Đề cương ôn thi

A/ PHẦN VĂN:
I. Truyện và kí:
1. Hệ thống hóa những truyện và kí đã học:
STT
Tên tác phẩm (hoặc đoạn trích)
Tác giả
Thể loại
                        Tóm tắt nội dung (đại ý)

1
Bài học đường đời đầu tiên
(trích Dế Mèn phiêu lưu kí)
Tô Hoài
Truyện đồng thoại
Dế Mèn tự tả chân dung, trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt và ân hận.

2
Sông nước Cà Mau (trích Đất rừng phương Nam)
Đoàn Giỏi
Truyện dài
Bức tranh thiên nhiên rộng lớn, hoang dã và cuộc sống ở vùng sông nước Cà Mau độc đáo.

3
Bức tranh của em gái tôi
Tạ Duy Anh
Truyện ngắn
Tình cảm hồn nhiên, trong sáng và lòng nhân hậu của em gái Kiều Phương đã giúp người anh nhận ra phần hạn chế của chính mình.

4
Vượt thác (trích Quê nội)
Võ Quảng
Truyện dài
Cảnh vượt thác của con thuyền do dượng Hương Thư chỉ huy trên sông Thu Bồn.

5
Buổi học cuối cùng
An -phông-xơ Đô-đê.
Truyện ngắn
Buổi học cuối cùng bằng tiếng Pháp ở vùng An-dát bị quân Phổ chiếm đóng và hình ảnh của thầy Ha-men qua cái nhìn và tâm trạng của chú bé Phrăng.

6
Cô Tô
Nguyễn Tuân
Kí
Cảnh thiên nhiên tươi đẹp, trong sáng và sinh hoạt đông vui của con người trên vùng đảo Cô Tô.

7
Cây tre Việt Nam
Thép Mới
Kí
Cây tre - người bạn thân thiết của dân tộc Việt Nam, là một biểu tượng của đất nước, dân tộc Việt Nam.

8
Lòng yêu nước
I-li-a Ê-ren-bua
Kí
Lòng yêu nước tha thiết của tác giả và người dân Xô viết trong hoàn cảnh thử thách gay gắt của cuộc chiến tranh vệ quốc.

9
Lao xao (trích Tuổi thơ im lặng)
Duy Khán
Kí
Bức tranh sinh động, nhiều màu sắc về thế giới các loài chim ở đồng quê.







II. Thơ:
STT
Tên bài thơ- năm sáng tác
Tác giả
Phương thức biểu đạt
                        Nội dung (đại ý)

1
Đêm nay Bác không ngủ (1951)
Minh Huệ- Nguyễn Đức Thái (1927-2003)
Tự sự, miêu tả
Bài thơ thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc rộng lớn của Bác Hồ với bộ đội, nhân dân và tình cảm kính yêu cảm phục của người chiến sĩ đối với Bác.

2
Lượm (1949)
Tố Hữu (1920-2002)
Miêu tả,  tự sự
Bài thơ khắc họa hình ảnh Lượm hồn nhiên, vui tươi, hăng hái, dũng cảm. Lượm đã hi sinh nhưng hình ảnh của em vẫn còn sống mãi với chúng ta.

3
Mưa (đọc thêm- 1967)
Trần Đăng Khoa (1958)
Miêu tả
Bài thơ miêu tả sinh động cảnh vật thiên nhiên trước và trong cơn mưa rào ở làng quê.

III. Văn bản nhật dụng:
STT
             Tên bài
Tác giả
                                Nội dung

1
Cầu Long Biên- chứng nhân lịch sử
Thúy Lan (báo Người Hà Nội)
Hơn một thế kỉ, cầu Long Biên đã chứng kiến bao sự kiện hào hùng, bi tráng của Hà Nội. Hiện nay, cầu Long Biên vẫn mãi mãi trở thành một chứng nhân lịch sử.

2
Bức thư của thủ lĩnh da đỏ
x
Con người phải sống hòa hợp với thiên nhiên, chăm lo bảo vệ môi trường và thiên nhiên như bảo vệ mạng sống của chính mình.

3
Động Phong Nha
Trần Hoàng
Động Phong Nha là kì quan thứ nhất. Vẻ đẹp của hang động đã và đang thu hút khách trong và ngoài nước tham quan. Chúng ta tự hào về vẻ đẹp của Phong Nha và những thắng cảnh khác.




B/ TIẾNG VIỆT:
II. Các biện pháp tu từ trong câu:
 
So sánh
Nhân hóa
Ẩn dụ
Hoán dụ

Khái niệm
Là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Là gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật... bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người, làm cho thế giới loài vật, cây cối, đồ vật trở nên gần gũi với con người, biểu thị những suy nghĩ tình cảm của con người.
Là gọi tên sự vật hiện tượng này bằng tên sự vật hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
Là gọi tên