De môn văn9

Trường THCS Nam Đà
ĐÊ THI HỌC SINHGIỎI MÔN NGỮ VĂN 9
Năm học 2013-2014

Thời gian 150 phút ( không kể thời gian giao đề)
Câu 1(6 điểm )
Nhận xét về vai trò của chi tiết nghệ thuật trong truyện có ý kiến cho rằng “Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn”. Chi tiết chiếc bóng trong tác phẩm : “ Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ đã thể hiện rõ điều đó.
Em hãy trình bày hiểu biết của em về vấn đề trên.

Câu 2: (4điểm) Hai đoạn thơ
“ Sớm chớm lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác hơi may
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá vơi đầy ”
( Đất nước -1948 Nguyễn Đình Thi )
Và
“Ruộng nương anh gủi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính ”
(Đồng chí -1948 Chính Hữu )
Điểm chung của hai đoạn thơ trên về tình cảm với quê hương và trách nhiệm đối với đất nước của những người lính ngay trong buổi đầu kháng chiến chống Pháp ?

Câu 3: (10 điểm)
Ngay sau khi cuộc kháng chiến chống Pháp kết thúc, trong bài “Việt Bắc”, Tố Hữu đã viết:
“Mình về thành thị xa xôi
Nhà cao, còn thấy núi đồi nữa chăng
Phố đông, còn nhớ bản làng
Sáng đèn, còn nhớ mảnh trăng giữa rừng?”
Những dòng thơ trên gợi cho em liên tưởng đến lời tâm sự, nhắc nhở của nhà thơ nào trong một thi phẩm đã học thuộc chương trình Ngữ văn lớp 9? Chỉ rõ điểm đồng điệu giữa ý thơ của Tố Hữu và tâm sự của nhà thơ đó.
Hãy phân tích niềm tâm sự sâu kín của tác giả trong bài thơ em vừa tìm được.
ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM

Câu 1 : (6điểm )
1. Nêu được vai trò của chi tiết nghệ thuật trong truyện (1 điểm)
- Chi tiết là một trong những yếu tố nhỏ nhất tạo nên tác phẩm, để làm nên một chi tiết nhỏ có giá trị đòi hỏi nhà văn phải có sự thăng hoa về cảm hứng và tài năng nghệ thuật. (0,5 điểm)
- Nghệ thuật là một lĩnh vực đặc thù : tầm vóc của người nghệ sỹ có thể được làm nên từ những yếu tố nhỏ nhất. Nhà văn lớn có khả năng sáng tạo được những chi tiết nhỏ nhưng giàu giá trị biểu đạt, góp phần đắc lực trong việc thể hiện chủ đề tư tưởng của tác phẩm. (0,5 điểm)
2. Đánh giá giá trị của chi tiết “Chiếc bóng” trong “Chuyện người con gái Nam Xương” (4,0 điểm)
a. Giá trị nội dung :
- “Chiếc bóng” tô đậm thêm nét đẹp phẩm chất của Vũ Nương trong vai trò người vợ, người mẹ. Đó là nỗi nhớ thương, sự thủy chung, ước muốn đồng nhất “xa mặt nhưng không cách lòng” với người chồng nơi chiến trận. Đó là tấm lòng người mẹ muốn khỏa lấp sự trống vắng, thiếu hụt tình cảm người cha trong lòng đứa con thơ bé bỏng. (1 điểm)
- Chiếc bóng là một ấn dụ cho số phận mỏng manh của người phụ nữ trong chế độ phong kiến nam quyền. Họ có thể gặp bất hạnh bởi bất cứ một nguyên nhân vô lý nào mà không lường trước được. Với chi tiết này, người phụ nữ hiện lên là nạn nhân của bi kịch gia đình, bi kịch xã hội. (1 điểm)
- “Chiếc bóng” xuất hiện ở cuối tác phẩm “rồi trong chốc lát, bóng nàng loang loáng mờ nhạt dần mà biến đi mất”. Khắc họa giá trị hiện thực nhân đạo sâu sắc của tác phẩm. (1 điểm)
- Chi tiết này còn là bài học về hạnh phúc muôn đời: một khi đánh mất niềm tin, hạnh phúc chỉ còn là chiếc bóng hư ảo. (1 điểm)
b. Giá trị nghệ thuật : (1,0điểm)
- Tạo sự hoàn chỉnh, chặc chẽ cho cốt truyện : Chi tiết “ Chiếc bóng” tạo nên nghệ thuật thắt nút, mở nút, mâu thuẫn bất ngờ, hợp lý :
+ Bất ngờ : một lời nói của tình mẫu tử lại bị chính đứa con ngây thơ đẩy vào vòng oan nghiệt ; chiếc bóng của tình chồng nghĩa vợ, thể hiện nỗi khát khao đoàn tụ, sự thủy chung son sắt, lại bị chính người chồng nghi ngờ “thất tiết” . . . 0,5 điểm)
+ Hợp lý : Mối nhân duyên khập khiễng chứa đựng nguy cơ tiềm ẩn (Vũ Nương kết duyên cùng Trương Sinh thất học, đa nghi, ghen tuông, độc đoán) cộng với cảnh ngộ chia ly bởi chiến tranh ( nguy cơ tiềm ẩn