Đề cương văn

I)Phần văn bản
1)Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
Tìm hiểu chung
Khái niệm tục ngữ: sgk/3, 4
Thể loại: văn học dân gian
PTBĐ: biếu cảm
Bố cục: 2 phần
Hiểu văn bản
Tục ngữ về thiên nhiên (Khi kiểm tra viết như sau. Câu 1:....................)

Câu tục ngữ
Ý nghĩa

1)Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng,
Ngày tháng mười chưa cười đã tối.
Giúp con người có ý thức sử dụng thời gian, công việc hợp lí.

2)Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa.
Giúp con người có ý thức nhìn sao để dự đoán thời tiết, sắp xếp công việc hợp lí.

3)Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ.
Giúp con người có ý thức dự đoán bão để chủ động giữ gìn nhà cửa.

4)Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt .
Giúp con người có ý thức dự đoán lũ lụt, chủ động phòng chống.

Tục ngữ về lao động sản xuất

Câu tục ngữ
Ý nghĩa

5)Tấc đất tấc vàng.
Đề cao tầm quan trọng của đất vừa phê phán hiện tượng lãng phí đất

6)Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền.
Giúp con người biết khai thac tốt điều kiện hoàn cảnh tự nhiên để tạo ra của cải vật chất

7)Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống
Giúp người nông dân thấy tầm quan trọng của từng yếu tố và mối quan hệ của chúng.

8)Nhất thì, nhì thục
Chọn thời điểm thích hợp, đúng thời vụ, đất đai phải làm thật kĩ.


Tổng kết – Ghi nhớ
1.Nghệ thuât:
- Ngắn gọn, hàm súc, cô đọng
- Đối xứng, nhân quả
2. Nội dung
- Những câu tục ngữ về thiên nhiên giúp ta cách tính thời gian, dự đoán thời tiết nắng, mưa, gió, bão
- Những câu tục ngữ về lao động sản xuất thể hiện kinh nghiệm quý về mùa vụ, kĩ thuật cấy trồng chăn nuôi
3.Ý nghĩa
- Không ít câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất là bài học quý của nhân dân ta



2) Tục ngữ về con người và xã hôi
Tìm hiểu chung
Hiểu văn bản
Câu tục ngữ
Nghệ thuật
Ý nghĩa

1)Một mặt người bằng mười mặt của.
So sánh
Khẳng định giá trị của con người hơn của cải vật chất, khuyên con người không nên quá coi trọng vật chất mà phải biết chăm sóc bản thân

2)Cái răng, cái tóc là góc của con người.
So sánh
Ca ngợi vẻ đẹp bên ngoài của con người. Khuyên chúng ta phải biết chăm sóc răng miệng, chăm sóc tóc

3)Đói cho sạch, rách cho thơm.
Các vế đối lập
Khuyên mọi người phải biết giữ phẩm chất trong sạch dù trong hoàn cảnh đói nghèo phải biết tự trọng

4)Học ăn, học nói, học gói, học mở.
Đối lập
Khuyên chúng ta phải biết khéo léo trong công việc, trong giao tiếp

5)Không thầy đố mày làm nên.
6)Học tày không tày học bạn.
So sánh
Đề cao vai trò của người thầy, khẳng định việc học ở bạn

7)Thường người như thể thương thân.
So sánh
Khuyên con người phải có lòng nhân ái, yêu thương đồng loại

8)Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
Ẩn dụ
Khuyên con người phải nhớ ơn, ghi ơn những người tạo nên thàng quả cho ta hưởng thụ

9) Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
Ẩn dụ
Đoàn kết tạo nên sức mạnh

Tổng kết – Ghi nhớ
1.Nghệ thuật
- Tục ngữ là những câu ngắn gọn, hàm súc
- Tạo vần nhịp cho câu văn dễ nhớ, dễ vận dụng
- Sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuât
2.Nôi dung
- Tục ngữ thể hiện truyền thống, tôn vinh giá trị con người: vẻ đẹp đạo lí, lẻ sống nhân văn, cách ứng xử, quan hệ xã hội...
3.Tục ngữ
- Tục ngữ là những kinh nghiệm quý báu của nhân dân ta về cách sống, cách đối nhân xử thế.

3. Đức tính giản dị của Bác Hồ (Phạm Văn Đồng)
Tìm hiểu chung
Tác giả, tác phẩm (Sgk/54)
Thể loại: nghị luận
PTBĐ: nghị luận và biểu cảm
Bố cục: 4 phần
Hiểu văn bản
1.Đức tính giản dị của Bác Hồ
a)Giản dị trong đời sống