Đề cương ôn tập Nhập môn quan hệ quốc tế

ÔN TẬP NHẬP MÔN QUAN HỆ QUỐC TẾ
I. Lý thuyết
Bài 1: NHẬP MÔN QUAN HỆ QUỐC TẾ
Câu 1: Khái niệm quan hệ quốc tế?
Quan hệ quốc tế là sự tương tác qua biên giới giữa các chủ thể quan hệ quốc tế.
Câu 2: Đối tượng nghiên cứu quan hệ quốc tế?
Đối tượng nghiên cứu của môn quan hệ quốc tế chính là động cơ, hành vi, kết quả và những yếu tố tác động bên trong và bên ngoài đối với tương tác giữa các chủ thể quan hệ quốc tế.
Câu 3: Những phương pháp chính trong nghiên cứu quan hệ quốc tế?
Ngoài các phương pháp chung của các môn khoa học xã hội và nhân văn, các phương pháp chuyên ngành của một số môn học cũng như một số phương pháp đặc thù cũng được sử dụng khá rộng rãi trong nghiên cứu quan hệ quốc tế. Ví dụ như phương pháp đa ngành, phương pháp liên ngành, các phương pháp lịch sử, các phương pháp chính trị học, phương pháp hệ thống và các phương pháp cấu trúc…
Câu 4: Các cấp độ phân tích trong quan hệ quốc tế?
- Cấp độ cá nhân (individual level).
- Cấp độ quốc gia (state level).
- Cấp độ liên quốc gia (interstate level).
- Cấp độ toàn cầu (global level).
Câu 5: Tại sao nói Quan hệ quốc tế là môn liên ngành và đa ngành?
Vì ngoài áp dụng các phương pháp truyền thống của khoa học xã hội và nhân văn, phương pháp chuyên ngành của một số môn học cũng như một số phương pháp đặc thù cũng được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu quan hệ quốc tế.
Câu 6: Nội dung cơ bản của chủ nghĩa hiện thực là gì?
- Thế giới mà bên trong các quốc gia đang tồn tại có đặc tính là vô chính phủ.
- Trong quan hệ quốc tế, quốc gia dân tộc là chủ thể cơ bản và quan trọng nhất.
- Mục đích của tất cả các quốc gia trong môi trường vô chính phủ đó là sự tồn tại của mình. An ninh quốc gia là mối quan tâm lớn nhất.
- Các quốc gia phải tự lực, và cần phải có quyền lực trong môi trường vô chính phủ. Nền chính trị quốc tế sẽ là “cuộc đấu tranh vì quyền lực”.
Câu 7: Nội dung cơ bản của chủ nghĩa tự do là gì?
- Lợi ích quốc gia và lợi ích quốc tế ngày càng hoà hợp, sự hoàn hợp này có thể có được trên quy mô toàn cầu.
- Đề cao quyền cá nhân hơn quyền quốc gia, chủ nghĩa quốc tế hơn chủ nghĩa quốc gia.
- Hợp tác là xu hướng phổ biến trong quan hệ quốc tế.
- Trách nhiệm chung sẽ được đề cao và sẽ không tồn tại tình trạng vô chính phủ.
Câu 8: Sự khác nhau giữa chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa tự do?
- Chủ nghĩa tự do khác với chủ nghĩa hiện thực ở chỗ nó căn cứ vào quyền tự do của con người là không thể chia cắt.
- Khác với chủ nghĩa hiện thực, chủ nghĩa tự do tin vào khả năng hoà hợp các lợi ích.
- Tình trạng vô chính phủ sẽ được khắc phục ở chủ nghĩa tự do trái với chủ nghĩa hiện thực.
- Chủ nghĩa tự do cho rằng hoà bình thế giới là hoàn toàn có thể thực hiện được.
- Mô hình mạng nhện khác so với mô hình quả bóng billard.
Bài 2: CHỦ THỂ QUAN HỆ QUỐC TẾ - QUỐC GIA
I. KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI CHỦ THỂ QUAN HỆ QUỐC TẾ
Câu 1: Chủ thể quan hệ quốc tế là gì?
- Chủ thể quan hệ quốc tế là những thực thể đóng một vai trò có thể nhận thấy được trong quan hệ quốc tế.
Câu 2: Quốc gia là gì?
Theo Công ước Montevideo đưa ra là: “Quốc gia là một thực thể pháp lý quốc tế và phải có các đặc tính sau: một dân cư thường xuyên, một lãnh thổ xác định và một chính phủ có khả năng duy trì sự kiểm soát hiệu quả trên lãnh thổ của nó và tiến hành quan hệ quốc tế với quốc gia khác”.
Câu 3: Khái niệm quốc gia – dân tộc
- Là thuật ngữ chỉ một nhà nước có chủ quyền trên một lãnh thổ xác định và được các quốc gia – dân tộc khác công nhận.
- Là sự tương đối thống nhất giữa quốc gia và dân tộc về mặt lãnh thổ, chính trị, luật pháp và kinh tế.
Câu 4: Những đặc trưng chủ yếu của chủ thể quan hệ quốc tế?
Chủ thể quan hệ quốc tế có 4 đặc trưng chính:
- Có mục đích, động cơ khi tham gia quan hệ quốc tế.
- Có tham gia vào quan hệ quốc tế.
- Có khả năng tham gia vào quan hệ quốc tế.
- Có khả năng thực hiện quan hệ quốc