đề cương LS HKI

ĐỀ CƯƠNG ÔN THI HKI

Câu 1: Nhà Lý ra đời trong hoàn cảnh nào? Tại sao nhà Lý lại dời đô về Thăng Long?Em hãy vẽ sơ đồ bộ máy chính quyền ở trung ương và địa phương thời Lý?
Câu 2: Quân đội thời Lý được tổ chức nhu thế nào?Em có nhận xét gì về tổ chức quân đội thời Lý?
Câu 3: Em hãy trình bày cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt của nhân dân ta? Nêu những nét độc đáo trong cách đánh giặc của Lý Thường Kiệt? Vì sao cuộc kháng chiến chống Tống thắng lợi?
Câu 4: Những việc làm nào chứng tỏ nhà Lý rất quan tâm đến việc sản xuất nông nghiệp?
Câu 5: Cơ cấu tổ chức bộ máy quan lại của thời trần có những điểm gì giống và khác nhau với thời Lý?
Câu 6: Tổ chức quân đội của nhà Trần như thế nào? Phương sách xây dựng quân đội thời Trần có gì giống và khác nhau so với thời Lý?
TRẢ LỜI:
Quân đội gồm có cấm quân và quân ở các lộ, ở làng xã có hương binh. Ngoài ra còn có quân của các vương hầu.
-Quân đội được tuyển theo chính sách: ngụ binh ư nông; quân lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông”.
-Học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ.
-Bố trí tướng giỏi, quân đông ở vùng hiểm yếu, nhất là biên giới phía Bắc.
*Phương sách xây dựng quân đội thời Trần giống và khác nhau so với thời Lý là:
-Giống nhau: Cùng thực hiện chính sách “ngụ binh ư nông”
-Khác nhau:
+Quân đội thời Trần chia thành hai loại: Cấm quân và quân ở các lộ. Cấm quân bảo vệ kinh thành, triều đình và vua.Chính binh đóng ở các lộ đồng bằng, phiên binh đóng ở các lộ miền núi, hương binh đóng ở làng xã. Khi có chiến tranh, còn có quân đội của các vương hầu.
+Quân đội nhà Trần được xây dựng theo chính sách “quân lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông”.
+Quân đội thời Lý chỉ được phân chia thành hai loại: cấm quân và quân địa phương.
Câu 7: Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên. Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ ba có gì giống và khác so với hai lần trước?
TRẢ LỜI:
*Nguyên nhân thắng lợi:
- Tất cả các tầng lớp nhân dân, các thành phần dân tộc đều tham gia đánh giặc, bảo vệ quê hương đất nước . . .
- Nhà Trần chuẩn bị chu đáo về mọi mặt cho mỗi cuộc kháng chiến.
-Tinh thần hi sinh, quyết chiến quyết thắng của toàn dân mà nòng cốt là quân đội.
- Chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo của vương triều Trần.
* Ý nghĩa:
- Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược Đại việt của đế chế Mông-Nguyên, bảo vệ độc lập dân tộc, toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền quốc gia của dân tộc.
- Thể hiện sức mạnh của dân tộc, đánh bại mọi kẻ thù xâm lược.
- Góp phần xây dựng truyền thống dân tộc, xây dựng học thuyết quân sự, để lại nhiều bài học cho đời sau trong cuộc đấu tranh chống xâm lược.
*Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ ba có gì giống và khác so với hai lần trước:
+Giống:Tránh thế giặc mạnh lúc đầu, ta chủ động rút lui để bảo toàn lực lượng, chờ thời cơ để phản công tiêu diệt giặc, thực hiện kế hoạch “vườn không nhà trống”.
+Khác: Lần này tập trung tiêu diệt đoàn thuyền chở lương thực của Trương Văn Hổ để quân Mông-Nguyên không có lương thảo nuôi quân, dồn chúng vào thế bị động khó khăn.
- Chủ động bố trí trận địa bãi cọc trên sông Bạch Đằng để tiêu diệt thuyền chiến của giặc.
Câu 8: Nhà Trần đã làm gì để phục hồi và phát triển kinh tế? Tác dụng của nó đối với sự phát triển của đất nước dưới thời Trần?
TL:
- Về nông nghiệp: Đẩy mạnh công cuộc khai khẩn đất hoang, mở rộng diện tích sản xuất, đắp đê phòng lụt, đào sông, nạo vét kênh; đặt các chức quan trông coi nông nghiệp; nông dân được nhà nước quan tâm nên tích cực cày cấy.
- Thủ công nghiệp: Các xưởng thủ công nhà nước sản xuất đồ gốm, dệt, chế tạo vũ khí. Ở làng xã, nghề thủ công được chú trọng.
- Thương nghiệp: Nhà nước có nhiều chính sách phát triển nội thương và ngoại thương như lập chợ ở các địa phương, phát triển các cảng biển (Vân Đồn, Hội Thống . . .)
* Tác dụng: Kinh tế