Công tác phòng chống dịch cúm A(H1N1)

PHẦN THỨ NHẤT: BỆNH CÚM VÀ ĐẠI DỊCH CÚM
 
I. BỆNH CÚM VÀ ĐẠI DỊCH CÚM
          Cúm: là bệnh của cơ quan hô hấp do virus có tính lây nhiễm cao gây nên, bệnh có nguy cơ đe doạ sức khỏe cộng đồng vì lây lan nhanh, phát triển thành dịch làm số lượng lớn dân cư bị nhiễm bệnh cùng với các biến chứng nặng có thể gây tử vong.
          Virus cúm A bao gồm 2 loại kháng nguyên: Kháng nguyên Haemagglutinin (H) và kháng nguyên Neuraminidase (N) liên quan đến khả năng lây nhiễm trên vật chủ và tạo ra chủng virus mới. Người ta đã biết đến 16 loại H (được đánh số từ H1 đến H16) và 9 loại N (được đánh số từ N1 đến N9).
          Dịch cúm: Virus cúm có tỷ lệ đột biến cao và kháng nguyên bề mặt luôn có xu hướng biến đổi tạo ra một chủng cúm A mới, đây là những biến đổi nhỏ trên các virus đã lưu hành trên thế giới. Hàng năm, quá trình này gây nên dịch cúm trên diện rộng, thường xảy ra và cuối mùa thu và đầu mùa xuân. Trong những mùa dịch này, tỷ lệ tấn công thường phụ thuộc vào lứa tuổi và phụ thuộc vào người đó đã từng tiếp xúc với chủng lưu hành này trước đây chưa?
          Đại dịch cúm: Thường liên quan tới sự thay đổi cơ bản gen ở virus cúm A tạo nên một phân típ virus mới, kháng nguyên bề mặt không bị biến đổi mà được thay thế bằng một kháng nguyên mới hoàn toàn khác biệt. Khi đột biến gen xảy ra, cộng đồng chưa có miễn dịch với phân típ virus cúm mới đó.
          Các yếu tố gây nên đại dịch cúm bao gồm: Sự xuất hiện của một phân típ mới, khả năng virus lây nhiễm một cách mạnh mẽ từ người sang người, và tính độc lực của virus đủ để gây bệnh ở người.
II. DỊCH CÚM A (H1N1)
Cúm A (H1N1) là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây qua đường hô hấp của lợn. Bình thường, bệnh chỉ lây truyền trong đàn lợn; tuy nhiên, chúng cũng có thể nhiễm cùng lúc với nhiều phân nhóm cúm A khác nhau trong cùng một thời gian. Sau đó, các phân nhóm virus có thể trao đổi gene gây biến thể, tạo kiểu gene mới và gây bệnh trên người. Ở dịch cúm A (H1N1) tại Mỹ và Mexico hiện nay, các chuyên gia đã xác định có hiện tượng lây truyền từ người sang người. Người mắc bệnh nếu ở thể lâm sàng nhẹ cũng gây suy giảm sức khoẻ, ở mức độ nặng gây viêm phổi nặng, suy hô hấp và tử vong. Nếu virus cúm A (H1N1) kết hợp với một chủng cúm thông thường trên người sẽ tạo thành chủng virus đại dịch, dễ dàng lây lan từ người sang người và có thể gây nên một đại dịch trên toàn cầu.
Virus cúm A (H1N1) trong các vụ dịch mới đây ở Mexico, Hoa Kỳ, Canada và một số nước khác là một virus mới chưa từng được báo cáo ở người hoặc ở lợn ở bất kỳ đâu trên thế giới. Đây là loại virus hoàn toàn mới, lần đầu tiên phát hiện ở Mexico, Mỹ và Canada. Trong phân tích gene, loại virus này bao gồm phân loại gene của 4 loại virus khác nhau, gồm: Cúm gia cầm chủng Bắc Mỹ, cúm lợn chủng Bắc Mỹ, cúm thường trên người và cúm lợn Âu – Á. 
Đại dịch cúm A (H1N1) từng giết chết hàng chục triệu người năm 1917 - 1918. Những năm 1917 - 1918, đã xảy ra đại dịch cúm ở người, với chủng virus được xác định là do H1N1 gây ra và được truyền từ lợn sang. Đại dịch lan tràn khắp Châu Âu, Châu Mỹ khiến hàng chục triệu người  tử vong.
Theo cảnh báo của Tổ chức Y tế thế giới thì virus cúm A (H1N1) đang gây dịch tại Mexico và Mỹ được truyền từ lợn sang, sau đó có khả năng lan nhanh từ người sang người gần như chính là chủng được xác định từ những năm 1917 - 1918. Đặc điểm của virus này là có khả năng lây lan rất nhanh, hơn cả SARS, song độc lực có biến đổi hay không thì các nhà khoa học trên thế giới đang nghiên cứu, sẽ sớm cho kết quả.
PHẦN II
BIẾN DỊCH CÚM AH1N1 VÀ DỰ BÁO TRÊN THẾ GIỚI –
TẠI VIỆT NAM VÀ TỈNH LÂM ĐỒNG:

1. Tình Hình Trên Thế Giới:
- Ngày 18/03/2009 : Xuất hiện ca bệnh đầu tiên tại Mexico
- Ngày 25/04/2009: Theo thông báo của tổ chức Y tế thế giới (WHO) dịch cúm xuất hiện ở Mexico và Mỹ
- Ngày 27/04/2009: WHO cảnh báo đại dịch mức độ 4 ( Giai đọan lan truyền từ người sang người)
- Ngày 30/04/2009: WHO cảnh báo đại dịch mức độ 5 ( Giai đoạn lan truyền
-