Chuyen de

Chuyen de
PHẦN MỞ ĐẦU
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Bộ môn phương pháp dạy học lịch sử, là một trong những bộ môn được Đảng và nhà nước ta rất quan tâm và chú trọng, trong quá trình đổi mới, cải cách giáo dục.
Bộ môn phương pháp dạy học lịch sử, không chỉ cung cấp cho các em học sinh những kiến thức lịch sử của dân tộc, của thế giới mà còn giúp các em mở rộng tầm hiểu biết của mình. Hơn thế nữa môn lịch sử còn giúp các em trong việc hình thành nhân cách đạo đức của một công dân có ích cho xã hội. Do đó Đảng và nhà nước ta xác định : Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu . Chính vì tầm quan trọng của nó nên từ Đại hội VI của Đảng cũng đã xác định : Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục – đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều , rèn luyện nếp tư duy sáng tạo của người học. Luật giáo dục cũng quy định : “ phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của học sinh ; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học ; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm ; rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn ; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh. ” [ 4 tr 23 ] .
Từ năm 2004 – 2005 Bộ giáo dục đã đổi mới Sách Giáo Khoa ( SGK ) lịch sử trung học phổ thông, SGK mới có những hình ảnh minh họa, có hệ thống câu hỏi ở mỗi mục đòi hỏi giáo viên ( GV ) phải có những phương pháp phù hợp, đặc biệt phải thiết kế và sử dụng đồ dùng trực quan ( ĐDTQ ) trong dạy học một cách thích hợp nhất .
Trong chương I phần I sách giáo khoa lịch sử lớp 11 ( cơ bản ) gồm 5 bài trong đó bài nào cũng có nhiều tranh, ảnh, lược đồ để minh họa . Nếu GV không sử dụng hoặc sử dụng không đúng phương pháp thì sẽ không khai thác và truyền đạt hết kiến thức cho học sinh. Đặc biệt muốn khai trác tranh, ảnh, lược đồ trong các bài trên có hiệu quả đòi hỏi giáo viên phải thiết kế, sử dụng đồ dùng và tự làm đồ dùng dạy học để minh họa. Đổi mới nội dung, phương pháp và cả hình thức tổ chức DH, là yêu cầu bắt buộc đối với mỗi nhà trường, mỗi GV. Tuy SGK mới có nhiều thay đổi nhưng người GV vẫn khó có thể thay đổi tư tưởng dạy một chiều, điều này làm nảy sinh mâu thuẫn giữa chất lượng đào tạo với yêu cầu thực tại của xã hội đòi hỏi mỗi GV phải có những biện pháp để nâng cao chất lượng dạy học. Song trên thực tế nhiều nơi việc đổi mới này chưa được GV quan tâm đúng mức, chỉ mang tính hình thức đối phó, chưa đạt hiệu quả cao, do GV chưa nắm chắc về lí thuyết cũng như thiết kế và sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học còn hạn chế, nguyên nhân một phần từ phía GV một phần vì cơ sở vật chất kĩ thuật còn nhiều thiếu thốn .
Để khắc phục tình trạng trên yêu cầu người GV phải có những biện pháp và việc làm cụ thể để đổi mới phương pháp dạy học phù hợp, đáp ứng được nhu cầu của thời đại. Là GV dạy bộ môn lịch sử lâu năm chúng tôi rất trăn trở và muốn đóng góp phần nào vào công cuộc đổi mới phương pháp dạy học lịch sử hiện nay. Phần nào cung cấp, hỗ trợ cho GV về lí thuyết, cách thức thiết kề, làm và sử dụng ĐDDH trong dạy học lịch sử ở các bài trong phần I chương I SGK lịch sử 11 cho nên chúng tôi chọn đề tài : “ Thiết kế và sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học chương I phần I sách giáo khoa lịch sử lớp 11 ( cơ bản ) ở trường trung học phổ thông.
2. LỊCH SỬ VẤN ĐỀ
Chương trình SGK mới hiện nay có rất nhiều phương tiện trực quan được đưa vào trong bài học song những công trình nghiên cứu cụ thể để khai thác có hiệu quả các phương tiện giúp GV trong DH cũng như HS khi tiếp nhận tri thức lại rất hạn chế. Mà chỉ có những công trinh nghiên cứu và bài viết mang tính lí luận như : “Phương pháp dạy học lịch sử”tập hai của Phan Ngọc Liên ; “ tổ chức dạy học lịch sử” của Phan Ngọc Liên ; “Đổi mới nội dung và phương pháp dạy học lịch sử ở trường phổ thông” của Phan Ngọc Liên, “Hệ thống thao tác sư phạm trong dạy học lịch sử ở THPT” của Kiều Thế Hưng; “Phương tiện dạy họcc”của Tô Xuân Giáp; “Một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy học” và “ một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy học hiện đại