì đang xảy ra trên Ba Bình Đài Loan là một trong 3 nước có tuyên bố tranh chấp toàn phần ở Trường Sa và tất cả mọi hoạt động được cho là nhằm bảo vệ chủ quyền đều được Đài Bắc thể hiện tại hòn đảo lớn nhất ở vùng biển tranh chấp. Việc Đài Loan chuyển quyền phòng vệ đảo từ thủy quân lục chiến sang lực lượng tuần duyên vào năm 2000 đã làm giảm đi vai trò của quân đội nước này – cũng là một cách để Đài Bắc gởi một thông điệp ôn hòa trong cách ứng xử của mình. Tuy nhiên, nước này cũng có những hoạt động quân sự mà Đài Bắc cho là cần thiết. Thời gian gần đây, khi tình hình biển Đông đang sôi nổi, những nhà lập pháp Đài Loan kêu gọi tăng cường vai trò quân đội trong phòng vệ đảo. Hồi tháng 4, sau chuyến đi đến đảo Ba Bình, ông Lâm Úc Phương (nghị sĩ, Quốc Dân đảng) đã đề nghị tăng cường pháo cao xạ và súng cối trên đảo. Tháng 5 vừa qua, Ủy ban Quốc phòng đã thông qua dự luật yêu cẩu Bộ Quốc phòng nước này chuyển vũ khí ra đảo. Khoảng cách từ Ba Bình đến thành phố Cao Hùng khoảng 1600 km, từ lâu được xem như một giới hạn của Đài Bắc trong việc kiểm soát đảo. Tuy nhiên, cũng tháng 5 vừa qua,