Cờ tướng

Tìm Hiểu về Cờ Tướng
Mục đích của ván cờ
Ván cờ được tiến hành giữa hai người, một người cầm quân Trắng (hay Đỏ), một người cầm quân Đen (hay Xanh lá cây). Mục đích của mỗi người là tìm mọi cách đi quân trên bàn cờ theo đúng luật để chiếu bí hay bắt Tướng (hay Soái, hoặc Suý) của đối phương và giành thắng lợi.


Bàn cờ là một hình chữ nhật do 9 đường dọc và 10 đường ngang cắt nhau vuông góc tại 90 điểm hợp thành. Một khoảng trống gọi là sông (hay hà) nằm ngang giữa bàn cờ, chia bàn cờ thành hai phần đối xứng bằng nhau. Mỗi bên có một cung Tướng hình vuông (Cửu cung) do 4 ô hợp thành tại các đường dọc 4, 5, 6 kể từ đường ngang cuối của mỗi bên, trong 4 ô này có vẽ hai đường chéo xuyên qua.
Bàn cờ và quân cờ
1. Ký hiệu và tên gọi của các quân cờ trong cờ tướng
Trên bàn cờ tướng có 32 quân cờ được chia thành 16 quân đen và 16 quân đỏ (hoặc trắng), các quân cờ bao gồm: 5 quân Tốt, 2 quân Pháo, 2 quân Xe, 2 quân Mã, 2 quân Tượng, 2 quân Sỹ, 1 quân Tướng. Dưới đây là hình dáng và tên gọi của các quân cờ trong cờ tướng:

2. Vị trí của các quân cờ trong bàn cờ
Sau khi đã biết các quân cờ thì các bạn sắp xếp các quân cờ vào bàn cờ tướng như hình dưới đây:

3. Luật chơi – cách di chuyển các quân cờ theo luật chơi
 Quân Tướng: Tướng là quân cờ quan trọng nhất trên bàn cờ, mọi người cần cố gắng giữ quân Tướng của mình. Tướng chỉ di chuyển chiều ngang hoặc chiều dọc mỗi ô 1 lần nếu không bị cản và trong một vùng, vùng này nằm ở giữa của mỗi bên và có đường kẻ chéo được gọi là "Cung tướng".

 Quân Sỹ: Quân Sỹ là quân cờ phòng thủ, và như quân Tướng thì Sỹ cũng chỉ được di chuyển trong "Cung tướng" nhưng quân Sỹ di chuyển chéo, mỗi lần 1 ô nếu không bị cản bởi quân khác.

Đường di chuyển của quân sĩ
 Quân Tượng: Quân Tượng cùng với Sỹ là hai quân phòng thủ, nó di chuyển chéo mỗi lần 2 ô nếu không bị cản và không được qua Sông.

Tượng là quân phòng thủ, chống đỡ sự tấn công của đối phương ở ngoài thành. Quân tượng di chuyển theo chiều chéo, mỗi lần 2 ô.
 Quân Xe: Quân Xe là quân tấn công mạnh nhất trong các quân cờ, xe có thể di chuyển rộng khắp bàn cờ với đường đi dọc – ngang bao nhiêu ô tùy ý nếu không bị cản bởi quân cờ khác.
 Quân Pháo: Quân Pháo là quân tấn công khá mạnh, nếu nó kết hợp với quân Xe thì sẽ rất mạnh. Pháo di chuyển dọc – ngang bao nhiêu ô tùy ý nhưng nó ăn quân khác màu thì phải ăn qua 1 quân cản bất kỳ.

 Quân Mã: Quân Mã di chuyển hơi phức tạp một chút, nó di chuyển theo hình chữ L (lên 2 ô và ngang 1 ô hoặc ngang 1 ô và lên 2 ô).

Đường đi của quân mã
Mã là quân tấn công, trong những nước khai cuộc thường được dùng để trấn thủ hàng tốt. Khi qua sông, Mã là quân gây khó chịu cho đối phương bởi cách đi lắt léo. Song Mã hoặc Mã với Xe là những kết hợp thường thấy trong các nước chiếu bí.

Quân Mã di chuyển có phần giống tượng, nhưng thay vì lên đỉnh của ô tiếp theo, Mã nhảy lên một trong 2 góc còn lại. Nếu có quân nào đứng ở 1 trong 2 góc của ô Mã đang đứng, Mã sẽ không thể nhảy lên góc của ô tiếp theo ở phía đó (khi đó Mã được coi là bị cản)
 Quân Tốt: Quân Tốt khi chưa qua Sông thì nó di chuyển dọc, sau khi đã qua Sông thì Tốt có thể di chuyển theo chiều ngang và dọc. Nó chỉ di chuyển mỗi lần 1 ô và chỉ tiến lên không được lùi lại.

tốt cũng là quân tấn công, tuy nhiên nó thường bị `hi sinh` nhiều nhất, một phần do trong những nước đầu, người chơi phải dùng Tốt làm lá chắn để cho Xe, Pháo, Mã tiến lên.
Quân Tốt chỉ có thể di chuyển mỗi lần một ô. Trước khi qua sông, nó chỉ được tiến lên. Khi đã qua sông rồi, tốt có thể di chuyển theo cả chiều ngang lẫn chiều dọc. Tốt chỉ được tiến, không được lùi.
Tốt qua sông sẽ gây khó chịu cho đối phương. Tốt đặc biệt hữu dụng khi vào cờ tàn.
Khi một quân đi tới một giao điểm khác đã có quân đối phương đứng thì được quyền bắt quân(ăn quân) đó, đồng thời chiếm giữ vị trí quân bị bắt.
Chú ý:
- Không được bắt quân (ăn quân) bên mình.
- Được phép cho đối phương bắt quân(ăn quân) mình hay chủ động hiến quân mình cho đối phương, trừ tướng
- Quân bị bắt phải bị loại và bị nhấc ra khỏi bàn cờ.
4. Hướng dẫn chơi cờ tướng
Hai người nhận quân của mình, một người cầm quân Đỏ và một người cầm quân Đen.
Mục đích của mỗi bên là Tướng của đối phương, người chơi tìm các cách để di chuyển các quân cờ của mình đúng luật (các quân cờ phải được di chuyển theo đúng cách di chuyển của nó được hướng dẫn ở trên) và ăn quân cờ của đối phương nếu cần thiết để chiếu bí Tướng của đối phương để dành thắng lợi.
Ăn quân: khi quân cờ di chuyển đến 1 vị trí mà vị trí đó quân cờ đối phương đang đứng thì quân đối phương sẽ bị ăn và được đưa ra khỏi bàn cờ và quân cờ của bạn sẽ đứng ở vị trí đó.
Chống tướng: hai quân Tướng của 2 bên không được nằm trên cùng một hàng dọc mà không có một quân cờ nào cản. Nước đi để hai Tướng trong vị trí chống tướng là nước cờ không hợp lệ.
Chiếu tướng: quân cờ của một bên di chuyển 1 nước làm cho Tướng đối phương có thể bị bắt bởi chính quân đó hoặc quân khác thì đó gọi là chiếu tướng. Gặp nước chiếu tướng thì bên bị chiếu phải tìm cách để Tướng không bị bắt tránh hết cờ.
Chiếu bí: chiếu bí cũng là một nước chiếu tướng nhưng bên bị chiếu không có khả năng đỡ.
Kết thúc của trận đấu:
Cờ thắng nếu:
- Chiếu bí được Tướng đối phương.
- Khi Tướng của đối phương bị vây chặt hết nước đi và các quân khác của đối phương cũng không thể di chuyển được thì tuy chưa bị chiếu hết, đối phương vẫn bị tuyên bộ thua cờ.
- Chiếu Tướng đối phương mà đối phương không chống đỡ cho Tướng mình được.
- Bất kể tình huống nào, đối phương dùng một quân chiếu mãi hoặc dùng nhiều quân thay nhau chiếu mãi, thì phải thay đổi nước di, nếu không bị xử thua.
- Đối phương tự tuyên bố xin thua.
Cờ hòa nếu:
- Thấy ván cờ mà hai bên không thể bên nào thắng, tức là cả hai bên không còn quân nào có thể tấn công đối phương để chiếu bí được Tướng đối phương.
- Một bên đề nghị hòa, bên kia đồng ý thì ván cờ được công nhận là hòa.
- Khi một bên đang vào thế bị chiếu hết, bị vây chặt không còn nước đi thì không được phép đề nghị hòa.
Như vậy, đầu tiên các bạn chỉ cần nắm rõ từng quân cờ, ký hiệu và cách di chuyển của từng quân cờ. Sau đó là cách chơi và cách phân thắng, thua và cờ hòa. Khi các bạn đã thành thạo, các bạn mới bắt đầu tìm hiểu đến các thế cờ hay và nhiều thứ quan trọng khác. Chúc các bạn thành công!