Cơ quan phân tích thính giác

Chương 11: Các cơ quan phân tích
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
Trường Cao đẳng Sư phạm Sóc Trăng
GV : HÀ THỊ VÂN
ĐƠN VỊ : KHOA TỰ NHIÊN
CƠ QUAN PHÂN TÍCH
THÍNH GIÁC
2.2. Cơ quan phân tích thính giác :
2.2.1. Tính chất chung của âm thanh
2.2.2. Quá trình tiến hóa của cơ quan thụ cảm âm thanh
2.2.3. Cấu tạo của cơ quan phân tích âm thanh ở người
2.2.4. Chức năng của cơ quan phân tích âm thanh
2.2.5. Cơ quan tiền đình với điều chỉnh tư thế và chuyển động của đầu
CƠ QUAN PHÂN TÍCH
THÍNH GIÁC
2.2. Cơ quan phân tích thính giác :
2.2.1.Tính chất chung của âm thanh
- Làm nhiệm vụ biến các sóng âm thanh thành hưng phấn thần kinh.
- Kích thích âm thanh có 3 đặc điểm cơ bản: tần số, cường độ và phổ tần số.
CƠ QUAN PHÂN TÍCH
THÍNH GIÁC
2.2.2. Quá trình tiến hóa của cơ quan thụ cảm âm thanh :
- Ở ĐVKXS, chỉ có côn trùng có cơ quan thính giác (cơ quan màng nhĩ)
- Ở ĐVCXS, cơ quan thính giác vừa là cơ quan thăng bằng nằm trong mê lộ màng.
CƠ QUAN PHÂN TÍCH
THÍNH GIÁC
Cơ quan phân tích của người gồm những bộ phận nào ?

Nêu các bộ phận của phần ngoại biên ?
CƠ QUAN PHÂN TÍCH
THÍNH GIÁC
2.2.3. Cấu tạo của cơ quan phân tích âm thanh ở người :
Cơ quan phân tích thính giác của người gồm 3 phần:
Phần ngoại biên,
Phần dẫn truyền dây thần kinh thính giác số VIII.
Phần trung ương (não bộ)
CƠ QUAN PHÂN TÍCH
THÍNH GIÁC
Phần ngoại biên :
Bộ phận định hướng và thu nhận âm thanh ( tai ngoài) .
Cơ quan truyền âm (tai giữa).
Cơ quan tiếp nhận và bước đầu phân tích âm thanh (tai trong- ốc tai và cơ quan Corti)
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
Nhóm 1, 2 nghiên cứu cấu tạo tai ngoài, tai giữa
Nhóm 3, 4 nghiên cứu cấu tạo tai trong
Nhóm 5, 6 nghiên cứu : Chức năng của cơ quan phân tích âm thanh
Nhóm 7 và 8 nghiên cứu mối quan hệ giữa cơ quan tiền đình và điều chỉnh tư thế
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC


Nhóm 1, 2 nghiên cứu cấu tạo tai ngoài, tai giữa
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
+ Tai ngoài :
gồm vành tai, ống dẫn tai ngoài và màng nhĩ. Vành tai làm nhiệm vụ định hướng âm thanh.
Ống tai ngoài dài 2cm, cấu tạo bằng sụn, có nhiều lông và tuyến nhờn. Phía trong ống tai cấu tạo bằng xương, màng nhĩ căng ở đầu trong ống tai.
Tai ngoài : hứng sóng âm, đón sóng âm vào màng nhĩ.
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
+Tai giữa :gồm xoang nhĩ , chuỗi xương tai và ống nhĩ hầu eustache. Xoang nhĩ có lỗ thông với ống nhĩ hầu Ơstat (eustache).
Trong xoang nhĩ có 3 xương nhỏ : xương búa, xương đe, xương bàn đạp, nhiệm vụ khuếch đại và truyền sóng âm từ màng nhĩ vào tai trong tại cửa sổ bầu dục.

Tai giữa
Ống Eustache :
+ Đảm bảo cân bằng áp lực giữa khoang nhĩ và không khí bên ngoài  bảo vệ màng nhĩ khi có tiếng động mạnh.
+Tạo điều kiện thuận lợi cho việc truyền sóng âm từ tai ngoài vào tai trong.
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC


Nhóm 3, 4 : nghiên cứu cấu tạo tai trong
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
Tai trong ( mê lộ trong )
gồm hai phần là mê lộ xương và mê lộ màng.
♦ Mê lộ xương gồm có tiền đình, 3 ống bán khuyên và ốc tai bằng xương.
♦ Mê lộ màng là một hệ thống phức tạp cấu tạo bằng màng mỏng lồng vào trong mê lộ xương.
♦ Phía trong mê lộ màng chứa đầy nội dịch; giữa mê lộ màng và mê lộ xương chứa đầy ngoại dịch.

CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
+Tai trong ( mê lộ trong )
♦ Ốc tai màng là phần chính của cơ quan thính giác, ốc tai màng gồm 2 xương màng chạy dọc ống xương ốc tai: màng phía trên mỏng gọi là màng tiền đình, màng phía dưới dày hơn: màng cơ sở .

Cơ quan Corti
Trên màng cơ sở có cơ quan thu nhận các kích thích âm thanh ( cơ quan Corti ).
Cơ quan Corti : những tế bào chống đỡ và các tế bào thính giác có lông nằm xen kẽ, màng mái che phủ trên bề mặt cơ quan Corti .

CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC

Nhóm 5, 6 nghiên cứu : Chức năng của cơ quan phân tích âm thanh
Video clip:co che truyen am thanh.flv
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
2.2.4. Chức năng của cơ quan phân tích âm thanh
- Khi sóng âm tác dụng lên màng nhĩ rồi qua chuỗi xương của tai giữa đến cửa sổ bầu dục, làm rung động cửa sổ bầu dục và chất ngoại dịch ở ống tiền đình
- Sóng âm tiếp tục truyền đi trong chất ngoại dịch ở ống nhĩ , sự rung chuyển của chất ngoại dịch ở ống nhĩ và ống tiền đình  thành ốc tai màng rung chuyển , chất nội dịch trong ốc tai màng  rung động theo.
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
2.2.4. Chức năng của cơ quan phân tích âm thanh
Sự rung động của nội dịch và màng cơ sở là những kích thích tác động lên các tế bào thính giác của cơ quan Corti gây ra những xung động thần kinh truyền theo dây thần kinh số VIII về trung ương thần kinh cho ta cảm giác về âm thanh.
Tai người có thể thu nhận âm thanh có tần số từ 20 đến 20.000 Hz.
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC

Nhóm 7 và 8 : nghiên cứu mối quan hệ giữa cơ quan tiền đình và điều chỉnh tư thế
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
2.2.5.Cơ quan tiền đình với điều chỉnh tư thế và chuyển động của đầu :
- Cơ quan tiền đình nằm trong tiền đình màng và các ống bán khuyên màng của tai trong
Bên trong cơ quan tiền đình có các tế bào cảm giác về thăng bằng, có màng che phủ và các hạt nhĩ thạch.
2.2.5.Cơ quan tiền đình với điều chỉnh tư thế và chuyển động của đầu
Khi cơ thể chuyển động thì các hạt nhĩ thạch và màng che phủ các tế bào sẽ chuyển động sự va chạm giữa các hạt nhĩ thạch với các sợi lông của tế bào cảm giác hưng phấn, xung thần kinh từ các tế bào thụ cảm sẽ theo nhánh tiền đình của dây thần kinh số VIII về trung ương thần kinh.
CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC
2.2.5.Cơ quan tiền đình với điều chỉnh tư thế và chuyển động của đầu :
- Khi cơ thể chuyển động quay, nội dịch trong các ống bán khuyên cũng sẽ chuyển dịch, các tế bào thụ cảm trong các ống bán khuyên bị kích thích với mức độ khác nhau.
- Trung ương thần kinh làm nhiệm vụ phân tích tổng hợp thông tin truyền từ các cơ quan tiền đình về cho cảm giác về vị trí và sự thăng bằng của cơ thể trong không gian.


CẢM ƠN SỰ THEO DÕI CỦA CÁC BẠN