Đại Văn Hào Sêchxpia

Đại văn hào
Sếchxpia
Cũng là kỷ niệm
Ngày mất 23/4
Nhân kỷ niệm
Ngày sinh 23/4
Văn hào vĩ đại
Thế giới đã khẳng định, Ông là một trong những văn hào vĩ đại nhất của nhân loại.
Từ lâu, sáng tác của Sêchxpia đã vượt ra ngoài phạm vi một nước mà thành tài sản chung của thế giới.
Gia tài quí báu nhất mà nghệ thuật kịch của Sêchxpia để lại cho chúng ta học tập, tiếp thu và phát triển.
Wiliam Sêchxpia (1564 – 1616)
Thân thế và sự nghiệp
Wiliam Sêchxpia (William shakespear) sinh ngày 23/4/1564 ở thành phố Xtratfo trên sông Ayvon thuộc Yorsơ, miền trung nước Anh.
Cậu bé Wiliam lớn lên giữa khung cảnh thiên nhiên thanh tú, làm quen với con sông đẹp, với ngôn ngữ nhân dân, với những câu chuyện và những bài hát dân gian.
Những điều này sau này để lại một ấn tượng tươi mát trong những tác phẩm của tác giả
Tuổi thơ Sêchxpia
Năm lên bảy, Sêchxpia vào trường "ngữ pháp" của thành phố, trường này thuộc vào hạng trường nổi tiếng lúc bấy giờ.
Trình độ học vấn tuy chưa sâu, nhưng cũng khá rộng giúp cho tác giả quen với thơ tình ái của Ôvit, Hôrat, kịch của Plôt, Chuyện những con người trứ danh của Plutac và lịch sử Anh.
Những điều này thấy rõ trong những tác phẩm đầu tiên.
(William shakespear)
Sống & sáng tác ở LuânĐôn
Năm 1585 Sêchxpia lên Luân Đôn
Cũng như tất cả những nhà văn hoá thời Phục hưng, Sêchxpia cố gắng làm một "học giả của thời Phục hưng" theo ý nghĩa chân chính của danh từ đó.
Những năm Sêchxpia sống ở LuânĐôn là những năm học tập cần mẫn.
Qua những vở kịch, ta thấy vốn kiến thức của ông tăng lên một cách rất nhanh chóng. Ông biết khá thạo tiếng Pháp, tiếng Ý là những ngôn ngữ bấy giờ đang dẫn đầu văn học nghệ thuật, ông đã am hiểu sâu sắc vốn văn học của thời Phục hưng
Trình độ & tư tưởng của thời đại
Những vở kịch của Sêchxpia từ 1600 trở đi chứng minh hùng hồn sự nỗ lực to lớn của cậu học trò "Trường ngữ pháp" ngày xưa để thành con người nói lên tư tưởng của thời đại.
Trình độ sâu sắc vô địch của những vấn đề luân lý, sự phong phú về tư tưởng, phạm vi rộng rãi về kiến thức, cùng với cái nhân loại muôn hình muôn vẻ hoạt động trên một thao trường mênh mông từ Hy- lạp, La - Mã đến Xcôtlen, Đan - Mạch, từ cổ đại đến hiện đại, cũng đủ nói lên thái độ nghiêm túc của tác giả đối với nghệ thuật, và tính chất thần bí vô căn cứ của những câu chuyện về chàng Sêchxpia dốt nát, thất học.
Sêchxpia - Kịch và thơ
Hoạt động sân khấu của Sêchxpia tạm thời bị gián đoạn trong hai năm (1592- 1594). Bấy giờ ở Luân Đôn có bạo động và có bệnh dịch nên các rạp hát đóng cửa.
Lợi dụng hoàn cảnh này, ông đã viết hai tập thơ trữ tình là Vênut và Ađônit (1593) Lucrexơ (1594). Hai tập thơ này đều để tặng hầu tước xứ Xao - Thăm tơn là Henri Raiôthetxli, một vị Mạnh Thường Quân về nghệ thuật. Hình ảnh Raiôthetxli chính là điển hình của con người thanh niên mã thượng, đẹp trai, của những chàng Rômêô, Fecđinăng, Batxaniô, Flôrizen, Birôn sau này trong kịch.
Sêchxpia - Kịch và thơ
Hai tập thơ trữ tình là Vênut và Ađônit (1593) Lucrexơ (1594) cũng như 154 bài Xôn- nê của tác giả, đã khiến tác giả trở thành một trong những nhà thơ trữ tình lớn nhất của Anh
Chỉ riêng điều đó cũng làm cho Sêchxpia bất tử.
Tuy vậy đối với thế giới, thơ Ông khó dịch quá, vì quá tế nhị và quá kín đáo.
Nhưng lý do chính là Sêchxpia còn viết những vở kịch lôi cuốn cả nhân loại,
Sự nghiệp vĩ đại nhất về kịch
Từ 1594 trở đi, những vở kịch của Sêchxpia đã làm bá chủ kịch trường Anh một cách tuyệt đối. Đó là thời gian sáng tác sôi nổi, trung bình mỗi năm sáng tác hai vở kịch.
Ông còn diễn kịch, đạo diễn, lãnh đạo đoàn kịch, bởi vì từ năm 1599, khi đoàn kịch của Sêchxpia dựng lên rạp hát "Globus" lớn nhất ở Luân Đôn, thì Sêchxpia đã thành một người trong nhóm lãnh đạo đoàn kịch.
Sêchxpia đã viết xong toàn bộ sự nghiệp vĩ đại nhất về kịch trong lịch sử nhân loại: ba mươi bảy tác phẩm, hầu hết là kiệt tác, trong đó hiện lên tất cả nước Anh, nước Anh tha thiết yêu đời, nước Anh hưng thịnh, nhưng đồng thời cũng là nước Anh đau thương, trong thời tích luỹ nguyên thuỷ của Chủ nghĩaTư bản.
Sêchxpia - Những năm cuối đời
Năm 1612, Sêchxpia rời khỏi kịch trường. Với Ông thời ấy, Sân khấu xưa là một nơi tương đối tự do, nay bị kiểm soát gắt gao.
Nhà pháp sư của ngôn ngữ rời bỏ cái kịch trường náo động, quay trở về thành phố Xtralfo im lặng của quê hương, sống cuộc đời yên lặng cho đến khi chết,
Ngày 23 tháng 4 năm 1616, Ngày Ông mất trùng với ngày sinh của mình.
Đương thời & Hậu thế
Đã qua nhiều thế kỷ nay, bao nhiêu người tìm tòi nghiên cứu để thấy những chi tiết "cá nhân"; những đặc điểm rõ rệt hơn trong cuộc đời tư của Sêchxpia, nhưng đều không đạt mục đích.
Điều đó nào có riêng gì đối với Sêchxpia, trong thế kỷ XVII, địa vị người viết kịch rất thấp. Viết kịch không phải là một cái nghề.
Mặc dầu những vở kịch diễn ra được mọi người hoan nghênh nhưng cũng chẳng ai buồn để ý đến cuộc đời của người viết. Các nhà bác học coi thường lối "kịch bình dân" và cho rằng tác giả của nó không đáng để ý.
Nghiên cứu về thân thế-sự nghiệp
của Sếchxpia chưa bao giờ đủ
Ngày nay, thế giới đã khẳng định, Sêchxpia là một trong những văn hào vĩ đại nhất của nhân loại.
Thế giới đang còn nhiều Nhà nghiên cứu chuyên về thân thế-sự nghiệp của ông – Gọi là các “Nhà Sêchxpia học”
     Sêchxpia đã nói lên nguyện vọng, hoài bão của nhân dân, đề cao quyền tự do của con người, đòi quyền sống, quyền yêu đương, quyền được hạnh phúc trong các vở kịch của mình.
Sếchxpia với Việt Nam
Người VN biết về Sếchxpia chủ yếu qua các vở kịch, phim chuyển thể từ tác phẩm bất hủ của, nhưng thân thế-tiểu sử Ông thì còn rất ít.
Thế cũng là sự ngưỡng mộ không phải ai cũng đạt được
Thay lời kết
Đã biết, đã xem từ “Othenlo”; “Vua Lia”, “Hăm-let”, “Đêm thứ 12”…đến “Roomeo & Juliet” thì nên biết về Người sáng tạo ra những kiệt tác ấy.
Nhân kỷ nệm Ngày sinh (và cũng là ngày giỗ của Ông) Người ST cóp nhặt & biên soạn vài thông tin góp cùng “thư viện Violet”

NST- Phạm Huy Hoạt