ĐẶC ĐIỂM, TIẾN HÓA, VAI TRÒ CỦA DA CHIM VÀ THÚ

1. Lớp chim (Aves)
1.1 Đặc điểm
- Da
- Biểu bì: mỏng
- Bì: là tổ chức liên kết, có sự tham gia của cơ vân và cơ trơn
Lớp bì sâu có nhiều đám tế bào mỡ và nhiều khe hở chứa không khí.
(Aves)
- Sản phẩm của da
- Tuyến da: tiêu giảm, chỉ còn tuyến phao câu
- Sản phẩm sừng: Lông vũ; mỏ; vảy-móng-cựa
+Lông vũ : Gồm lông bao (lông mình, lông cánh, lông đuôi); lông nệm (lông tơ) và lông đặt biệt
+ Mỏ, vảy – móng – cựa:
- Mỏ : tạo thành bởi xương hàm được bao bọc bằng bao sừng hợp thành mỏ.
- Vảy – móng – cựa:
Vảy - móng: Cổ chân, bàn chân và ngón chân thường có vảy sừng hợp thành bao chân, đầu các ngón có móng
Cựa: Là những móng sừng lớn, nhọn, có tác dụng tự vệ
(Aves)
Lớp chim (Aves)
1.1 Đặc điểm
1.2. Vai trò, Ý nghĩa:

* Vai trò:
- Vỏ da là bộ phận trực tiếp tiếp xúc với môi trường có chức năng bảo vệ cơ thể chống lại những tác động cơ học, hóa học, ngăn cản sự mất nước, chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn.
- Mặt khác lớp Aves còn có những chức năng riêng:
+ Tiết ra chất nhờn bôi lên lông giúp không thấm nước (phao câu)
+ Giúp chim bay được, bảo vệ khỏi bị tán nhiệt, kích thích sinh sản ( lông vũ)
+ Bảo vệ và tìm kiếm thức ăn ( mỏ sừng , vuốt , vảy sừng)

* Ý nghĩa:
- Có ý nghĩa về mặt tiến hóa theo hướng riêng
(Aves)
1.3. Phân tích sự tiến hóa:
Lông vũ là sản phẩm của biểu bì, tiến hóa từ vảy bò sát
Da chim có tầng biểu bì và tầng bì rất mỏng . Da mỏng gắn lỏng lẻo với lớp cơ ở bên dưới tạo điều kiện tốt cho sự bay lượn
Ở đầu và chân da chim gắn chặt chẽ hơn và cũng là chỗ có sự hình thành các sản phẩm sừng như mỏ, vảy sừng chính thức , móng sừng , cựa ....Sản phâm rswngf của chim chủ yếu là bộ lông vũ bao phủ cơ thể
Da chim khô vì thiếu tuyến . Tuyến da chỉ có duy nhất tuyến phao câu tiết chất nhờn giàu sinh tố D
(Aves)
2. Lớp thú (Mammalia)
2.1 Đặc điểm
- Da
-Biểu bì: bề dày thay đổi tùy từng loài thú và bộ phận cơ thể
- Bì: Dày
- Hạ bì: Có nhiều tế bào mỡ
Mammalia
2. Lớp thú (Mammalia)
2.1 Đặc điểm- Các sản phẩm của da
- Lông mao:
+ Lông phủ: cứng, thô, tủy lông lớn
+ Lông nệm: ngắn, mềm, tủy lông thiếu hoặc nhỏ
- Tuyến da
+ Tuyến mồ hôi
+ Tuyến xạ
+ Tuyến sữa (vừa là tuyến nội tiết, vừa là tuyến ngọai tiết)
+ Tuyến bã
Mammalia
2. Lớp thú (Mammalia)
2.1 Đặc điểm- Các sản phẩm của da
- Các sản phẩm của da

- Vuốt, móng, guốc
+ Vuốt: là tấm sừng dẹp bên, sắc cạnh, uốn cong và nhọn
+ Móng: là tấm sừng hẹp trên dưới che mặt trên của đầu ngón
+ Guốc: là tấm sừng cuốn thành ống cùng với phần nệm cũng hóa sừng
- Vẩy
+ Một số loài thú có vẩy sừng bao bọc, da những lòai thú ấy có nhiều tuyến và xen giữa các vẩy vẫn có lông mao.
Mammalia
2.2. Vai trò, Ý nghĩa:
* Vai trò:
- Vỏ da là bộ phận trực tiếp tiếp xúc với môi trường có chức năng bảo vệ cơ thể chống lại những tác động cơ học, hóa học, ngăn cản sự mất nước, chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn.
- Mặt khác lớp Mammalia còn có những chức năng riêng:
+ Chống rét, làm cơ thể nhẹ ( lớp bì)
+ Có chức năng ngụy trang ( lông mao)
+ Chống lại các tác động cơ học những nơi hay tiếp xúc. Ngoài ra còn bắt, giữ kẻ thù và lấy thức ăn ( vuốt, móng, guốc)
+ Đánh đuổi kẻ thù ( sùng và gạc)
+ Giúp da và lông không thấm nước hay điều hóa thân nhiệt cơ thể, hấp dẫn bạn tình, đánh đuổi kẻ thù, đánh dấu lãnh thổ ( tuyến mồ hôi)
+ Con non được nuôi bằng sữa giàu chất dinh dưỡng ( tuyến sữa)
* Ý nghĩa:
- Có ý nghĩa về mặt tiến hóa theo hướng lối sống
Mammalia
2.3. Phân tích sự tiến hóa:
- Da thú dày, lớp biểu bì mỏng nhưng tần hóa sừng bên ngoài dày
- Những nơi thường cọ sát ( gan bàn tay bàn chân, chai mông, đầu gối lạc đà) lớp bì bên trong dày hơn , đặc biệt là tầng hạ bì rất dày hợp thành một lớp mỡ liên tục ( lợn, cá voi..)
- Sản phẩm từ biểu bì gồm có lông mao, các sản phẩm sừng ( sừng, vuốt, móng guốc, vảy sừng) và các tuyến ( tuyến mồ hôi, tuyến bã, tuyến xạ , tuyến sữa) sự có mặt của tuyến da ở đây chứng tỏ tổ tiên thú là bò sát rất nguyên thủy còn giữ những nét chung với lưỡng thê cổ
+Tuyến sữa tuyến đặc trưng của lớp thú
+ Vảy sừng còn có ở một số loài thú (bộ thiếu răng - Tê tê) tồn tại cùng với lông, chứng tỏ lông mao phát triển độc lập với vảy sau này mới thay thế cho vảy
Mammalia
QÚA TRÌNH TIẾN HÓA NGÀNH DÂY SỐNG TỪ NƯỚC LÊN CẠN
( Thể hiện qua bảng sau)