DB NST

Bài 2:ĐỘT BIẾN NHIỄM SẮC THỂ
I/Đôt biến cấu trúc nhiễm sắc thể
-C� cheâ pha�t sinh:
do tác nhân gây đột biến trong ngoại cảnh hoặc trong tế bào làm cho NST bị đứt gãy hoặc ảnh hưởng tới quá trình tự nhân đôi của NST,sự trao đổi chéo của các crômatit
Các dạng đột biến cấu trúc NST:

Các dạng đột biến cấu trúc NST:
1/Mất đoạn:
-Một đoạn NST bị mất đi,đoạn bị mất có thể ở 1 đầu mút của NST hoặc giữa đầu mút và tâm động
-Mất đoạn lớn thường gây chết hoặc làm giảm sức sống
VD:ở người mất đoạn ởNST 21 gây bệnh ung thư máu
2/Lặp đoạn :
-Một đoạn của NST được lặp lại 1 hoặc nhiều lần
-Làm tăng hoặc giảm cường độ biểu hiện tính trạng
3/Đảo đoạn:
-Một đoạn NST bị đảo ngược 1800
-Làm tăng cường sự sai khác giữa các NST tương ứng trong các nòi thuộc cùng 1 loài
4/Chuyển đoạn:
-Có sự chuyển đoạn trong cùng 1NST hoặc giữa 2NST không tương đồng
Chuyển đoạn lớn gây chết hoặc làm mất khả năng sinh sản.Dạng chuyển đoạn nhỏ được ứng dụng ởthực vật,chuyển những - nhóm gen mong muốn từ NST của loài này sang NST loài khác
III/ Đột biến số lượng nhiễm sắc thể:
Đột biến cấu trúc NST gây những biến đổi lớn.Hình1 hình 2 hình3
-Sự biến đổi số lượng NST có thể xảy ra ở một hay một số cặp NST, tạo nên thể dị bội, hoặc ở toàn bộ các cặp NST, hình thành thể đa bội.
-Do các tác nhân gây đột biến trong ngoại cảnh hoặc trong tế bào đã ảnh hưởng tới sự không phân li của cặp NST ở kỳ sau của quá trình phân bào
1/Thể dị bội:
Trong theơ d� boôi:teâ ba�o sinh d���ng �a�ng le� ch��a 2NST �� moêi caịp t��ng �oăng th� lái ch��a 3NST( theơ3 nhieêm) hoaịc nhieău NST ( theơ �a nhieêm) hoaịc thieâu ha�n NST �o�( theơ khuyeât nhieêm).
Ví dụ: đột biến thể ba nhiểm ở cặp 21 của người gây ra hội chứng Đao
Hội chứng Đao(do trong quá trình phát sinh giao tử 1cặp NST nào đó không phân li nên đã tạo ra 1 giao tử mang 2NST và 1giao tử khuyết nhiễm.Sự thụ tinh giữa giao tử mang 2NST với giao tử mang 1NST tạo ra hợp tử ba nhiễm
Triệu chứng
Thể dị bội ở NST giới tính của người gây những hậu quả nghiêm trọng:
-XXX( hội chứng 3X)
:n��,buoăng tr��ng va� dá con khođng pha�t trieơn,th���ng roâi loán kinh nguyeôt ,kho� co� con.
-OX( hội chứng Tơcno):
nữ,lùn ,cổ ngắn ,không có kinh nguyệt ,vú không phát triển ,âm đạo hẹp,dạ con nhỏ,trí tuệ chậm phát triển
-XXY( hội chứng Claiphentơ):
nam mù màu,thân cao,chân tay dài,tinh hoàn nhỏ,si đần ,vô sinh.
2.Thể đa bội
Trong thể đa bội, NSTcủa tế bào sinh dưỡng là một bội số của bộ đơn bội, lớn hơn 2n. Người ta phân biệt các thể đa bội chẵn( 4n,6n...) với các thể đa bội lẻ ( 3n,5n..).
-Do các NST đã tự nhân đôi nhưng thoi vô sắc không hình thành, tất cả các cặp NST không phân li, kết quả là NST trong tế bào tăng lên gấp đôi.
Sự không phân li NST trong nguyên phân của tế bào 2n tạo ra tế bào4n.
+Ở loại giao phối, nếu hiện tượng này xảy ra ở lần nguyên phân đầu tiên của hợp tử thì sẽ tạo thành thể tứ bội
+ Neâu hieôn t���ng na�y xạy ra �� �ưnh sinh tr���ngcụa moôt ca�nh cađy th� se� táo neđn ca�nh t�� boôi tređn cađy l���ng boôi.
Sự không phân li NST trong giảm phân sẽ tạo ra giao tử 2n( không giảm nhiễm ).
S�� thú tinh gi��a giao t�� 2n va� giao t�� n táo ra h��p t�� 3n, h�nh tha�nh theơ tam boôi.
Tế bào đa bội có lượng ADN tăng gấp bội nên quá trình sinh tổng hợp các chất hữu cơ diễn ra mạnh mẽ . Vì vậy cơ thể đa bội có tế bào to, cơ quan sinh dưỡng to, phát triển khoẻ, chống chịu tốt
Các thể đa bội lẻ hầu như không có khả năng sinh giao tử bình thường. Những giống cây ăn quả không hạt thườnglà thể đa bội lẻ.
Thể đa bội khá phổ biến ở thực vật. Ở động vật, nhất là các động vật giao phối , thường ít gặp thể đa bội
Củng cố:
1/Nêu các dạng đột biến cấu trúc NST,cơ chế phát sinh và hậu quả của nó ?
2/Thế nào là thể dị bội ?nêu cơ chế phát sinh thể dị bội?Hậu quả thể dị bội ở NST giới tính ở người ?
3/Thế nào là thể đa bội ?nêu cơ chế phát sinh ,đặc điểm thể đa bội ?