Chuyên đề

Chuyên Đề
Giáo Dục Môi Trường Qua Môn Địa Lý ở trường THPT
Thế giới quanh ta
Phần I
Chương I: Phần mở đầu
Ngày nay vấn đề môi trường đã trở thành mối quan tâm của nhiều quốc gia trên thế giới. ở Việt Nam trong sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước đã xuất hiện nhiều vấn đề môi trường như: suy thoái, cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, ô nhiễm môi trường.
Để góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục môi trường chúng tôI thực hiên chuyên đề giáo dục môI trường qua môn Địa Lý ở trường THPT nhằm muc đích giáo dục các em ngày càng có nhận thức nhiều hơn về môI trường, hiểu rõ hơn thế nào là bảo vệ môI trường .
Chương II: Nội Dung
Khảo sát thực tế
Tìm hiểu thực tế
Chuyên đề được nghiên cứu ở chương trình Địa lý lớp 11 trường THPT theo phương pháp:
Điều tra bằng việc phát phiếu thăm dò
Tổ chức ngoại khoá ngoài giờ lên lớp
2. Tình trạng hiện nay về ô nhiễm môI trường
Ngoài xã hội
Sự phát triển như vũ bão của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật, sự bùng nổ dân số dẫn đến việc khai thác các nguồn tài nguyên quá mức như: tài nguyên đất, tài ngưyên nước, tài nguyên rừng, tài nguyên sinh vật.

Việc sử dụng quá nhiều các loại thuốc hoá học, việc thu gom và xử lý rác thải không đúng quy định đã dẫn tới việc suy thoái môi trường ở các địa phương.
Suy thoáI môI trường đã và đang tấn công vào các trung tâm thành phố, làng mạc.làm mất đi nhiều diện tích đất trồng trọt do thiên tai bão lut, hạn hán gây tổn thất không nhỏ đến nền nông nghiệp, sự suy thoáI đó làm khí hậu trái đất nóng lên băng ở bắc cực tan ra, mực nước biển dâng làm ngập một số vung trũng.khi tầng ôzôn bị suy giảm cường độ tia tử ngoại tới mặt đất sẽ tăng lên gây nhiều tác hại đối với sức khoẻ con người và hệ sinh thái trên trái đất. Vì vậy để cuộc sống của con người có thể được cải thiện chúng ta phải có trách nhiệm bảo vệ môi trường.
Một số hình ảnh sau đây sẽ nói rõ lên điều đó
Rác thải !!!!
Đốt rừng thì ai sẽ trồng lại????
Lũ lụt thiên tai xảy ra
Ai sẽ bảo vệ chúng ta???

Hình minh họa: Các nguồn gây ô nhiễm nước ngầm:
b. Trong nhà trường
Hiện nay trong các lớp học hay xung quanh trường học, tình trạng ô nhiễm môi trường đang diễn ra theo chiều hướng xấu đi và bất lợi hơn
Tình trạng học sinh ăn quà trong lớp ngày càng phổ biến và rác thải có liên quan đến đồ ăn đó được vứt ra lớp, ra khuôn viên của trường gây ảnh hưởng xấu đến cảnh quan sư phạm của nhà trường
ở xung quanh trường học vẫn còn nhiều gia đình không dọn vệ sinh thường xuyên, đổ rác thải không đúng nơi quy định làm ảnh hưởng không nhỏ đến không khí môI trường xung quanh trường học
II. THẾ NÀO LÀ MÔI TRƯỜNG:
Môi trường bao gồm:
Đồi núi
Rừng cây
Biển khơi
Các tòa nhà cao tầng
Con người & động vật
*Kết luận:
Môi trường bao gồm toàn bộ các điều kiện tự nhiên ,nhân tạo bao quanh con người, có tác động tới đời sống, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên . Những điều kiện đó hoặc đã có sẵn trong tự nhiên (rừng cây, đồi ,núi,sông, hồ....) hoặc do con người tạo ra (nhà máy , đường sá ,công trình thuỷ lợi ,khói bụi ,rác, chất thải..........)
Vai trò của môi trường:
*Môi trường là không gian sống của con người và các loài sinh vật
*Môi trường là nơi cung cấp tài nguyên cần thiết cho cuộc sống và hoạt động sản xuất của con ngườ
*Môi trường là nơi chứa đựng các chất phế thải do con người tạo ra trong cuộc sống và hoạt động sản xuất của mình
*Môi trường là nơi giảm nhẹ các tác động có hại của thiên nhiên tới con người và sinh vật trên trái đất
*Môi trường là nơi lưu trữ cung cấp thông tin cho con người
Ô nhiễm môi trường:
A.Nguyên nhân ô nhiễm môi trường:
*Không Khí:-Quá trình đốt nhiên liệu thải ra rất nhiều khí độc đi qua các ống khói của các nhà máy vào không khí
-Cháy rừng: Các đám cháy rừng và đồng cỏ bởi các quá trình tự nhiên xảy ra do sấm chớp, cọ sát giữa thảm thực vật khô như tre, cỏ. Các đám cháy này thường lan truyền rộng, phát thải nhiều bụi và khí.
-Hoạt động các phương tiện giao thông
-Do bốc hơi, rò rỉ, thất thoát trên dây chuyền sản xuất sản phẩm và trên các đường ống dẫn tải. Nguồn thải của quá trình sản xuất này cũng có thể được hút và thổi ra ngoài bằng hệ thống thông gió.
-Các chất thải phóng xạ
Khói thải tập trung từ các nhà máy
Và đây cũng là một nguyên nhân
Bầu không khí bị ô nhiễm
Hậu quả :
-Làm trái đất nóng lên
-Tăng hiệu ứng nhà kính
-Tạo lỗ thủng tầng ôzon
-Gây lũ lụt .sạt lở đất
-Gây bệnh về đường hô hấp cho con người và động vật
Sạt lở đất
Lỗ thủng tầng ôzon
*Nước:
-Hoạt động của con người:nước sinh hoạt, nước thải từ các nhà máy và giao thông vào môi trường
-Do mưa, tuyết tan, gió bão, lũ lụt đưa vào môi trường nước chất thải bẩn.
Người dân sử dụng thuốc trừ sâu, phân hoá học và các thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp
Các xác chết vi sinh vật được thải từ nguồn nước
-Các kim loại nặng thường gặp trong các lưu vực nước gần các khu công nghiệp, các thành phố lớn và khu vực khai thác khoáng sản.
Các nguồn nước ô nhiễm
Hậu quả:
Nguồn nước bị ô nhiễm nặng nề
+Gây bệnh đường tiêu hoá cho con người và động vật
+Gây hiên tượng thuỷ triều đỏ
+Làm suy giảm các động vật sống trong môi trường nước.
Rác ở đại dương
Cá chết hàng loạt
*Đất:
-Do chất thải sinh hoạt
-Do chất thải công nghiệp
-Do hoạt động nông nghiệp
-Do tác nhân hoá học (dư lượng phân bón trong đất, thuốc trừ sâu...)
-Ô nhiễm đất do tác nhân sinh học: Trực khuẩn lỵ, thương hàn, các loại ký sinh trùng (giun, sán v.v...).
-Ô nhiễm đất do tác nhân vật lý: Nhiệt độ , chất phóng xạ

Ô nhiễm đất
Hậu quả sẽ như thế nào nếu con
người tiếp tục tàn phá môi trường???
Tạo lỗ thủng tầng ôzôn
Nguồn nước ngày càng cạn kiệt
Bầu không khí ô nhiễm nặng nề
Đất đai thoai hoá
Những tài nguyên thiên nhiên
Tài nguyên thiên nhiên là những của cải vật chất có sẵn trong tự nhiên mà con người có thể khai thác, chế biến, sử dụng, phục vụ cuộc sống của con người(rừng cây, các động vật ,thực vật quý hiếm,các mỏ khoáng sản, các nguồn nước, dầu khí...).
Phân loại tài nguyên:
Tài nguyên vĩnh viễn
Năng lượng mặt trờI
Tài nguyên có thể phục hồi
Tài nguyên không thể phục hồi
Rừng cây
Dầu mỏ
Nhưng con người đang làm gì để huỷ hoại
nguồn tài nguyên quý giá đó???
Phá rừng
Các công trình xây dựng
Khai thác gỗ
Hoạt động của công nghiệp
Quá trình công ngiệp hoá đô thị hoá với môi trường:
-Nhìn chung quá trình công nghiệp hoá phát triển rất nhanh
-Quá trình công nghiệp hoá kéo theo sự phát triển mạnh mẽ của quá trình đô thị hoá
-Quá trình đô thị hoá phát triển mạnh mẽ ở nông thôn
Sự phát triển của công nghiệp hoá và đô thị hoá ảnh hưởng gì tới môi trường?
+Môi trường trong thành phố và vùng xung quanh bị ô nhiễm nghiêm trọng
+Gây tác động xấu đến đất canh tác , nước tưới, sự sinh trưởng phát triển của cây trồng vật nuôi
+Hệ sinh thái tự nhiên trong đô thị hoàn toàn mất khả năng tự điều chỉnh
+Các vấn đề xã hội gay gắt và nan giải, thể hiện rõ nét trong các đô thị
Hạn hán kéo dài
Mưa axit
Bức xạ cực tím của mặt trời
Thủng tầng ô zôn ở Nam Cực
+Ô nhiễm môi trường tập trung ở các nước đông dân như Trung Quốc, Hoa Kì, Ca-na-đa, …
+Phần lớn ô nhiễm môi trường là do quá trình đô thị hoá
+Việc sử dụng năng lượng có tác động lớn nhất ,tiếp đến là hoạt động công nghiệp
Bảng số liệu gây ô nhiễm môi trường thế giới
III/ THỰC TRẠNG CỦA MÔI TRƯỜNG HIỆN NAY
a. THẾ GIỚI:
-Ô nhiễm môi trường trầm trọng về không khí môi trường nước
-Xảy ra nhiều thiên tai ,hạn hán ,diện tích rùng bị thu hẹp
-Theo thông tin ,toàn thế giới còn khoảng 29 triệu km2 rừng ,chiếm 20% diện tích mặt đất
-Rừng nhiệt đớI bị phá huỷ 2% trong một năm
-TạI 17 nước châu Âu có khoảng 15% số cây gôc bị thiệt hạI do mưa axit
Một số hình ảnh của thế giới:
Tia bức xạ cực tím
Khói mù quang hoá
b. Tình trạng môi trường ơ Việt Nam:
-Diện tích rừng bị thu hẹp
-Nạn phá rừng vẫn còn diễn ra
-Các nhà máy công nghiệp chưa có biện pháp xử lí rác
-Con ngườI tiếp tục vất rác ra sông ra biển
-Nhà nước và các chinh quyền chưa có biện pháp mạnh mẽ ngăn cản các hành động huỷ hoại môi trường
-Ý thức chấp hành của mọi người chưa cao

Bảng diễn biến tỉ lệ ( % ) đất có rừng che phủ
Rác từ rạch cầu dừa đổ ra sông Bến Nghé
Vẫn còn phá rừng
Ô nhiẽm nguồn nước nặng nề
Ô nhiễm môi trường đất
C. Địa Phương:
Tình hình:
-Vứt rác bừa bãi , đốt rừng bừa bãi và chặt phá rừng
-Thải rác ra sông ra đường làm ô nhiễm nước
Con người vẫn chưa có ý thức tự giác chấp hành những luật bảo vệ môi trường
Rác tập trung nhiều ở chợ và ven các con sông
Vứt rác ở bở kè sông Thạch Hãn
Một địa điểm ở chợ Quảng Trị
Tập trung rác ơ sông
IV/ LÀM GÌ ĐỂ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG:
- Sử dụng tài nguyên hợp lí
- Duy trì các hệ sinh thái cần thiết cho quá trình sản xuất và đời sống con người tổ chức quản lí tốt và bảo vệ môi trường
- Đề xuất các biện pháp kiểm soát và ngăn chặn tình trang ô nhiễm môi trường
- Áp dụng các công nghệ xử lí chất thải
- Tổ chức đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên môn về môi trường
Để bảo vệ môi trường thế giới chúng ta phải đảm bảo về các vấn đề sau đây
+Dân số: số dân thế giới phải giảm trong những năm tới đây
+Lương thưc và nông nghiệp : Các tổ chức phải quan t©m tạo điều kiện để về lương thực cho người dân
+Công nghiệp :Phải có hệ thống lọc chất thải trong các nhà máy ,xí nghiệp
+Khai thác :
- người dân phải khai thác tài nguyên hợp lí và có kế hoạch
- Sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên
+Tuyên truyên bảo vệ môi trường
Kết quả:
Thanh niên dọn vệ sinh đường phố
Hãy tự hào về họ . Chính họ đã đem đến môi trường sạch đẹp
TRÒ CHƠI GIẢI Ô CHỮ
1
2
4
5
6
7
8
10
9
11
3
Ô chữ thứ 1 gồm 7 ô chữ
Quốc gia nào sạch nhất Đông Nam á?
Ô chữ thứ 2 gồm 7 ô chữ:
Một hiệu ứng có ảnh hưởng đến môI trường trên thế giới?
Ô chữ thứ 3 gồm 6 chữ cái
Tên gọi tắt của quỹ bảo trợ nhi đồng liên hợp quốc?
ô chữ thứ 4 có 10 ô chữ
Một ngành sản xuất ma lượng rác thảI chiếm khối lượng lớn trong tổng khối lượng rác thải?
ô chữ thứ 5 gồm 8 ô chữ
Một nhân tố hình thành lên môI trương của chúng ta?
ô chữ thứ 6 gồm 7 ô chữ
Một nghề luôn hy sinh thầm lặng để giữ cho môI trường trong sạch?
ô chữ thứ 7 gồm 7 ô chữ
Một thành phố sạch nhất thế giới năm 2001?
ô chữ thứ 8 gồm 5 ô chữ
Một khu rưng ngập mặn lớn nhất ở Việt Nam?
ô chữ thứ 9 gồm 4 ô chữ
Mọi loại đất được hình thành từ những sản phẩm phá huỷ của đá gốc, những sản phẩm phá huỷ đó được gọi là gì?
ô chữ thứ 10 gồm 9 ô chữ
Một chiến dịch lớn của thanh niên, sinh viên cả nước nhằm bảo vệ môI trường?
ô chữ thứ 11 gồm 9 ô chữ
Một vườn quốc gia lớn nhất tỉnh Ninh Bình?
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Ô chữ thứ 1 gồm 7 ô chữ
Quốc gia nào sạch nhất Đông Nam á?
Ô chữ thứ 2 gồm 7 ô chữ:
Một hiệu ứng có ảnh hưởng đến môI trường trên thế giới?
Ô chữ thứ 3 gồm 6 chữ cái
Tên gọi tắt của quỹ bảo trợ nhi đồng liên hợp quốc?

ô chữ thứ 4 có 10 ô chữ
Một ngành sản xuất ma lượng rác thảI chiếm khối lượng lớn trong tổng khối lượng rác thải?
ô chữ thứ 5 gồm 8 ô chữ
Một nhân tố hình thành lên môI trương của chúng ta?
ô chữ thứ 6 gồm 7 ô chữ
Một nghề luôn hy sinh
thầm lặng để giữ cho
môI trường trong sạch?
ô chữ thứ 7 gồm 7 ô chữ
Một thành phố sạch nhất thế giới năm 2001?
ô chữ thứ 8 gồm 5 ô chữ
Một khu rưng ngập mặn lớn nhất ở Việt Nam?
ô chữ thứ 9 gồm 4 ô chữ
Mọi loại đất được hình thành từ những sản phẩm phá huỷ của đá gốc, những sản phẩm phá huỷ đó được gọi là gì?
ô chữ thứ 10 gồm 9 ô chữ
Một chiến dịch lớn của thanh niên, sinh viên cả nước nhằm bảo vệ môI trường?
ô chữ thứ 11 gồm 9 ô chữ
Một vườn quốc gia lớn nhất tỉnh Ninh Bình?