Chuyen de halogen

CHUYÊN ĐỀ V. NHÓM HALOGEN
Vấn đề 1: KHÁI QUÁT VỀ NHÓM HALOGEN
Trạng thái
Flo (F2) khí, màu lục nhạt
Clo (Cl2) khí, vàng lục
Brom (Br2) lỏng, màu đỏ nâu
Iot (I2) rắn, đen tím ( khí, tím

Các phản ứng
Là chất oxi hóa mạnh X2 + 2e (2X-
Tính oxi hóa giảm dần từ F đến I ( F2 > Cl2 > Br2 > I2)

Với kim loại
Tác dụng với tất cả kim loại kể cả Au, Pt. Phản ứng tỏa nhiệt mạnh nhất.
Tác dụng với hầu hết kim loại. Phản ứng tỏa nhiều nhiệt
Tác dụng với hầu hết kim loại. Phản ứng tỏa nhiệt ít hơn clo
Tác dụng với nhiều kim loại ở nhiệt độ cao hoặc cần xúc tác


2 Na + X2
2 NaX

Với H2
Phản ứng nổ mạnh ngay ở -252oC, trong bóng tối
Phản ứng nổ khi chiếu sáng hoặc đun nóng (tỉ lệ 1:1)
Phản ứng xảy ra ở nhiệt độ cao, không nổ
Phản ứng chỉ xảy ra ở nhiệt độ cao, thuận nghịch


H2 + X2
2HX
H2 + I2
2 HI

Với H2O
Hơi nước nóng cháy được trong flo
2F2+2H2O
4HF+O2
X2 + H2O
HX + HXO
Phản ứng khó dần từ Cl2 đến I2

Với dd kiềm
2F2 + NaOH (dd20%)

2NaF +H2O + OF2
pư ở nhiệt độ thấp
Cl2+2KOH
KCl +
KClO + H2O
3Cl2+6KOH

5KCl+KClO3+3H2O
3X2 + 6KOH
5KX + KXO3 + 3H2O

Với muối
halogen
F2 khô khử được Cl-, Br-, I- trong muối nóng chảy:
F2+2NaCl
2NaF+Cl2
Khử được Br-, I- trong dung dịch muối
Cl2 + 2NaBr
2NaCl+Br2
Khử được I- trong dung dịch iotua:
Br2+2NaI
2NaBr+ I2
Không phản ứng

Pư X2 thể hiện tính khử
Không có
Br2 +5Cl2 + 6H2O
(2HBrO3 + 10HCl
I2 + 2HClO3

2HIO3 + Cl2

Nhận xét
F2 > Cl2 > Br2 > I2
Tính oxi hóa giảm dần (tính khử tăng dần)

2. Điều chế trong phòng thí nghiệm và sản xuất trong công nghiệp
Các phản ứng
Flo (F2)
Clo (Cl2)
Brom (Br2)
Iot (I2)

Trong PTN
không điều chế
Cho dung dịch HX đặc t/d với chất oxi hóa (MnO2, KClO3, KMnO4)
MnO2 + 4HX
MnX2 + X2 + 2H2O

Trong CN
Điện phân hh lỏng gồm KF và HF
2HF
H2 + F2
Điện phân dd NaCl có màng ngăn
2NaCl + 2H2O

H2 + Cl2 + 2NaOH
Sau phơi nước biển lấy NaCl, còn NaBr
Cl2 + 2NaBr

2NaCl+Br2
Rong biển khô đem đốt tạo tro + H2O
dd NaI
Cl2+2NaI
2NaCl+I2

3. Các halogenua và axit halogebhiđric (HX)
Tính chất
HF
HCl
HBr
HI

Tính axit của dd HX
Yếu
Mạnh
Mạnh hơn HCl
Mạnh hơn HBr

T/d với dd AgNO3
AgF tan
AgCl
trắng
AgBr
vàng nhạt
AgI
vàng

T/d với SiO2
SiO2 + 4HF

SiF4 + 2H2O
Không phản ứng

T/d với O2
Không phản ứng
Pư ở thể khí có xt
4HCl+O2 (2H2O+Cl2
Dd HX t/d với O2 của không khí:
4HX + O2
2H2O + 2X2

T/d với H2SO4 đặc
Không phản ứng
2HBr + H2SO4

Br2 + SO2 + 2H2O
8HI + H2SO4

4I2 + H2S + 4H2O

Nhận xét
HF HCl HBr HI
Tính axit tăng dần, tính khử tăng dần

Điều chế và sản xuất
CaF2 + H2SO4
CaSO4 + 2HF
* NaCl(r)+ H2SO4(đặc)
NaHSO4 +2HCl(k)
* H2 + Cl2
2HCl
* R–H +Cl2
RCl+HCl
PX3 + 3H2O
H3PO3 + 3HX
Thực tế:
3X2 + 2P + 6H2O
2H3PO3 + 6HX

Câu 1 : Chọn nguyên tử có độ âm điện lớn nhất
a. O (Z=8) b. F (Z=9) c. Cl (Z=19) d. Br (Z=35) e. I (Z=53)
Câu 2 : Nguyên tố ở chu kì 3 phân nhóm chính nhóm VIIA có Z bằng bao nhiêu?
a. 7 b. 12 c. 15 d. 17 e. 19
Câu 3: Khi xét các nguyên tố thuộc nhóm VIIA của bảng tuần hoàn