Chuyện lí thú về Xã Hội loài kiến

Chuyện lí thú về
XÃ HỘI LOÀI KIẾN
Giới thiệu
Nhiều tập đoàn kiến còn có thể lan tràn trên một khu vực đất rất rộng, hình thành nên các siêu tập đoàn. Các tập đoàn kiến đôi khi được coi là các siêu “Tổ chức xã hôi” vì chúng hoạt động có tổ chức chặt chẽ
Tl nay sưu tầm một số hình ảnh hoạt động có tính Xã hội của lòai kiến.
---------------------------------------------------------------------------
NST Phạm huy Hoạt. 6 – 2013 (tổng hợp từ Internet)
Kiến (tên khoa học: Formicidae) là một họ côn trùng thuộc bộ Cánh màng. Các loài trong họ này có tính xã hội cao, có khả năng sống thành tập đoàn lớn có tới hàng triệu con.
Toàn cầu hóa của loài kiến
Với khoảng 10.000 tỷ “dân”, loài kiến có mặt ở khắp mọi nơi, chỉ trừ những đỉnh núi băng ở hai cực. Nhờ có một bộ máy tổ chức “xã hội” khá phức tạp và quy củ nên dù ở bất cứ nơi nào, sâu trong lòng đất hay trên những ngọn núi cao, chúng đều sống như một vị thủ lĩnh của các loài côn trùng. Hơn thế nữa, sự “thông minh”, biết hiệp lực và đoàn kết đã giúp sinh vật nhỏ bé này tồn tại được hơn 140 tỷ năm trên trái đất.
Toàn cầu hóa của loài kiến
là loài động vật duy nhất ngoài họ hàng loài thú có dân cư phong phú như loài người, chúng phân bố gần như khắp hành tinh, khắp các lục địa, trừ Nam cực ra.
Kiến Argentina không chỉ sống trong lãnh thổ của chúng ở Nam Mĩ. Bằng cách “quá giang” trên máy bay, xe tải, và tàu thủy, loài kiến này đã đi khắp thế giới;
b/ Cạnh tranh
Trong ảnh chúng đang xé toạc một con kiến lớn ra làm thức ăn đấy.
Toàn cầu hóa của loài kiến
Một bầy ở Argentina gặp gỡ những người anh em của chúng ở Nhật Bản, thì những kẻ họ hàng đã thất lạc lâu ngày vẫn làm ăn hòa thuận với nhau.
b/ Hòa hợp
Bắt tù binh làm “nô lệ”
Loài kiến châu Mĩ Protomognathus tấn công những bầy kiến nhỏ hơn gọi là Temnothorax, đánh cắp con nhỏ của chúng, mang chúng về và buộc chúng sống cuộc đời quy phục chăm sóc kiến con của “nhà chủ”.

Kiến Temnothorax
Tù binh khởi nghĩa
Không phải là loài duy nhất có thể bị thống trị bởi một đối thủ mạnh hõn, mà chúng là loài duy nhất người ta từng thấy đã nổi lên “khởi nghĩa nô lệ”. Người ta đã quan sát thấy các tù nhân Temnothroax ra tay tàn sát một số con kiến Protomognathus mà “nhà chủ” giao cho chúng trông nom.
Xây dựng Cầu kiến
Ở những loài nhất định, nếu cần băng qua một khoảng trống đến một nhành cây khác, thì các con kiến sẽ xây dựng một chiếc cầu trên cơ thể của chúng để cho phép các bạn đồng đội đi qua.
Từng con kiến một vắt cơ thể của chúng trên những cái lỗ để bắt đầu đi qua. Trong khi đó, những con kiến khác thì kiểm tra những cái lỗ để xác định xem những cá thể nào có kích cỡ thích hợp làm cầu nối.
Tính nghệ sĩ
Một số loài kiến có một tài năng bí mật khác nữa: Chúng là những nghệ sĩ nhảy múa, nhào lộn.
Nông dân trồng nấm
Một số con kiến là binh lính, và số khác thì là nông dân – kiến cắt lá vốn nổi tiếng cắt gọn những mảng lớn chất liệu thực vật về bầy của chúng, trên đó chúng trồng một loại nấm mà chúng thích ăn.
Bẫy phục kích
Kiến Allomerus cũng trồng nấm, nhưng không ăn. Thay vào đó, chúng khai thác sợi cây và những chất liệu khác và sử dụng nấm làm chất keo để làm bẫy trên nhành cây.
Cấu trúc bẫy gồm những cái lỗ nhỏ trong đó kiến nằm phục kích, bên ngoài không nhìn thấy. Khi một con côn trùng lớn bay vào bẫy, chúng chạy vọt ra và lao vào con mồi, giết chết nó với cú đốt liên tục trước khi xé nó ra và mang nó đi.
Bảo vệ các đối tác
Một loài kiến thích sống hòa bình cộng sinh với các cây bông tai và những con rệp bé nhỏ.
Cây bông tai cung cấp một chất sáp cho các con rệp ăn; sau đó chúng tiết ra dịch ngọt, một món ngon và bổ dành cho kiến. Về phần mình, các con kiến chạy tới lui làm dịch vụ bảo an, chiến đấu chống lại những kẻ xâm lăng muốn tiêu diệt cả hai.
Nguyên nhân cho hành vi này là trong quãng đời của chúng, kiến Argentina phát ra một tín hiệu hóa chất để biểu thị chúng đang sống. Nhà sinh vật học Dong-Hwan Choe gần đây đã phát hiện ra rằng nếu ông làm ức chế hóa chất đó, thì những con kiến làm nhiệm vụ mai táng của bầy sẽ cho rằng con kiến ấy đã chết và sẽ vác nó bỏ ra ngoài, cho dù là nạn nhân còn sống kia có phản đối kịch liệt đi chăng nữa.
Nếu chúng nghĩ một bạn đồng đội đã ra đi, thì chúng sẽ mang nó ra bãi tha ma, cho dù là con vật xấu số vẫn đang động đậy.
Dạy lẫn nhau
Kiến thầy giáo hướng dẫn các học trò “chạy tiếp sức”, chỉ ra một lộ trình mới – nhưng các học trì tự mình quyết định tốc độ chạy. Trông tựa như là học hỏi địa hình mới, và chỉ khi nào đã sẵn sàng thì mới nhấc chân lên chạy.
Kiến thầy giáo sẽ đến chỗ thức ăn nhanh hơn 4 lần nếu nó bỏ học trò lại ở đằng sau, nhưng các con kiến đều học được bài học mà mọi thầy giáo con người đều biết: Dạy học đòi hỏi sự kiên nhẫn lớn.
thây ma và rơi đầu
Vì ruồi chỉ giáng số mệnh này xuống những con kiến lửa xâm lăng chứ không gây hại cho những loài kiến khác, nên các viên chức bang Texas ở Mĩ đã bắt đầu thả ruồi phorid với hi vọng ngăn cản được sự lan tràn của giống kiến lửa phá phách trên.
Kiến lửa ở Nam Mĩ có một nữ thiên địch, là ruồi phorid, chúng làm chủ trí não của kiến. Sau khi ruồi cái đưa trứng vào bên trong cơ thể kiến, ấu trùng di chuyển lên đầu kiến và buộc nó đi ra khỏi tổ. Sau một thời gian, ấu trùng nở, từ đó làm rụng đầu kiến xuống.
Phát triên “dân số”- sinh sản vô tính
Thông thường có khoảng 100.000 con kiến trong một đàn nhưng tất cả chúng chỉ có một mẹ (được gọi là kiến chúa). Những con kiến mà mắt thường chúng ta thường hay nhìn thấy làkiến thợ. Công việc của chúng là chăm sóc kiến chúa, ấp trứng, chuyển trứng, nuôi kiến con, tìm kiếm thức ăn, đào đất xây dựng tổ, canh gác tổ (kiến lính)... Kiến chúa cái sống trong phòng chúa ở giữa tổ, chuyên đẻ trứng suốt đời. Những trứng đó sau này sẽ là "thành viên" lao động của tổ.
Tất cả những con kiến thợ này đều là kiến cái nhưng chúng không thể sinh sản được vì cơ cấu giới tín của chúng chưa phát triển đầy đủ. Các con kiến trong mỗi tổ phân biệt với những con cùng loài khác tổ bằng mùi.
Phát triên “dân số”- sinh sản vô tính
(2)
Một đội nghiên cứu ở trường đại học Arizona lần đầu tiên nghiên cứu giống kiến này. Khi các nhà nghiên cứu không tìm thấy bất kì con đực nào, họ đã tiến hành phân tích ADN và nhận thấy tất cả các con kiến đều là bản sao của nữ hoàng của chúng. Sự sinh sản vô tính bởi những con cái là hết sức hiếm,