Chuyên đề Chăm pa và Phù Nam

CHUYÊN ĐỀ PHÙ NAM – CHĂM PA

1. Lập bảng thống kê dẫn chứng về quốc gia Chăm Pa (từ thế kỷ II đến thế kỷ X) qua tác phẩm Đại Việt sử kí toàn thư, NXB Văn hóa - Thông tin, 2009.

Số TT

Dẫn chứng

Trang

1.





2.



3.




4.




5.










6.



7.


8.

9.




10.


11.



12.



13.






























14.


15.


















16





17

18











19.









20.











21.











22.




23.








24.




Đinh Sửu (137) (Hán Vĩnh Hòa năm thứ 2). Người Man ở huyện Tường Lâm quận Nhật Nam (ở địa giới nước Việt Thường xưa) là bọn Khu Liên đánh quận huyện giết trưởng lại. Thứ sử Giao Phàn Diễn đem quân châu và quân Cửu Chân hơn 10.000 người đến cứu. binh sĩ ngại đi xa, mùa thu tháng 7 quân 2 quận làm loạn, đánh lại phủ trị , thế lại thành mạnh.
Mậu Dần (138) (Hán Vĩnh Hòa năm thứ 3 ). Mùa hạ, tháng 5, Thự ngự sử Giả Xương cùng với các châu quận hợp sức đánh bọn Khu Liên không được, bị Khu Liên đánh vây, hơn một năm binh lương không tiếp tế được.
Canh Thìn, năm thứ 14 (200) (Hán Hiến Đế Hiệp Kiến An năm thứ 5)……Xét Tống Văn Đế trong đời Nguyên Gia đi đánh Lâm Ấp ở phương Nam, tháng năm dựng nêu để đo bóng mặt trời, thấy bóng mặt trời ở về phía Bắc của nêu 9 tấc 1 phân, ở Giao Châu thì bóng mặt trời ở phía Nam nêu 3 tấc 3 phân…
Sử thần Ngô Sĩ Liên bàn :..Tục truyền rằng sau khi vua chết đã chôn, đến cuối đời nhà Tần là hơn 160 năm, người Lâm Ấp vào cướp đào mả của Vương trông thấy mặt mình vẫn như sống, rất sợ lại lấp lại , người địa phương cho là thần, làm miếu để thờ, gọi là tiên sĩ Vương.
Quý Sửu (353) (Tấn Mục Đế San Vĩnh Hòa thứ 9). Mùa xuân, tháng 3, Nguyễn Phu nhà Tấn làm thứ sử Giao Châu. Phu đánh
nước Lâm Ấp, phá được hơn 50 lũy. (Khi trước nhà Tấn Bình nước Ngô, gọi quan ở Giao Châu về, thứ sử Giao Châu là Đào Hoàng dâng thư nói: `` Giao Châu bên ngoài cách nước Lâm Ấp chỉ độ vài nghìn dặm.* .Tướng Di là Thạm Hùng đời đời trốn tránh làm giặc, tự xưng là vương, nhiều lần đánh phá nhân dân. Vả lại, liền với nước Phù Nam chủng loại rất nhiều bè đảng dựa nhau, cậy thế đất hiểm không chịu thuần phục .
* Đào Hoàng truyện chép là : Nam quận cách châu đường biển đến hơn nghìn dặm mà phía ngoài cách Lâm Ấp chỉ 700 dặm.
Kỷ Hợi (399) (Tấn An Đế Đức Tôn , Long An năm thứ 3). Mùa xuân, tháng 3, vua nước Lâm Ấp là Phạm Hổ Đạt đánh lấy Nhật Nam và Cửu Chân, rồi lại cướp Giao Châu. Đỗ Viện đánh phá được.
Quý Sửu (413) (Tấn Nghĩa Hi năm thứ 9). Mùa xuân, tháng 2, vua nước Lâm Ấp là Phạm Hồ Đạt cướp quận Cửu Chân .Tuệ Độ đánh chém được.
Ất Mão (415) (Tấn Nghĩa Hi năm thứ 11). Người Lâm Ấp cướp Giao Châu,châu tướng đánh lại được.
Canh Thân (420) (Tấn Cung Đế Đức Văn, Nguyễn Hi năm thứ 2, Tống Vũ Đế Lưu Dụ ,Vĩnh Sơ năm thứ 1).Mùa thu, tháng 7, Tuệ Độ sang đánh nước Lâm Ấp, phá được chém giết đến quá nửa. Nước Lâm Ấp xin hàng ,Tuệ Đô cho. Những người bị Lâm Ấp trước cướp bắt đều trả lại cả…
Tân Mùi (431) (Tống Nguyên Gia năm thứ 8).Vua nước Lâm Ấp là Phạm Dương Mại cướp quận Cửu Chân, quân của châu đánh lui được.
Nhâm Thân (432) (Tống Nguyên Gia năn thứ 9) . Mùa hạ, tháng 5, vua