Công thức giải nhanh QLDT

QUI LUẬT VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÓM KIỂU GEN, KIỂU HÌNH CỦA ĐỜI CON F1
KHI BỐ VÀ MẸ MỖI BÊN ĐỀU MANG 2 CẶP GEN DỊ HỢP.
I. QUI LUẬT: Nếu bố và mẹ mỗi bên đều mang hai cặp gen dị hợp (Aa và Bb ), bất luận cơ sở tế bào học như thế nào, tần số hoán vị gen bao nhiêu, ta luôn nhận được ở đời con F1 có tỉ lệ kiểu gen, tỉ lệ kiểu hình thoả mãn các hệ thức toán học sau:
a. Kiểu gen:
%
𝐴𝐵
𝑎𝑏 = 2 (%
𝐴𝐵
𝐴𝐵) = 2 (%
𝑎𝑏
𝑎𝑏 )  %
𝐴𝑏
𝑎𝐵 = 2 (%
𝐴𝑏
𝐴𝑏) = 2 (%
𝑎𝐵
𝑎𝐵)
%
𝐴𝐵
𝐴𝑏= %
𝐴𝐵
𝑎𝐵 = %
𝐴𝑏
𝑎𝑏 =
𝑎𝐵
𝑎𝑏

b. Kiểu hình:  % A-bb = % aaB-
% A- B- + % A-bb (hoặc % aaB-) = 75% F1
% aabb + % A-bb ( hoặc % aaB-) = 25% F1

II. CHỨNG MINH: Gọi f1, f2 là tần số hoán vị gen của bố và mẹ. Điều kiện 0 <= f1 <= 1/2  0 <= f2 <= 1/2  f1 = f2 = 0: liên kết hoàn toàn f1 = f2 = : hoán vị 50% a/ Trường hợp 1: Bố và mẹ đều mang gen dị hợp tử cùng.
P :
𝐴𝐵
𝑎𝑏 (f1) x
𝐴𝐵
𝑎𝑏 (f2) Gp :
𝐴𝐵 =
𝑎𝑏 =(1- f1)/2
𝐴𝐵 =
𝑎𝑏 = (1- f2)/2
𝐴𝑏 =
𝑎𝐵 = f1/2
𝐴𝑏 =
𝑎𝐵 = f2/2
F1: Lập khung pennet
(Có thể không lập khung, dùng phép nhân đại số ) - Kiểu gen F1:
%
𝐴𝐵
𝑎𝑏 = 2 (%
𝐴𝐵
𝑎𝑏) = 2 (%
𝑎𝑏
𝑎𝑏 )
%
𝐴𝑏
𝑎𝐵 = 2
𝐴𝑏
𝐴𝑏 ) = 2 (%
𝑎𝐵
𝑎𝐵 )
%
𝐴𝐵
𝐴𝑏 = %
𝐴𝐵
𝑎𝐵 =
𝐴𝑏
𝑎𝑏 = %
𝑎𝐵
𝑎𝑏

- Kiểu hình F1:
aabb = (1−𝑓1−𝑓2+𝑓1.𝑓2
4 (6)
A-bb = aaB- =
𝐴𝑏
𝐴𝑏 +
𝐴𝑏
𝑎𝑏 =
𝑎𝐵
𝑎𝐵 +
𝑎𝐵
𝑎𝑏 =
𝑓1.𝑓2
4 + (𝑓1+𝑓2−2𝑓1.𝑓2
4 (7)
A-B- =
𝐴𝐵
𝐴𝐵 +
𝐴𝐵
𝑎𝑏 +
𝐴𝑏
𝑎𝐵 +
𝐴𝐵
𝐴𝑏 +
𝐴𝐵
𝑎𝐵 = (3−𝑓1−𝑓2+𝑓1.𝑓2
4 (8)
Từ (6) và (7) ta có:
% aabb + % A-bb (hoặc % aaB-) = (1−𝑓1−𝑓2+ 𝑓1.𝑓2
4 + (𝑓1+𝑓2−𝑓1.𝑓2
4= 25% F1
Từ (7) và (8) ta có:
% A-B- + % A-bb (hoặc % aaB-) = (3−𝑓1−𝑓2+𝑓1.𝑓2
4 + (𝑓1+𝑓2−𝑓1.𝑓2
4 = 75% F1
b/ Trường hợp 2 : Bố và mẹ đều mang gen dị hợp tử chéo.
P :
𝐴𝑏
𝑎𝐵 (tần số f1) X
𝐴𝑏
𝑎𝐵 (tần số f2) Gp :
𝐴𝐵 =
𝑎𝑏 = f1/2
𝐴𝐵 =
𝑎𝑏 = f2/2 
𝐴𝑏 =
𝑎𝐵 = (1 - f1)/2
𝐴𝑏 =
𝑎𝐵 = (1-f2)/2
F1: Lập khung pennet
- Kiểu gen F1:
=> KH aabb = (𝑓1.𝑓2
4
A-bb = aaB- = (1− 𝑓1.𝑓2
4
A-B- = (2+ 𝑓1.𝑓2
4

Ta có:
% aabb + % A-bb (hoặc %aaB-) = (1−𝑓1−𝑓2+𝑓1.𝑓2
4 + (𝑓1+𝑓2− 𝑓1.𝑓2
4 = 25%F1
% A-B- + % A-bb (hoặc %aaB-) = (3−𝑓1−𝑓2+𝑓1.𝑓2
4 + (𝑓1+𝑓2−𝑓1.𝑓2
4= 75%F1
c/ Trường hợp 3 : Một bên dị hợp tử