ĐỀ CƯƠNG ÔN VĂN LỚP 9

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN NGỮ VĂN LỚP 9 – HỌC KÌ I
BÀI TẬP
1. Trong các lời thoại sau , lời thoại nào không tuân thủ phương châm hội thoại. Đó là phương châm hội thoai nào ? Vì sao?
Người con đang học môn địa lí , hỏi bố:
- Bố ơi ngọn núi nào cao nhất thế giới hả bố?
Người bố đang mải đọc báo trả lời
-Núi nào mà không nhìn thấy ngọn là núi cao nhất.
(Truyện cười dân gian Việt Nam)
2. Đọc các ví dụ sau và chú ý các từ in đậm
a Em ạ ! Cu ba ngọt lịm đường
Mía xanh đồng bãi biếc đồi nương
Cam ngon xoài ngọt vàng nông trại
Ong lạc đường ,hoa rộn bốn phương
( Tố Hữu - Từ Cu ba)
b Anh đà có vợ hay chưa ?
Mà anh ăn nói gió đưa ngọt ngào.
c Con dao này cắt rất ngọt .
Trong các từ ngọt trên từ ngọt nào dùng theo nghĩa gốc , từ ngọt nào dùng theo nghĩa chuyển? Chuyển nghĩa theo phương thức chuyển nghĩa nào?
3 Hãy lấy ví dụ để chứng minh các từ chân , năm , xuân là những từ nhiều nghĩa.
4. Trong các ví dụ sau có sử dụng biện pháp tu từ gì? Phân tích ý nghĩa của biện pháp tu từ đó.
a Ông Trời nổi lửa đằng đông
Bà Sân vấn chiếc khăn hồng đẹp thay
(Trần Đăng Khoa)
b Đến đây mận mới hỏi đào
Vườn hồng có lối ai vào hay chưa?
Mận hỏi thì đào xin thưa
Vườn hồng có lối nhưng chưa ai vào.

5 Tìm từ láy có trong đoạn thơ sau:
Nao nao dòng nước uống quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắt ngang .
Sè sè nấm đất bên đường
Rầu rầu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh.
( Nguyễn Du - Truyện Kiều)
6. Viết đoạn văn trích dẫn ý kiến sau theo hai cách , dẫn trực tiếp và dẫn gián tiếp
“ Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt chính là giữ gìn và phát huy lòng yêu nước của toàn dân ta”

( Nguyễn Lương Ngọc )
8Tìm từ có nghĩa khái quát của các từ sau;
a Sáng , trưa ,chiều, tối ,ngày , đêm.
b Giận , hờn , thương , yêu , ghét.
c Hi sinh , từ trần , hạ thế , bỏ mạng.
1 Tóm tắt các văn bản: Chuyện người con gái nam Xương , Làng , Chiếc lược ngà, Lặng lẽ Sa pa, Truyện kiều.......
2 Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của Truyện Kiều.
3 Cảm nhận của em về khổ thơ sau ;
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo
( Đồng chí - Chính Hữu)
* Gợi ý :
Ba câu thơ dựng lên bức tranh đẹp về tình đồng chí, ba hình ảnh người lính , khẩu súng ,vầng trăng trong cảnh rừng hoang sương muối trong đêm phục kích chờ giặc.
Đầu súng trăng treo- hình ảnh vùa thực vừa lãng mạn .Đó là vẻ đẹp hài hòa giữa tâm hồn chiến sĩ- thi sĩ.
4 Cảm nhận của em về khổ thơ cuối trong bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy.
* Gợi ý
- Chú ý phân tích ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh : ánh trăng tròn vành vạnh, ánh trăng im phăng phắc .
- Phân tích cái giật mình của nhà thơ khi nhìn trăng
5. Giải thích vì sao hình ảnh “ vầng trăng” trong bài thơ Ánh trăng mang nhiều tầng lớp ý nghĩa?
6. Bi kịch và vẻ đẹp của người phụ nữ qua Chuyện người con gái Nam Xương và các đoạn trích từ Truyện Kiều.
* Gợi ý :
Vẻ đẹp tài sắc vẹn toàn .
Vẻ dẹp trong tâm hồn.
Bi kịch: Là nạn nhân của xã hội phong kiến .
Tình yêu tan vỡ
Bị chà đạp lên nhân phẩm .....
7. Nêu ý nghĩa khái quát và sâu sắc của bài thơ Ánh trăng.
8. Bài thơ Bếp lửa, sâu hơn ý nghĩa nói về bà, tình bà cháu , còn có ý nghĩa gì?
9. Nêu tình huống truyện bất ngờ đặc sắc trong truyện Làng, Lặng lẽ Sa pa, Chiếc lược ngà.
* Lưu ý:
1 Sử dụng yếu tố miêu tả và một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
2 Yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự.
3 Yếu tố đối thoại , độc thoại , độc thoại nội tâm và nghị luận trong văn bản tự sự .
Văn thuyết minh
Đề1: Giới thiệu một lễ hội ở quê em.
Gợi ý: Đó là lễ hội gì ? Diễn ra vào thời gian nào?