Dạy học sinh phân biệt Từ theo cấu tạo


phần I: từ ngữ
Bài 1: Từ - tiếng- chữ - âm
1.Âm: Là đơn vị ngữ âm nhỏ nhất có tác dụng khu biệt vỏ âm thanh của từ.
Âm được chia thành nguyên âm và phụ âm.
a.Phụ âm:
- Phụ âm đơn:(17) b, c, d, đ, g, h, k, l, m, n, p, r, s, t, v, x, q.
- Phụ âm đôi:(10) ch, nh, ng, th, tr, gh, ph, kh, gi, qu.
- Phụ âm ba:(1) ngh.
(Chú ý:
Phụ âm đầu "cờ"(kí hiệu /K/) trong tiếng Việt được ghi bằng 3 chữ cái :
-Ghi bằng "c" khi /K/ đứng trước nguyên âm hàng sau như : u, ư, ô, o, ơ, a, ă, â, ua, uô, ươ, ưa.
-Ghi bằng "k" khi /K/ đứng trước nguyên âm hàng trước như: i, ê, e, iê, ia.
-Ghi bằng "q" khi /K/ đứng trước âm đệm "u"(SGK tiếng Việt dạy tổ hợp âm "quờ" như một phụ âm đầu)
b. Nguyên âm:
- Nguyên âm đơn:(12) a, ă, â, o, ô, ơ, i, u, ư, e, ê, y.
- Nguyên âm đôi: (8) iê- yê, ia- ya, uô- ua, ươ- ưa.
2. Chữ cái:
Dùng để ghi âm.Mỗi âm được ghi bằng 1 hoặc 2, 3 chữ cái ghép lại.
Chữ cái
(ÂM)
Tên âm
Tên chữ cái
Chữ cái
(ÂM)
Tên âm
Tên chữ cái
Chữ cái
(ÂM)
Tên âm
Tên chữ cái

a
a
a
h
hờ
hát
q
cu
quy

ă
á
á
i
i
i
r
rờ
e-rờ

â
ớ
ớ
k
cờ
ca
s
sờ
ét-xì

b
bờ
bê
l
lờ
e-lờ
t
tờ
tê

c
cờ
xê
n
nờ
e-nờ
u
u
u

d
dờ
dê
m
mờ
e-mờ
ư
ư
ư

đ
đờ
đê
o
o
o
v
vờ
vê

e
e
e
ô
ô
ô
x
xờ
ích-xì

ê
ê
ê
ơ
ơ
ơ
y
y
i dài

g
gờ
giê
p
pờ
pê




 ( Chú ý:
Thực ra , cách nói tên âm(chủ yếu dùng ở lớp 1, trong phần học vần ) chỉ là 1 quy ước sư phạm, chỉ là cách phát âm, cách thể hiện âm. Do đó cách nói tên âm là cách nói không được khoa học lắm và nên hạn chế sử dụng trong thực tiễn dạy- học.
ở tiểu học HS cần sớm được tiếp xúc với các tên gọi của chữ cái, nắm được thứ tự của chữ cái trong bảng chữ cái, làm cơ sở cho việc tra từ điển và sử dụng trong các lĩnh vực khác.
3. Tiếng:
Là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để tạo từ, tiếng có thể có nghĩa, có thể không có nghĩa.
Cấu tạo tiếng
Tiếng
Âm đầu
Vần
Thanh



âm đệm
âm chính
âm cuối


Huỵch
H
u
y
ch
nặng

Nghiêng
Ngh

iê
ng
ngang




u
m
huyền

4. Chữ: Dùng để ghi tiếng, mỗi chữ ghi 1 tiếng