Con đường trở thành kẻ sĩ hiện đại

Một số bộ sách về các tác phẩm của
Nguyễn Khắc Viện
Con đường trở thành "kẻ sĩ hiện đại"
Nguyễn Khắc Viện
I/ Tìm hiểu chung:
Tác giả:
Nguyễn Khắc Viện (1913 -1997)
Quê: Hương Sơn, Hà Tĩnh
* Quá trình trưởng thành
- 1934 đỗ Tú tài, 1935 học ĐH Y
- 1937 học ngành Y tại Pháp, 1941 trở thành
bác sĩ tại bệnh viện lớn ở Pari
* Các hoạt động chính
1942- 1952, bị lao phổi, trải qua 7 lần mổ…
Hoạt động ở nước ngoài rất hăng hái để quảng bá hình ảnh của Việt Nam
1989 Thành lập trung tâm nghiên cứu tâm lí trẻ em
2/ Các tác phẩm chính:
Kiều (dịch, 1965)
Bàn về đạo Nho (1993)
Việt Nam một thiên lịch sử (2007)
Một số tác phẩm khác của Nguyễn Khắc Viện
Tóm lại:
- NKV là nhà văn hóa nổi tiếng:“kẻ sĩ hiện đại”
- Ông làm cho thế giới hiểu đúng về đất nước và con người VN, xây dựng một XH Việt Nam văn minh, dân chủ
- Ông là mẫu hình kết hợp Đông – Tây của văn hóa Việt Nam…
→Có đủ thẩm quyền và nhân cách để bàn luận về “con đường trở thành kẻ sĩ hiện đại”
Con đường trở thành "kẻ sĩ hiện đại"
2. Đoạn trích:
Xuất xứ:
Trích từ bài “Noi theo đạo nhà” Trong cuốn
“Bàn về đạo Nho”
b.Thể loại:
Áng văn nghị luận, có kèm theo hồi ức,…được viết với mục đích chính luận rõ ràng.
c. Bố cuc:
- P1: Từ đầu→ “trưởng thành”: Những ưu điểm của Nho giáo
- P2: Còn lại :Quá trình tu dưỡng bản thân và bài học
Con đường trở thành "kẻ sĩ hiện đại"
Nguyễn Khắc Viện
Mô hình hoá hướng rèn luyện cho "nên người" của Bác sĩ Nguyễn Khắc Viện
II. Đọc hiểu chi tiết văn bản
1/ Cơ duyên thành công của Nguyễn Khắc Viện:
Câu hỏi:
Theo các em thì cơ duyên nào khiến tác giả có những thành công như chúng ta biết?
Gia đình: Có truyền thống Nho giáo”
Tiếp thu tinh thần khoa học thực nghiệm kết hợp được nhiều mặt.
Bản thân có năng lực bẩm sinh, giàu nghị lực
→ Hiểu rõ và sâu Nho giáo
→ Chịu ảnh hưởng của văn hóa tư tưởng phương Tây
Hình mẫu Đông – Tây kết hợp

Câu hỏi:
Nguyễn Khắc Viện đã so sánh Nho giáo và chủ nghĩa Mác như thế nào?
* Thái độ với đạo Nho
* Phương Đông cổ, trung đại
* Phương Tây cận hiện đại
*Ưu điểm nổi bật:
Đặt vấn đề xử thế, lối sống,
cách sống ở đời nổi bật và
rõ ràng nhất. Cách ứng xử
của nhà Nho với vua chúa
(trí thức với người cầm quyền)
*Ưu điểm nổi bật:
Phân tích xã hội để hiểu
lịch sử, xác minh đường lối.
*Dẫn chứng : Hứa Do rửa tai
và câu trả lời của nhà nho khi được vua gọi lên.

*Dẫn chứng:
Hoàng đế Hi Lạp đến thăm
nhà sử học Đi-ô-gien.
2/ Những ưu điểm của Nho giáo:
- Đặt vấn đề xử thế một cách rõ ràng và đầy đủ hơn nhiều học thuyết khác.
- Rất quan tâm đến vấn đề tu thân và luôn đề cao trách nhiệm của con người đối với xã hội.
- Trong hệ thống ứng xử của Nho giáo, tinh thần có mức độ luôn hiện diện…
→Những ưu điểm nói trên của Nho giáo xoay quanh vấn đề tu dưỡng đạo đức cá nhân.
*Đạo lí?
* Nhân
Khái niêm
Tinh thần
Triết học…
3/ Sự tu dưỡng bản thân và bài học kinh nghiệm:
- Chính kiến:
Thay đổi theo hoàn cảnh
- Đạo lí:
Phải luôn giữ vững
Vì: Đạo lí là yếu tố cơ bản tạo nên nhân cách, làm cho con người sống ra người, biết khép mình vào lễ nghĩa,…thấu hiểu bản thân, tri thiên mệnh, gắn kết truyền thống tốt đẹp của ông cha
Nhận xét: cách lí giải của tác giả
Duy lí
Không né tránh
Thừa nhận thay đổi chính kiến
Tác giả là người thấm nhuần đạo lí nho gia. Tiếp thu tinh thần duy lí phương Tây
Bài học: Mỗi người phải xd nhân cách ứng xử thích hợp, tu dưỡng hoàn thiện mình để đóng góp nhiều nhất cho XH
d. Nghệ thuật
Văn phong trong sáng, giản dị và cứng cỏi- văn phong của cây bút báo chí lão luyện
Lập luận rõ ràng, chặt chẽ, dẫn chứng tiêu biểu, xác đáng
Sử dụng câu văn không có chủ ngữ: phá vở khoảng cách giữa người viết và người tiếp nhận.
“không nhìn lên trời, không nghĩ đến những gì xãy ra khi chết…”
III/ Tổng kết:
1/ Nội dung: Con đường trở thành kẻ sĩ hiện đại
2/ Nghệ thuật: văn phong của tác giả
Con đường trở thành "kẻ sĩ hiện đại"
CƠ MAY
BÀI HỌC
TU DƯỠNG BẢN THÂN
Đất nước
Gia đình
Đạo lí
Trách nhiệm
Chính kiến
Vô thần
Trí tuệ