CHUYÊN ĐỀ BDHSG - TIẾNG VIỆT 5

(1) Trong bài thơ Tiếng hát mùa gặt (SGK Tiếng Việt 5, tập 2, tr.36), khi tả cảnh bà con nông dân tuốt lúa dưới đêm trăng sáng, nhà thơ Nguyễn Duy viết:
Mảnh sân trăng lúa chất đầy Vàng tuôn trong tiếng máy quay xập xình.
Theo em, ở dòng thơ thứ nhất, trong 2 cách ngắt nhịp dưới đây:
- Mảnh sân / trăng lúa chất đầy
- Mảnh sân trăng / lúa chất đầy
Em chọn cách ngắt nhịp nào? Vì sao?
(2)Chọn từ thích hợp nhất trong các từ sau để điền vào chỗ trống: im lìm, vắng lặng, yên tĩnh.
Cảnh vật trưa hè ở đây ..., cây cối đứng ..., không gian ..., không một tiếng động nhỏ. Chỉ một màu nắng chói chang.
Thử nói rõ ở từng chỗ trống vì sao em chọn từ đó.
Lê Hữu Tỉnh
GIẢI ĐÁP TTT SỐ 14
1. Trong câu thơ này, trăm không phải là con số chính xác 99 + 1 và ngàn không phải là 999 + 1. Trăm và ngàn ở đây được hiểu theo nghĩa bóng, chỉ số nhiều.
2. Đọc đoạn văn Nội tôi, nhiều em xúc động trước tình cảnh của nội, sự cô đơn của nội ở một vùng quê xa lắc, và đã bày tỏ tình cảm da diết yêu thương của mình với nội bằng những câu văn chân thật, tuy còn rất vụng về. Muốn viết tốt hơn bài văn của mình, các em tham khảo lời bình dưới đây của thầy giáo - nhà thơ Trần Hòa Bình:
Một niềm thương cảm cứ lặng lẽ dâng lên từ những dòng viết của Thiên Trúc. Trong tình cảm của đứa cháu sống nơi thành phố dành cho nội mình, cứ phảng phất một nỗi lo âu, không rõ ràng, nhưng ta vẫn cảm nhận được... Hình ảnh của nội hiện lên càng cô quạnh hơn khi đứa cháu nghĩ về hình ảnh ấy trong một tương quan đối lập: "Khi con chim đã về đến tổ với bầy đàn..., khi mọi nhà quây quần trò chuyện..." Chính cảm giác về sự quây quần đã thức dậy trong tình cảm đứa cháu niềm thương yêu và nỗi lo âu "lúc mờ lúc tỏ" về nội mình nơi một vùng quê hẻo lánh xa xôi... "Năm cứ qua đi, tháng cứ qua đi... tôi lớn cao thêm, còn nội tôi thấp lại". Một tương quan đối lập nữa lại xuất hiện. Nó là lẽ tự nhiên của sự sống, nhưng từ trong sâu thẳm nỗi lòng đứa cháu, nó là điều day dứt về sự bất lực của mình trước nỗi cô đơn của nội...
ở hai bài trên, các em giải đúng, bình văn có cảm xúc, chữ viết đẹp: Thái Bình: Phạm Phương Thảo, 4G, TH Lê Hồng Phong, thị xã Thái Bình; Hải Phòng: Trần Nguyễn Nhung, 4A, TH Nguyễn Du, quận Ngô Quyền; Bắc Ninh: Cao Thị Tuyến, 4B, TH Quảng Phú 2, huyện Lương Tài; Nguyễn Thị Tuyến, 4C, TH Tam Sơn 2, huyện Từ Sơn.
Lê Thành Vân