Chuyên đề Sinh lý Stress

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài.
Nhờ sự thoát hơi nước ở lá, nước được cung cấp đến từng tế bào của cây. Thoát hơi nước là sự chống với quá trình đốt cháy lá. Cây xanh trong quá trình quang hợp hút năng lượng ánh sáng mặt trời, năng lượng này  một  phần  dùng  trong  quang  hợp,  một  phần  thải  ra  dưới  dạng  nhiệt, làm tăng nhiệt độ. Nhờ có quá trình thoát hơi nước đã làm giảm nhiệt độ đốt nóng đó. Do đó các hoạt động khác không bị rối loạn nhất là các hệ enzyme tổng hợp chất hữu cơ. Người ta thấy rằng các lá héo, sự thoát hơi nước chậm, thường có nhiệt độ cao hơn nhiệt độ ở lá bình thường khoảng 4-6oC.
Thoát hơi nước còn duy trì độ bão hòa nước trong các tầng của thực vật, duy trì được đặc tính chất nguyên sinh bảo đảm cho cơ thể hoạt động được bình thường. Thoát hơi nước là sự thiệt hại cần thiết đối với cây trong quá trình sống, thể hiện qua các vai trò sau:
+ Tạo vật chất hữu cơ 
+ Bảo vệ cây khỏi hư hại bởi nhiệt độ không khí
+ Tạo môi trường cho các hoạt động sống.
+ Tạo lực hút đầu trên
+ Hạ nhiệt độ của lá cây vào những ngày nắng nóng
+ Khí khổng mở cho CO2 vào cung cấp cho quá trình quang hợp.
Sự thoát hơi nước của cây được thực hiện qua khí khổng là chủ yếu. Số lượng và kích thước của khí khổng thể hiện cường độ thoát hơi nước của cây.
Tại Việt Nam, nhiệt độ trung bình năm đã tăng khoảng 0,1 độ C và mực nước biển dâng từ 2,5 - 3 cm trong vòng mỗi thập kỷ qua. Sự thay đổi chế độ mưa với lượng mưa tăng vào mùa mưa nhưng lại giảm vào mùa khô là nguyên nhân gây ra lũ lớn thường xuyên hơn và hạn hán xảy ra hàng năm ở hầu hết các khu vực trong cả nước. Cụ thể là năng suất nông nghiệp đang bị giảm sút, các hệ sinh thái tan vỡ, nguy cơ thời tiết cực đoan, bệnh tật và tình trạng thiếu nước ngày càng gia tăng.
Chính vì vậy việc nghiên cứu khả năng chịu hạn của cây từ đó tìm được những loại cây trồng phù hợp với sự biến đổi khí hậu hiện nay là điều cần thiết. Đó là lí do chúng tôi chọn đề tài: “Xác định kích thước, số lượng khí khổng của một số loài cây, từ đó đánh giá khả năng chịu hạn của chúng”

2. Ý nghĩa của đề tài.
Ý nghĩa khoa học: Xác định được số lượng, kích thước của những loài cây: tre, phong lan, tứ diện, nghệ, dừa, quỳnh, khoai mì, café, bạch đàn, rau lang.
Ý nghĩa thực tiễn: cung cấp những dữ liệu bước đầu cho việc tìm kiếm những loài cây chịu hạn trong nông nghiệp.
3. Mục tiêu đề tài.
Xác định số lượng khí khổng và đánh giá khả năng chịu hạn của những loài cây: tre, phong lan, tứ diện, nghệ, dừa, quỳnh, khoai mì, café, bạch đàn, rau lang.
































PHẦN I: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1. Vài nét về khả năng chịu hạn của cây
1.1. Tác hại của stress nước
Hạn hán là một nguyên nhân quan trọng làm giảm năng suất cây trồng. Có hai loại hạn hán: hạn trong đất và hạn trong không khí. Có loại hạn thực do thiếu nước trong môi trường gây nên nhưng cũng có loại hạn sinh lý là loại hạn không phải do môi trường thiếu nước mà do cây không hút được nước trong môi trường do nhiệt độ thấp, do nồng độ dung dịch môi trường quá cao ...
Khi  hạn  hán  cây  bị  stress  nước  dẫn  đến  nhiều  hậu  quả  nghiêm trọng: 
- Gây nên hiện tượng co nguyên sinh và làm cho cây bị héo. Sự co nguyên sinh các tế bào diễn ra khi nồng độ nước trong môi trường quá cao hay do stress nước làm cho nước trong tế bào thất thoát ra ngoài nên khối Nguyên sinh chất của tế bào co lại, thể tích không bào thu hẹp.
- Khi môi trường thiếu nước kéo dài, tế bào mất nước không bào co lại, mô trở nên mềm yếu và sự héo xảy ra. Sự héo tạm thời nhưng cũng có thể vĩnh viễn nếu sự thiếu nước nghiêm trọng và kéo dài.
- Hạn hán cản trở sự vận chuyển nước trong mạch gỗ. Khi thiếu nước do hạn hán sự cung cấp nước cho rễ không đủ trong đêm để thủy hoá các mô đã bị thiếu nước ban ngày, các lông hút bị tổn thương lớp ngoài vùng vỏ bị phủ suberin... đã làm giảm áp suất rễ để đẩy cột nước lên trong mạch gỗ. Đặc biệt khi thiếu nước sẽ