đề cương 11

MỘT SỐ VẦN ĐỀ CỦA CHÂU LỤC VÀ KHU VỰC
TIẾT 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU PHI

1. Một số vấn đề về tự nhiên
- Là châu lục rộng lớn, có hình khối nên có diện tích lãnh thổ chịu ảnh hưởng khí hậu lục địa lớn.
- Phần lớn lãnh thổ có khí hậu khô nóng với cảnh quan hoang mạc , bán hoang mạc và xa van.
- Khoáng sản và rừng là những nguồn tài nguyên đang bị khai thác mạnh.
+ Việc khai thác qúa mức rừng làm đất đai nhiều nơi bị hoang hóa
+ Việc khai thác quá mức khoáng sản (dầu mỏ, khí tự nhiên, kim loại quý,…) tạo đk làm giàu cho các công ti nước ngoài, trong khi đó tài nguyên châu Phi ngày càng cạn kiệt, môi trường bị tàn phá.

=> Giải pháp: Khai thác và sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên thiên nhiên và áp dụng các biện pháp thủy lợi để hạn chế sự khô hạn trong sản xuất NN

2. Một số vấn đề về dân cư và xã hội
- Dân số tăng nhanh (tỉ suất tăng tự nhiên 2,3%, trong khi bình quân của thế giới 1,2%)
- Tuổi thọ TB của dân cư thấp (52 tuổi, trong khi đó của thế giới 67 tuổi)
- Số người mắc bệnh tật cao, đặc biệt là tỉ lệ mắc bệnh HIV (chiếm 14% dân số thế giới nhưng tập trung2/3 số người nhiễm HIV của thế giới).
- Trình độ dân trí thấp
- Chỉ số HDI thuộc loại thấp nhất thế giới
- Chiến tranh, xung đột sắc tộc thường xuyên xảy ra.

=> Hiện nay châu Phi đang được sự giúp đỡ của cộng đồng thế giới.

3. Một số vấn đề về kinh tế
- Hiện nay hầu hết các nước châu Phi thuộc nhóm nước đang phát triển, có nền kinh tế nghèo, lạc hậu (chiếm 14% dân số thế giới nhưng chỉ chiếm 1,9% GDP của thế giới)
- Tốc độ phát triển kinh tế không đều
- Trong thập niên vừa qua kinh tế châu Phi đã có những chuyển biến tích cực, thể hiện ở tốc độ phát triển kinh tế một số nước. (An-giê-ri, Ga-na, Công-gô…)

TIẾT 2: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA MĨ LA TINH
I. Một số vấn đề tự nhiên, dân cư và xã hội
1. Tự nhiên
- Khu vực Mĩ La Tinh bao gồm: lãnh thổ trung mĩ, Nam Mĩ
- Lãnh thổ rộng, nằm ở cả 2 bán cầu
- Giáp với 2 đại dương lớn (Thái B Dương, Đại Tây Dương)
- Mĩ la tinh là khu vực giàu tài nguyên, nhưng việc khai thác tài nguyên chưa mang lại nhiều lợi ích cho đại bộ phận dân cư:
+ Tài nguyên đất đai, khí hậu thuận lợi cho phát triển rừng, trồng cây CN và cây ăn quả nhiệt đới, chăn nuôi đại gia súc.
+ Tài nguyên khoáng sản (kim loại màu, kim loại quý và nhiên liệu) rất thuận lợi cho phát triển công nghiệp
+ Phần lớn đất đai nằm trong tay các đại trang chủ, các mỏ khoáng sản lại thuộc các công ti tư bản nước ngoài.

2. Dân cư và xã hội
- Ở Mĩ la tinh sự phân hóa xã hội rất lớn (số người sống dưới mức nghèo đói chiếm từ 37% đến 62% dân số)
- Đô thị hóa quá mức (75% dân cư sống ở đô thị), mang tính tự phát (do cải cách rượng đất không triệt để làm nông dân mất đất phải kéo ra thành thị).
- Tình trạng trên đã ảnh hưởng lớn đến việc giải quyết các vấn đề XH và phát triển KT.

II. Một số vấn đề Kinh tế
- Tốc độ phát triển KT không đều.
- Nền kinh tế còn phụ thuộc nước ngòai (đầu tư nước ngoài không ổn định làm ảnh hưởng đến phát triển KT, các công ti tư bản chi phối nền kinh tế)
- Tình trạng nợ nước ngoài khá lớn
- Hiện nay, các quốc gia Mĩ Latinh đang cải cách mô hình quản lí KT-XH

Nguyên nhân:
- Tình hình chính trị thiếu ổn định
- Chưa xây dựng được đường lối phát triển KT-XH độc lập, tự chủ. Kinh tế còn phụ thuộc vào nước ngoài
- Duy trì xã hội phong kiến quá lâu, các thế lực bảo thủ Thiên Chúa giáo cản trở các cuộc cải cách
- Hậu quả chính sách bóc lột của tư bản Hoa kì, Anh, Tây Ban Nha,…

Giải pháp
- Cải cách mô hình quản lí KT-XH, tăng cường liên kết kinh tế khu vực, đảm bảo tính độc lập, tự chủ của mỗi quốc gia nhưng vẫn mở rộng buôn bán với nước ngoài