Chương V: Học thuyết giá trị - Hàng hóa

NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊ NIN
HÀNG HÓA
HÀNG HÓA VÀ HAI THUỘC TÍNH CỦA HÀNG HÓA
TÍNH HAI MẶT CỦA LAO ĐỘNG SẢN XUẤT HÀNG HÓA
LƯỢNG GIÁ TRỊ HÀNG HÓA VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN GIÁ TRỊ HÀNG HÓA.
2
1.
3
HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ
HÀNG HÓA VÀ HAI THUỘC TÍNH CỦA HÀNG HÓA

a) Khái niệm hàng hóa
Hàng hóa là sản phẩm của lao động, có thể thỏa mãn một hoặc một số nhu cầu nào đó của con người thông qua trao đổi, mua bán
HÀNG HÓA VÀ HAI THUỘC TÍNH CỦA HÀNG HÓA

a) Khái niệm hàng hóa
Hàng hóa là sản phẩm của lao động, có thể thỏa mãn một hoặc một số nhu cầu nào đó của con người thông qua trao đổi, mua bán
Hàng hóa có thể ở dạng vật thể (hữu hình ) hoặc ở dạng phi vật thể (dịch vụ vô hình )
HỮU HÌNH
VÔ HÌNH
HÀNG HÓA VÀ HAI THUỘC TÍNH CỦA HÀNG HÓA

a) Khái niệm hàng hóa
Hàng hóa là sản phẩm của lao động, có thể thỏa mãn một hoặc một số nhu cầu nào đó của con người thông qua trao đổi, mua bán
Hàng hóa có thể ở dạng vật thể (hữu hình ) hoặc ở dạng phi vật thể (dịch vụ vô hình )
Hàng hóa là hình thái thể hiện phổ biến nhất của của cải trong xã hội tư bản . Và nó là tế bào của kinh tế . Khi phân tích hàng hóa có nghĩa là phân tích giá trị , cơ sở của tất cả các phạm trù chính trị kinh tế học của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa

b) Hai thuộc tính của hàng hóa
HAI THUỘC TÍNH CỦA HÀNG HÓA
GIÁ TRỊ SỬ DỤNG
GIÁ TRỊ
HÀNG HÓA VÀ HAI THUỘC TÍNH CỦA HÀNG HÓA

a) Khái niệm hàng hóa
b) Hai thuộc tính của hàng hóa
Giá trị sử dụng
+ Là công dụng của vật phẩm có thể thỏa mãn nhu cầu nào đó của con người

Mỗi một vật , mỗi hàng hóa đều có giá trị sử dụng khác nhau.
Số lượng giá trị của một vật không phải ngay một lúc phát hiện ra được hết , nó được phát hiện dần trong quá trình phát triển KH-KT.
Vì thế mà con người ở bất cứ thời đại nào cần cũng đến các giá trị sử dụng khác nhau của vật phẩm có thể thỏa mãn nhu cầu muôn vẻ của người dùng

Có thể thấy đã là hàng hóa thì nhất định nó phải có giá trị sử dụng . Nhưng không phải bất cứ vật gì có giá trị sử dụng cũng điều là hàng hóa .Ví dụ : Không khí rất cần trong cuộc sống con người nhưng không phải hàng hóa .
Như vậy một vật muốn trở thành hàng hóa thì giá trị sử dụng của nó là vật được sản xuất ra bán , trao đổi
HÀNG HÓA VÀ HAI THUỘC TÍNH CỦA HÀNG HÓA

a) Khái niệm hàng hóa
b) Hai thuộc tính của hàng hóa
Giá trị
+ Là lao động xã hội của người sản xuất hàng hóa kết tinh trong
hàng hóa


+ Ví dụ
1m vải = 10kg thóc
GIÁ TRỊ CỦA HÀNG HÓA
Giá trị biểu hiện quan hệ giữa những người sản xuất hàng hóa
Bản chất của giá trị là lao động. Hao phí lao động xã hội càng lớn thì giá trị càng cao
Giá trị là nội dung, là cơ sở của giá trị trao đổi
Giá trị biểu hiện quan hệ giữ những người sản xuất hàng hóa
2. TÍNH HAI MẶT CỦA SẢN XUẤT HÀNG HÓA
a) Lao động cụ thể
- Là lao động có ích dưới một hình thức cụ thể của những nghề nghiệp chuyên môn nhất định. Mỗi lao động cụ thể có mục đích riêng, đối tượng riêng, phương tiện riêng, phương pháp và kết quả riêng.
HÀNG HÓA VÀ HAI THUỘC TÍNH CỦA HÀNG HÓA

- Ví dụ :
+ Lao động cụ thể của thợ mộc , mục đích là sản xuất cái bàn , cái ghế , cái tủ bằng gỗ
Đối tượng lao động
2. TÍNH HAI MẶT CỦA SẢN XUẤT HÀNG HÓA
a) Lao động cụ thể
HÀNG HÓA VÀ HAI THUỘC TÍNH CỦA HÀNG HÓA

- Đặc trưng: Lao động cụ thể tạo ra giá trị sử dụng
- Lao động cụ thể ngày càng phát triển cùng với sự phân công lao động xã hội và sản xuất hàng hóa.
- Lao động cụ thể là một phạm trù vĩnh viễn nhưng hình thức lao động cụ thể phụ thuộc vào sự phát triển của kỹ thuật,lực lượng sản xuất và phân công lao động xã hội
- Lao động cụ thể thể hiện tính tư nhân của sản xuất hàng hóa.
b) Lao động trừu tượng
- Là sự hao phí sức lao động (sức bắp thịt, thần kinh,…..)sản xuất hàng hóa nói chung của con người, chứ không kể đến hình thức cụ thể của nó như thế nào.
Mối quan hệ giữa hai thuộc tính của hàng hóa với tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa.
Lao động cụ thể
Là lao động có ích dưới một hình thức cụ thể của những nghề nghiệp chuyên môn nhất định

Các lao động cụ thể hợp thành một hệ thống phân công lao động xã hội
Lao động cụ thể là phạm trù vĩnh viễn
Giá trị sử dụng được tạo ra từ : vật chất và lao động cụ thể
Mối quan hệ giữa hai thuộc tính của hàng hóa với tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa.
b) Lao động trừu tượng
Là sự hao phí thể lực, trí lực nói chung, chứ không kể đến hình thức cụ thể của lao động đó như thế nào
Lao động trừu tượng chỉ có trong nền sản xuất hàng hóa, do mục đích của sản xuất là để trao đổi


Lao động trừu tượng tạo ra giá trị, làm cơ sở cho sự ngang bằng trong trao đổi
Lao động trừu tượng là một phạm trù lịch sử
Lao động trừu tượng là nhân tố duy nhất tạo ra giá trị hàng hóa
Kết luận :
Lao động cụ thể và lao động trừu tượng là hai mặt của cùng một lao động sản xuất hàng hóa, nó vừa thống nhất vừa mâu thuẫn nhau. Đó chính là mâu thuẫn cơ bản của nền sản xuất hàng hóa.Và chính cái mà người công nhân, người lao động bị bóc lột là cái lao động trừu tượng của họ chứ không phải là lao động cụ thể, những việc làm cụ thể, thời gian cụ thể và chính vì tính trừu tượng như vậy nên khó nhận ra sự bóc lột, đặc biệt là sự bóc lột tinh vi.
* Tính Thống Nhất: do cùng 1 quá trình lao động sản xuất hàng hóa tạo ra.
* Mâu Thuẫn: Do lao động hàng hóa có tính chất 2 mặt:
+Lao động cụ thể : tạo ra giá trị sử dụng,đại diện cho lao động tư nhân.
+Lao động trừu tượng: tạo ra giá trị, đây chính là mặt chất của giá trị hàng hoá. Lao động trừu tượng là biểu hiện của lao động xã hội.
 Lao động xã hội và lao động tư nhân có mâu thuẫn với nhau:
+Sản phẩm do lao động tư nhân (cụ thể) làm ra không phù hợp nhu cầu xã hội,
+Hao phí lao động cá biệt của người sản xuất có thể cao hơn hay thấp hơn hao phí lao động mà xã hội có thể chấp nhận.
Hàng Hóa Có Được Xã Hội Chấp Nhận Hay Không?
Thừa hàng hóa
Khủng hoảng
Khủng hoảng thừa 1929
Ngày 24/10/1929 cuộc khủng hoảng nổ ra ở Mỹ do các mâu thuẫn trong sản xuất tư bản kéo theo khủng hoảng của toàn bộ hệ thống các nước tư bản chủ nghĩa trên thế giới và kết thúc năm1933. Đây là cuộc khủng hoảng "thừa" do sản xuất ồ ạt, chạy đua theo lợi nhuận trong những năm phát triển kinh tế 1924-1929. Sản xuất tư bản chủ nghĩa bị thụt lùi hàng chục năm (toàn bộ hệ thống tư bản thế giới bị thụt 37%). Bộ máy sản xuất đình trệ phần lớn, dẫn đến khoảng 40 triệu người thất nghiệp.

Mâu thuẫn giữa lao động tư nhân và lao động xã hội là mầm móng của mọi mâu thuẫn trong nền sản xuất hàng hóa . Chính vì những mâu thuẫn đó mà sản xuất hàng vừa vận động và phát triển , lại vừa tiềm ẩn khả năng khủng hoảng “Sản xuất thừa”.
2. TÍNH HAI MẶT CỦA SẢN XUẤT HÀNG HÓA
HÀNG HÓA VÀ HAI THUỘC TÍNH CỦA HÀNG HÓA

3. LƯỢNG GIÁ TRỊ HÀNG HÓA VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG GIÁ TRỊ
a) Thước đo lượng giá hàng hóa
Lượng giá trị hàng hóa là số lượng hao phí lao động trừu tượng của người sản xuất hàng hóa bỏ ra khi sẩn xuất hàng hóa,
Đo lượng lao động hao phí để tạo ra hàng hóa bằng thước đo thời gian như : một giờ lao động , một ngày lao động , …… Do đó lượng giá trị của hàng hóa cũng do thời gian lao động quyết định  Thước đo lượng giá trị hàng hóa được tính bằng thời gian lao động xã hội cần thiết
Thời gian lao động xã hội cần thiết là thời gian cần thiết để sản xuất hàng hóa trong điều kiện bình thường xã hội , tức là một trình độ kĩ thuật trung bình , trình độ khéo léo trung bình và cường độ lao động trung bình so với hoàn cảnh xã hội nhất định
* Thời gian lao động xã hội cần thiết là một đại lượng không cố định, vì trình độ thành thạo trung bình, cường độ lao động trung bình, điều kiện trang bị kỹ thuật trung bình của xã hội ở mỗi nước khác nhau và thay đổi theo sự phát triển của lực lượng sản xuất. Khi thời gian lao động xã hội cần thiết thay đổi (cao hay thấp) thì lượng giá trị của hàng hoá cũng thay đổi.
2. TÍNH HAI MẶT CỦA SẢN XUẤT HÀNG HÓA
HÀNG HÓA VÀ HAI THUỘC TÍNH CỦA HÀNG HÓA

3. LƯỢNG GIÁ TRỊ HÀNG HÓA VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG GIÁ TRỊ
b)Các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hàng hóa
Năng suất lao động.
Cường độ lao động.
Mức độ phức tạp của lao động.
Năng suất lao động.

Năng suất lao động: là năng lực sản xuất của lao động.
Được tính bằng:
Số lượng sản phẩm sản xuất ra trong một đơn vị thời gian.
NSLĐ=số lượng sp/thời gian sản xuất.
Số lượng lao động hao phí để sản xuất ra một đơn vị sản phẩm.
NSLĐ tăng lên giá tri một đơn vị sản xuất giảm xuống và ngược lại.
Năng suất lao động tăng  khối lượng hàng hóa sản xuất ra tăng  thời gian lao động cần thiết để sản xuất ra một đơn vị hàng hóa giảm xuống
Các nhân tố ảnh hưởng tới năng suất lao động:

Nâng cao trình độ chuyên môn, tay nghề của người lao động và trình độ tổ chức quản lý.
Đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ kỹ thuật – công nghệ mới vào sản xuất.
Tạo điều kiện, môi trường thuận lợi cho lao động sản xuất.
Những giải pháp
tăng NSLĐ
Cường độ lao động
Khi cường độ lao động tăng lên => lượng lao động hao phí trong cùng một đơn vị thời gian cũng tăng lên => lượng sản phẩm được tạo ra cũng tăng lên tương ứng, còn lượng giá trị của một đơn vị sản phẩm thì không đổi. Xét về bản chất, tăng cường độ lao động cũng giống như kéo dài thời gian lao động.
Mức độ phức tạp của lao động
Theo mức độ phức tạp của lao động có thể chia làm 2 loại lao động theo mức độ phức tạp:
Lao động giản đơn là lao động
mà bất kỳ một người bình thường
nào cũng có thể thực hiện được.
Lao động phức tạp là dạng lao động có qua đào tạo ,huấn luyện.
Khi trao đổi trên thị trường người ta lấy lao động đơn gian và quy tất ca lao động phức tạp về lao động đơn giản.
 Lao động đơn giản hay phức tạp không phụ thuộc vào trình độ tuyệt đối của người lao động (biết mấy ngoại ngữ, làm được công việc gì), mà phụ thuộc vào trình độ tương đối của người đó so với những người khác.
ví dụ :Nếu đa số dùng búa đóng đinh thì ai đó biết điều khiển cái máy đóng đinh bằng computer sẽ được coi là lao động trình độ cao. Nhưng nếu toàn bộ công nhân đều biết sử dụng cái máy đóng đinh đó, thì lại trở thành lao động đơn giản, phổ thông. Người giúp việc Philippines ai ai cũng biết tiếng Anh là ví dụ, không ai coi họ là lao động trình độ cao hết.
Trong cùng một đơn vị thời gian thi lao động phức tạp tạo ra lượng giá trị lớn hơn gấp bội so với lao động giản đơn.

LĐGĐ


LĐPT= +