đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn ngữ văn

ĐỀ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10

ĐỀ SỐ 1.

Cõu 1: ( 1,5 điểm ) Phân tích ý nghĩa của các từ láy trong đoạn thơ:
" Nao nao dũng nước uốn quanh Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang Sè sè nắm đất bên đường, Rầu rầu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh " (Trớch Truyện Kiều - Nguyễn Du)
Cõu 1: ( 1,5 điểm) Chép lại ba câu thơ cuối trong bài thơ Đồng chí của Chớnh Hữu và phõn tớch ý nghĩa của hỡnh ảnh kết thỳc bài thơ. Cõu 2: ( 7 điểm ) Nờu suy nghĩ của em về nhõn vật anh thanh niờn trong Lặng lẽ Sa Pa của nhà văn Nguyễn Thành Long.
GỢI í TRẢ LỜI
Cõu 1: ( 1,5 điểm) Học sinh phát hiện các từ láy nao nao, nho nhỏ, sè sè, rầu rầu và thấy tác dụng của chúng : vừa chính xác, tinh tế, vừa có tác dụng gợi nhiều cảm xúc trong người đọc. Các từ láy vừa gợi tả hỡnh ảnh của sự vật vừa thể hiện tõm trạng con người.
- Từ lỏy ở hai dũng đầu : gợi cảnh sắc mùa xuân lúc chiều tà sau buổi hội vẫn mang cái nét thanh tao trong trẻo của mùa xuân nhưng nhẹ nhàng tĩnh lặng và nhuốm đầy tâm trạng. Từ láy "nao nao" gợi sự xao xuyến bâng khuâng về một ngày vui xuân đang cũn mà sự linh cảm về điều gỡ đó sắp xảy ra đó xuất hiện.
- Từ láy ở hai câu sau báo hiệu cảnh sắc thay đổi nhuốm màu u ám thê lương. Các từ gợi tả được hỡnh ảnh nấm mồ lẻ loi đơn độc lạc lừng giữa ngày lễ tảo mộ thật đáng tội nghiệp khiến Kiều động lũng và chuẩn bị cho sự xuất hiện của hàng loạt những hỡnh ảnh của õm khớ nặng nề trong những cõu thơ tiếp theo.
Cõu 2: ( 1,5 điểm) Chép chính xác 3 dũng thơ được 0,5 điểm, nếu sai 2 lỗi về chính tả hoặc từ ngữ trừ 0,25 điểm :
"Đêm nay rừng hoang sương muối Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới Đầu súng trăng treo". (Đồng chí - Chớnh Hữu)
Phõn tớch ý nghĩa của hỡnh ảnh "đầu súng trăng treo" được 1 điểm. Học sinh cần làm rừ giỏ trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ như sau :
- Cảnh thực của nỳi rừng trong thời chiến khốc liệt hiện lờn qua cỏc hỡnh
ảnh : rừng hoang, sương muối. Người lính vẫn sát cánh cùng đồng đội : đứng cạnh bên nhau, mai phục chờ giặc.
- Trong phút giây giải lao bên người đồng chí của mỡnh, cỏc anh đó nhận ra vẻ đẹp của vầng trăng lung linh treo lơ lửng trên đầu súng : Đầu súng trăng treo. Hỡnh ảnh trăng treo trên đầu súng vừa có ý nghĩa tả thực, vừa cú tớnh biểu trưng của tỡnh đồng đội và tâm hồn bay bổng lóng mạn của người chiến sĩ. Phút giây xuất thần ấy làm tâm hồn người lính lạc quan thêm tin tưởng vào cuộc chiến đấu và mơ ước đến tương lai hoà bỡnh. Chất thộp và chất tỡnh hoà quện trong tõm tưởng đột phá thành hỡnh tượng thơ đầy sáng tạo của Chính Hữu.
Cõu 3: ( 7 điểm) Học sinh vận dụng cách làm văn nghị luận về nhân vật văn học để viết bài cảm nghĩ về anh thanh niờn trong Lặng lẽ Sa Pa - là nhân vật điển hỡnh cho tấm gương lao động trí thức trong những năm đất nước cũn chiến tranh :
a. Đề tài về tinh thần yêu nước và ý thức cống hiến của lớp trẻ là một đề tài thú vị và hấp dẫn của văn học kháng chiến chống Mĩ mà Lặng lẽ Sa Pa là một tỏc phẩm tiờu biểu.
b. Phân tích những phẩm chất tốt đẹp của anh thanh niên :
- Trẻ tuổi, yờu nghề và trỏch nhiệm cao với cụng việc. Cỏc dẫn chứng tiờu biểu : một mỡnh trờn đỉnh núi cao chịu áp lực của cuộc sống cô độc nhưng anh luôn nhận thấy mỡnh với cụng việc là đôi, một giờ sáng đi ốp nhưng anh không bỏ buổi nào thể hiện ý thức quyết tõm hoàn thành nhiệm vụ rất cao.
- Cởi mở, chõn thành, nhiệt tỡnh chu đáo với khách và rất lịch sự khiêm tốn (nói chuyện rất hồn nhiên, hái hoa tặng khách, tặng quà cho họ mang theo ăn đường, khiêm nhường khi nói về mỡnh mà giới thiệu những tấm gương khác).
- Con người trí thức luôn tỡm cỏch học hỏi nõng cao trỡnh độ và cải tạo cuộc sống của mỡnh tốt đẹp hơn : không gian nơi anh ở đẹp đẽ, tủ sách với những trang sách đang mở, vườn hoa đàn gà... là những sản phẩm tự tay anh làm đó núi lờn điều đó.
c. Hỡnh ảnh anh thanh niờn là bức chõn dung điển hỡnh về con người lao động trí thức lặng lẽ dâng cho đời đáng được ngợi ca,