Cơ chế di truyền ở cấp độ tế bào

Giáo viên: Nguyễn Thanh Vũ
Tổ: Sinh
Trường THPT NGọc hồi
Kính chào quý thầy cô và các học sinh !
Bài 18: Cơ sở vật chất
và cơ chế di truyền ở cấp độ tế bào
I. Nhiễm sắc thể(nst):
A. Nhiễm sắc thể ở sinh vật có nhân chính thức:
1. Đại cương về nhiễm sắc thể:
- ở sinh vật có nhân thực NST là những cấu trúc nằm trong nhân tế bào, có khả năng nhuộm màu đặc trưng bằng thuốc nhuộm kiềm tính.
- NST là vật chất di truyền nhìn thấy trong tế bào bằng kính hiển vi.
- Mỗi loài có một bộ NST đặc trưng về số lượng, hình thái và cấu trúc, được duy trì ổn định qua các thế hệ.
Tế bào sinh dưỡng
Tế bào sinh dục
Hãy phân biệt đặc trưng của NST ở tế bào sinh dục và tế bào sinh dưỡng như thế nào ?
2. Hình thái nhiễm sắc thể:
?Dựa vào hình vẽ hãy cho biết NST có hình dạng và kích thước như thế nào ?
- Hình dạng: có dạng hình que, hình hạt, hình chữ V.
- Chiều dài 0.2 - 50 micrômet.
- Đường kính 0.2 - 2 micrômet.
Hãy quan sát hình trên và cho biết NST có hình dạng và cấu trúc biến đổi như thế nào qua các kì của quá trình nguyên phân ?
Quá trình nguyên phân của tế bào
Hình thái, cấu trúc đặc trưng của NST ổn định qua các thế hệ tế bào nhưng biến đổi qua các kì phân bào.
- Kì trung gian: NST có dạng sợi mảnh, bắt đầu tự nhân đôi.
- Kì trước: NST tiếp tục nhân đôi tạo thành NST kép.
- Kì giữa: NST đóng xoắn cực đại và có hình dạng đặc trưng.
- Kì sau: NST kép tách nhau ở tâm động và tạo thành NST đơn.
- Kì cuối: NST bắt đầu tháo xoắn tạo thành dạng sợi mảnh.
Đặc điểm của NST qua các kì của quá trình nguyên phân:
3. Cấu trúc nhiễm sắc thể:
* Cấu trúc hiển vi của NST:
+ Có hai crômatit dính nhau ở tâm động(Eo sơ cấp)
+ Tâm động là điểm trượt của NST trên dây tơ vô sắc.
+ Eo thứ cấp: là nơi tổng hợp rARN
Tâm động (Eo sơ cấp)
2 Crômatit
Eo thứ cấp
Hãy cho biết NST được cấu tạo bởi những thành phần nào ?
* Cấu trúc siêu hiển vi của NST
NST cấu trúc siêu hiển vi của như thế nào ?
- Chất nhiễm sắc gồm ADN và prôtein loại histôn.
Cấu trúc crômatit.
- Phân tử ADN quấn quanh khối cầu prôtein -> Chuỗi nuclêôxôm bên trong chứa 8 phân tử histôn, bên ngoài được quấn bởi đoạn ADN dài 1 và 3/4 vòng(140 cặp nuclêôtit)
Sợi cơ bản(100 ăngtron)
Sợi nhiễm sắc(250 ăngtron)
- Bảo quản và truyền đạt thông tin di truyền.
Qua cấu trúc của NST, các em hãy cho biết NST có chức năng gì ?
3. Chức năng của nhiễm sắc thể:
- NST có khả năng tự nhân đôi -> truyền thông tin qua các thế hệ.
* Củng cố:
A. 15 NST
B. 16 NST
C. 14 NST
D. 17 NST
A. Kì đầu
B. Kì sau
C. Kì cuối
D. Kì giữa
Sai
Đúng
Trường THPT Ngọc Hồi