Cong nghe phoi

Đại học Thái Nguyên
Trường Đại học Khoa học

Báo cáo môn Công nghệ tế bào Động vật
Giảng viên: Nguyễn Vũ Thanh Thanh
Nhóm: 8
Lớp: Công nghệ Sinh học K4
Thái Nguyên, 2009
CÔNG NGHỆ PHÔI
Nội dung báo cáo
1. Phôi là gì ?

2. Các thao tác trong công nghệ phôi

3. Một số ứng dụng trong công nghệ phôi
PHẦN 1: Phôi là gì ?
Phôi là một tế bào trứng đã được thụ tinh được phát triển và phân chia
Phôi là giai đoạn phát triển sớm nhất của cơ thể sinh vật
Các thao tác trong công nghệ phôi
PHẦN 2
Cấy truyền hợp tử

Bảo quản phôi

Nuôi cấy tạm thời phôi trong cơ thể sống

Bọc phôi

Kỹ thuật cấy phôi trong ống dẫn trứng

2.1.1. Định nghĩa
Cấy truyền phôi là một kỹ thuật lấy phôi từ đường sinh dục của con cái cho phôi và cấy vào đường sinh dục của con cái nhận phôi.
2.1. Cấy truyền hợp tử
(Cấy truyền phôi)
Khai thác triệt để tiềm năng di truyền ở những cá thể cái cao sản thông qua việc lấy phôi của chúng.

Nâng cao hiệu quả chọn lọc, đẩy mạnh công tác giống.

Bảo quản phôi gọn nhẹ, vận chuyển dễ dàng, đồng thời cũng là kho bảo tồn quĩ gen.

Hạn chế được bệnh tật thú y

Mang lại hiệu qủa kinh tế rất cao.
2.1.2. Tại sao phải cấy truyền phôi
2.1.3. Cơ sở khoa học
Cơ sở lí luận
Cơ chế điều hòa chu kì sinh dục (cơ chế thần kinh - thể dịch)

Đặc điểm phát triển của phôi ở giai đoạn đầu:
Sau khi thụ tinh tạo thành hợp tử sẽ phát triển thành phôi bào, phôi dâu, phôi nang, phôi vị và các lá phôi.
Thời gian di chuyển của phôi trong
ống dẫn trứng từ sau thụ tinh đến 12 ngày
12
11
10
9
Hiện nay con người đã chế tạo thành công một loạt hormon sinh dục như: FSH, LH, Ostrogen, Progesteron,... Do đó có thể điều hòa chu kì sinh dục nhân tạo, các qúa trình sinh lí sinh sản của gia súc.

Nghiên cứu, sản xuất những dụng cụ thu phôi và xây dựng được những qui trình thu, đánh giá và phân loại phôi.

Tạo ra được môi trường nuôi cấy trứng và hợp tử ở ngoài cơ thể gia súc và phương pháp bảo tồn phôi đông lạnh.

Đã có nhiều cơ thể sinh vật ra đời từ phương pháp cấy truyền hợp tử và thụ tinh trong ống nghiệm và cũng thành công trên người
Cơ sở thực tiễn
2.1.4. Một số dụng cụ cấy truyền

FSH



Prostaglandin (Lutalyse)



Penicillin





Lidocaine
2.1.5. Một số hóa chất cần thiết
2.1.6. Các bước:
Bò cho phôi
Bò nhận phôi
Gây rụng trứng nhiều
Gây động dục đồng pha
Gây động dục đồng pha với bò cho phôi
Cấy truyền phôi
Bò nhận phôi có chửa
Đàn con năng suất cao được sinh ra
Bò cho phôi cho sinh sản bình thường hoặc lấy phôi lặp lại
Thu hoạch phôi
Bò đực giống
Phối giống
Bò cho phôi
Gây rụng trứng nhiều
Bò nhận phôi
Bò cho phôi
Gây rụng trứng nhiều
Gây động dục đồng pha
Bò nhận phôi
Bò cho phôi
Gây rụng trứng nhiều
Gây động dục đồng pha với bò cho phôi
Gây động dục đồng pha
Bò nhận phôi
Bò cho phôi
Gây rụng trứng nhiều
Cấy truyền phôi
Gây động dục đồng pha với bò cho phôi
Gây động dục đồng pha
Bò nhận phôi
Bò cho phôi
Gây rụng trứng nhiều
Bò nhận phôi có chửa
Cấy truyền phôi
Gây động dục đồng pha với bò cho phôi
Gây động dục đồng pha
Bò nhận phôi
Bò cho phôi
Gây rụng trứng nhiều
Thu hoạch phôi
Bò nhận phôi có chửa
Cấy truyền phôi
Gây động dục đồng pha với bò cho phôi
Gây động dục đồng pha
Bò nhận phôi
Bò cho phôi
Gây rụng trứng nhiều
Phối giống
Thu hoạch phôi
Bò nhận phôi có chửa
Cấy truyền phôi
Gây động dục đồng pha với bò cho phôi
Gây động dục đồng pha
Bò nhận phôi
Bò cho phôi
Gây rụng trứng nhiều
Đàn con năng suất cao được sinh ra
Con cái cho phôi cho sinh sản bình thường hoặc lấy phôi lặp lại
con đực giống
Phối giống
Thu hoạch
phôi
Con cái nhận phôi có chửa
Cấy truyền phôi
Gây động dục đồng pha với bò cho phôi
Gây động dục đồng pha
Con cái nhận phôi
Con cái cho phôi
Gây rụng trứng nhiều
Nguyên tắc:
Dừng tất cả hoạt động chức năng bên trong tế bào
Một số thay đổi phôi khi bảo quản lạnh:
 Giảm tốc độ hoạt động của enzyme
 Giảm độ hòa tan của các khí trong môi trường
 Hình thành tinh thể nước đá
 Tăng nhiệt độ tiềm ẩn
 Tăng nồng độ chất hòa tan trong môi trường
2. Bảo quản phôi
Sự thay đổi hình thái tế bào trong điều kiện lạnh
Ấm
Lạnh
Rất lạnh
Biện pháp hạn chế tác động của làm lạnh
 Kiểm soát tốc độ làm lạnh
 Sử dụng chất bảo quản lạnh như:
-Glycerol
- Dimethyl sulfoxide
-1,2- propanediol (hay propylen glycol)
-1,2-ethanediol (hay ethylene glycol)
 Khởi phát sự tạo thành tinh thể nước đá.
Trong thực tiễn:
Bảo quản lạnh phôi các loại vật nuôi ở nitrogen lỏng
(-196oC)
Một số dụng cụ trong bảo quản phôi
Các bước bảo quản phôi
2.3.Nuôi cấy tạm thời phôi trong cơ thể sống
 Ống dẫn trứng của cừu, chuột, thỏ
 Tử cung của bò cái
Xoang màng bụng (phúc mạc, periton) của chuột
 Xoang ối phôi gà
Lưu ý: Tất cả các phôi được bọc trong một loại chất bảo vệ (thường là agar) để bảo vệ màng trong suốt của phôi không bị tổn thương.
2.4. Kỹ thuật bọc phôi bằng agar
Hoá chất: dung dịch agar trong 0,9% NaCl.

Các bước:
Đun nóng chảy agar
Làm nguội agar ở 39oC
Bọc agar quanh phôi (khi agar chưa kịp đông)

Lưu ý: Trước khi bọc agar, các phôi đã mở lớp màng trong suốt phải được nhúng vào huyết thanh bê được đun ấm. Mục đích của thao tác nêu trên là để không làm thương tổn tế bào phôi.
Lấy một hoặc hai khối agar bọc phôi, chuyển vào ống dẫn trứng của con cái, kèm theo một lượng môi trường tối thiểu.

Con cái phải được tạm ngừng sinh dục, không động dục hoặc không chửa trong thời gian nuôi cấy. Trước ngày thao tác cấy phôi, người ta tiêm vào tử cung progestagen.

Các phôi bình thường sẽ đi vào tử cung ở giai đoạn 8 đến 16 tế bào.
2.5. Kỹ thuật nuôi cấy tạm thời phôi trong ống dẫn trứng
PHẦN 3
MỘT SỐ ỨNG DỤNG
Ứng dụng công nghệ cấy truyền phôi

Thụ tinh nhân tạo

Nhân bản vô tính
Ứng dụng công nghệ cấy truyền phôi

Áp dụng đại trà với gia súc: Trâu, Bò, Lợn, dê cừu...để sản xuất thịt, sữa..
Tạo giống bò sữa tại Thanh Hoá, Đồng Nai
Thụ tinh nhân tạo
Thu trứng
Bò cái Elite
Trong ống nghiệm
Bò đực Elite
Thu tinh dịch
Trứng
Tinh trùng
Thụ tinh
Hợp tử
Phôi nang
Phôi tiếp tục phát triển

Thụ tinh nhân tạo
Gấu trúc (Trung Quốc-2009)
Voi (Thái Lan, 2007)
Hổ Siberia (Trung Quốc, 2007)
Tê giác (Hungary, 2007)
Gấu túi koala (Australia,2006)
Nhân bản vô tính
Khái niệm:
Nhân bản vô tính là hiện tượng chuyển nhân của một tế bào soma vào môt tế bào trứng đã lấy mất nhân, rồi kich thích phát triển thành phôi, từ phôi sẽ phát triển thành cơ thể mới.

Thành tựu
*Mèo (2001)
*Ngựa Prometea (2003)
*Bò Dewey (2003)
*Cừu Dolly(1997)
*Chó Snuppy
*Lơn Xena (2000)
* Khỉ Tetra (1999)
Cừu cái mặt trắng
Cừu cái mặt đen
Tế bào tuyến vú
Trứng chưa thụ tinh
Dung hợp
Phát triển thành phôi
Chuyển
phôi
Cừu Dolly
Bò Dewey
Bò cái đốm
Các tế bào cho phát triển trên môi trường nuôi cấy
Nhân của tế bào cho dung hợp với trứng “rỗng” nhờ xung điện
Phôi chỉ chứa ADN của bò cái đốm
Loại bỏ nhân
Trứng tách từ buồng trứng
7 ngày nuôi cấy trong ống nghiệm
Chuyển phôi vào bò cái đen
Bò Dewey đốm
Chó Snuppy
Trứng mất nhân từ con cái tạo dòng
ADN từ tế bào da trong tai

Tế bào trứng và DNA hợp nhất với nhau và sự kích hoạt môi trường nuôi cấy để phôi phát triển
Phôi phát triển trong chó mẹ lông vàng


Chó Snuppy lông đen được sinh ra