đề thi học sinh giỏi ngữ văn 9

SỞ GD-ĐT QUẢNG NAM
PHÒNG GD-ĐT QUẾ SƠN

KỲ THI HỌC HỌC SINH GIỎI TOÀN HUYỆN - NĂM HỌC 2003-2004
Môn : VĂN - TIẾNG VIỆT - LỚP 9
Thời gian : 150 phút ( Không kể thời gian giao đề )
VÒNG I
ĐỀ CHÍNH THỨC

Câu 1: ( 3.0 điểm )

Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. Có chiếc lá tựa như mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại : cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ...
( Khái Hưng)

Phân tích nét đặc sắc về nghệ thuật trong đoạn văn trên.

Câu 2 : ( 7.0 điểm )

Bằng kiến thức đã học và đã đọc về thơ của Bà Huyện Thanh Quan, em hãy làm sáng tỏ nhận định sau :

“Thơ bà thể hiện lòng yêu mến cảnh quan thiên nhiên đất nước, tâm sự u hoài trước thế sự đổi thay, bài nào cũng buồn thương da diết, cũng trang nhã và rất điêu luyện.”

(Văn học lớp 9, tập 1, NXB Giáo Dục 2000)











SỞ GD-ĐT QUẢNG NAM
PHÒNG GD-ĐT QUẾ SƠN

KỲ THI HỌC HỌC SINH GIỎI TOÀN HUYỆN - NĂM HỌC 2003-2004
Môn : VĂN - TIẾNG VIỆT - LỚP 9
Thời gian : 150 phút ( Không kể thời gian giao đề )
VÒNG II
ĐỀ CHÍNH THỨC


Câu 1: ( 3.0 điểm )

Viết lời bình ngắn (tối đa không quá 20 dòng) về một đoạn thơ mà em yêu thích trong bài Đồng chí của nhà thơ Chính Hữu

Câu 2 : (7.0 điểm)
Hơi ấm ổ rơm
Nguyễn Duy

Tôi gõ cửa ngôi nhà tranh nhỏ bé ven đồng chiêm
Bà mẹ đón tôi trong gió đêm ;
- Nhà mẹ hẹp nhưng còn mê chỗ ngủ
Mẹ chỉ phàn nàn chiếu chăn chả đủ
Rồi mẹ ôm rơm lót ổ tôi nằm.

Rơm vàng bọc tôi như kén bọc tằm
Tôi thao thức trong hương mật ong của ruộng

Trong hơi ấm hơn nhiều chăn đệm
Của những cọng rơm xơ xác gầy gò.

Hạt gạo nuôi hết thảy chúng ta no
Riêng cái ấm nồng nàn như lửa
Cái mộc mạc lên hương của lúa
Đâu dễ chia cho tất cả mọi người.
( Tư liệu văn học 7)

Hơi ấm ổ rơm thuộc vào những bài thơ nhỏ, giản dị mà hàm ý sâu xa. Bài thơ đã ghi được những xúc cảm, những suy nghĩ của nhân vật “tôi” đi công tác trong đêm ghé vào ngủ nhờ nhà một người mẹ nghèo ven đồng chiêm.
Cảm nhận của em về bài thơ trên.

KỲ THI HỌC SINH GIỎI TOÀN HUYỆN

HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN : VĂN - TIẾNG VIỆT 9
VÒNG I


Câu 1 : (3,0 đ)

Yêu cầu : Học sinh biết xác định thủ pháp nghệ thuật được nhà văn sử dụng để phân tích hiệu quả thẩm mỹ của nó trong đoạn văn. Qua phân tích làm sáng rõ câu văn chủ đề : “Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng”
- Nghệ thuật so sánh - nhân hoá trong từng câu văn : gợi hình ảnh
- Nghệ thuật ẩn dụ trong cả đoạn văn : tạo sự liên tưởng
* Tuỳ theo khả năng phân tích mà GV có thể định điểm cho học sinh sao cho phù hợp.
Câu 2 : (7,0 đ)
Đề dưa ra một nhận định bao quát về thơ Bà Huyện Thanh Quan. Học sinh cần giải thích bao quát nhận định trước khi đi vào chứng minh. Những vấn đề cụ thể cần chứng minh :
- Lòng yêu mến cảnh quan thiên nhiên đất nước.
- Tâm sự u hoài trước thế sự đổi thay.
- Nỗi buồn thương da diết như