Chuong trình tập huấn dạy học lấy học sinh làm trung tâm

1

11/2010
Phòng GD&ĐT Tân Châu
Oxfam Anh
Chào mừng quý thầy cô về tham dự Hội thảo
Trường TH Nguyễn Viết Xuân
2
2
Phần mở đầu
Làm quen, nội quy lớp học
Dạy học lấy học sinh làm trung tâm
Nhóm và hoạt đông nhóm
4
1
2
3
Nội dung
Hướng dẫn làm đồ dùng dạy học
3
Phần mở đầu: Làm quen

1. Nhu cầu, mong muốn khi tham gia khóa tập huấn.
2. Mỗi nhóm có tối đa 1 phút giới thiệu thành viên nhóm mình trước lớp.
4
Động não
Tại sao phải tìm hiểu nhu cầu mong
muốn trong khóa tập huấn?

5
Ý nghĩa hoạt động làm quen
Giới thiệu, làm quen là việc làm cần thiết đối với mỗi khóa tập huấn, qua đó tạo môi trường học tập cởi mở, thân thiện.
Hiểu nhu cầu của người học, giảng viên có thể điều chỉnh mục tiêu khóa học
6
Xây dựng nội quy – phân công trực nhật
Mỗi nhóm nêu 4 điều nên, 4 điều không nên làm trong lớp tập huấn.
Quy định thời gian làm việc.
Quản lí và phân chia VPP
Kê dọn bàn ghế và vệ sinh phòng học.
Khởi động đầu giờ và sau giờ ra chơi

7
Nội quy lớp học
8
Phương pháp dạy - học
lấy học sinh làm trung tâm
Child – Centred - Methodology
CCM
9
Nội dung
Dạy học lấy học sinh làm trung tâm
Những đặc trưng cơ bản của dạy học lấy học sinh làm trung tâm.
Một số kỹ năng cơ bản có thể sử dụng trong dạy học lấy học sinh làm trung tâm.
Vai trò của giáo viên và học sinh trong dạy học lấy học sinh làm trung tâm.
10
Mục tiêu
Hiểu được cách tiếp cận dạy học lấy học sinh làm trung tâm (HS – TT).
Nhận biết được các đặc trưng chính của phương pháp dạy học truyền thống và phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm.
Xác định được một số kĩ năng cơ bản trong dạy học lấy hoc sinh làm trung tâm.
Biết được vai trò của giáo viên và học sinh trong hoạt động dạy học lấy học sinh làm trung tâm.
11
Hoạt động 1: Dạy - học lấy học sinh làm
trung tâm

Trò chơi: Xé giấy
Trò chơi: Xé giấy
- Hình xé không giống nhau
Học viên xé theo lệnh của GV
Không có sự trao đổi 2 chiều
 
PP dạy học – Thầy nói, trò nghe
thụ động

Trò chơi: Ghép hình
- Đây là cách chia nhóm, sinh động và tự nhiên, HS hứng thú
12
Quá trình học của trẻ
Các nhóm suy nghĩ và thảo luận:
Trẻ cần biết, hiểu và có khả năng gì để có thể làm được việc
dưới đây?
Trẻ đã học việc này như thế nào?
13
Những cách học khác nhau của trẻ
Cố gắng tự làm
Băn khoăn suy nghĩ và phân tích
Nhìn, nghe, theo dõi và bắt chước
Hỏi và học từ bạn bè, người lớn
Thử làm và bắt chước
Hỏi và học từ bạn bè, người lớn
Thử làm
Làm đi làm lại
Làm theo ví dụ và hướng dẫn của bạn bè và người lớn
Tìm tòi và làm thử
Rút kinh nghiệm từ lỗi của mình
Làm lại tốt hơn
14
Thành công là quá trình
TRẢI NGHIỆM
TƯƠNG TÁC
RÚT KINH NGHIỆM
Học từ kinh nghiệm đầu tiên thông qua làm, học hỏi từ thực tế cuộc sống, tự tìm hiểu và khám phá.
Suy nghĩ về kinh nghiệm học tập của mình và áp dụng cho các tình huống khác nhau.
GIAO TiẾP
Trao đổi những điều đã học và cách học với người khác
Chia sẻ kinh nghiệm với bạn bè và học hỏi từ bạn bè cũng như người lớn xung quanh.
15
Dạy - học lấy học sinh làm trung tâm
Đặt người học vào trung tâm của quá trình dạy học.
Tạo cơ hội tới mức tối đa để HS tham gia tích cực vào quá trình dạy học thông qua các hoạt động.
Tăng cường mối liên hệ giữa học cá nhân và học hợp tác.
Kết hợp đánh giá của giáo viên với đánh giá của học sinh
16




Học sinh
làm
trung tâm

Thảo luận


Làm
bài tập
Thực
hành

Chủ động
xây dựng
bài học

Nêu
Ý kiến

Giải quyết
vấn đề
MÔ HÌNH DẠY HỌC HS – TT
17
Năm 450 trước công nguyên, Khổng Tử đã nói về việc học như sau:
Tôi làm và tôi hiểu
Tôi nghe và tôi quên
Tôi nhìn và tôi nhớ
18
Hoạt động 2: Những đặc trưng của dạy học lấy học sinh làm trung tâm
-Trò chơi “Chuyền Micro”: Nếu micro đang trong tay ai thì người đó sẽ nêu một hiểu biết về dạy học HS – TT.
19


Dạy học
lấy học sinh
làm trung tâm
GV khuyến khích
và hỗ trợ cho
HS hoạt động
Học sinh tự trình
bày sản phẩm
HS hoạt động
là chủ yếu
Học sinh trực tiếp
sử dụng đồ dùng
dạy - học
Học sinh trao đổi
giúp đỡ lẫn nhau
Học sinh phát huy
tính chủ động
tích cực
HS có cơ hội
giao tiếp và trao
đổi với bạn bè
và GV
Học sinh có cơ hội
học từ những gì
các em làm.
GV quan tâm nhiều
đến tất cả HS

Học sinh đánh giá
sản phẩm
của nhau.

20
Thảo luận nhóm
Chia nhóm theo mã màu
Thảo luận và chọn những yếu tố đặc trưng của dạy học lấy học sinh làm trung tâm ghi vào 2 cột
21


Giáo viên
* Người tổ chức hoạt động, giúp đỡ và hỗ trợ HS học tập.
* Quan tâm nhiều đến tất cả học sinh.
* Khuyến khích, gợi mở, giao
* việc cho HS thực hiện các hoạt động theo đúng trình độ và nhu cầu học tập của HS.
* Sử dụng hợp lý và có hiệu quả đồ dùng dạy học.
* Chia học sinh theo nhóm để việc học có hiệu qủa.
*Tuyên dương khen thưởng HS khi các em có tiến bộ.
Học sinh
*Phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo trong hoạt động học tập.
*Có cơ hội được trao đổi với GV, bạn học và được giúp đỡ lẫn nhau.
* Trình bày kết quả thảo luận trước bạn bè và thầy cô, được đánh giá bạn cùng học và tự đánh giá bản thân.
* Được sử dụng đồ dùng dạy học.
* Có các hoạt động thực hành và học từ những gì các em làm
D?y h?c
l?y h?c sinh l�m trung tõm
22
Hoạt động 3: Một số kĩ năng cơ bản thường sử dụng khi dạy học CCM
Chia nhóm theo đếm số
Thảo luận nhóm theo yêu cầu sau:
Để hoàn thành tốt một tiết dạy hoặc một bài dạy, người giáo viên phải trải qua những giai đoạn nào của quy trình dạy học?
Hãy vẽ quy trình dạy học thể hiện các giai đoạn trên bằng sơ đồ khép kín?
Thời gian: 14 h  14 h 10
23
Thực hiện
kế hoạch bài học

Đánh giá,
rút kinh nghiệm
Chuẩn bị
kế hoạch bài học

BA

GIAI

ĐOẠN

CHÍNH

CỦA

1
QUY

TRìNH

DẠY

HỌC
24
Chuẩn bị kế hoạch bài học
Đánh giá, rút kinh nghiệm
Thực hiện kế hoạch bài học
Xác định mục tiêu
Thiết kế các hoạt động: Nội dung, PP, hình thức dạy học
Phân chia thời gian
Chuẩn bị đồ dùng dạy học và điều kiện cần thiết.
Dự kiến các tình huống sư phạm
Giao tiếp, trình bày
Giải thích, hướng dẫn, minh họa
Tổ chức thảo luận: chia nhóm, giao việc
Đặt câu hỏi: Đóng, mở, lựa chọn
Tổ chức đóng vai, trò chơi học tập
Quản lí và bao quát lớp học
Giải quyết vấn đề
Đánh giá kết quả
Đánh giá lần cuối kết quả học tập của học sinh
Sử dụng thông tin đánh giá kết quả bài học cho các bài chuẩn bị tiếp theo
Các kĩ năng cơ bản ở từng giai đoạn
25
Hoạt động 4: Vai trò của GV và HS trong dạy học HS-TT

Thảo luận nhóm câu hỏi sau:
1. Vai trò của giáo viên trong các hoạt động dạy học HS- TT là gì?
2. Vai trò của học sinh trong các hoạt động dạy học HS- TT là gì?
26
Vai trò của giáo viên và học sinh
Đặt ra mục đích học tập cho HS
Đặt câu hỏi – trả lời
Khuyến khích tư duy và hứng thú của HS
Tổ chức trò chơi, thảo luận nhóm, đóng vai.
Làm việc với nhóm hoặc cá nhân
Khuyến khích HS tự đánh giá kết quả của mình
Khen ngợi và động viên HS hoạt động
Tham gia tích cực vào các hoạt động: thảo luận theo nhóm, theo cặp, đóng vai, trò chơi.
Làm bài tập
Thực hành
Hỏi và trả lời câu hỏi
Chia sẻ ý kiến
GIÁO VIÊN
HỌC SINH
27
Chuyên đề 2



NHÓM VÀ HOẠT ĐỘNG NHÓM
28
Nội dung
Tầm quan trọng và Lợi ích của dạy học theo nhóm
Cách chia nhóm và cách tổ chức hoạt động nhóm.
Những thuận lợi, khó khăn của việc chia nhóm và hoạt động nhóm.
Cách khắc phục những tồn tại của hoạt động nhóm.

29
Mục tiêu
Sau khoá học này HV có thể
Xác định được lợi ích của dạy học theo nhóm
Biết một số cách chia nhóm và cách tổ chức hoạt động nhóm.
Nêu được những thuận lợi, khó khăn của việc chia nhóm và hoạt động nhóm.
Biết cách khắc phục những tồn tại của hoạt động nhóm.
Làm được một số biểu tượng chia nhóm.


30
Hoạt động 1: Tầm quan trọng và lợi ích của HĐ nhóm
Từng người có biểu tượng giống nhau tìm nhau tạo thành một nhóm mang tên biểu tượng đó.
Các nhóm bầu nhóm trưởng, người ghi chép, người trình bày

Chia nhóm
theo biểu
tượng
31
Th?o lu?n nhúm (th?i gian 7 phỳt)
1/ Trong quá trình dạy học, thầy/ cô đã tổ chức hoạt động nhóm như thế nào? Học sinh của lớp có tham gia đóng góp ý kiến thảo luận không? cho ví dụ minh hoạ.
2/ Hoạt động nhóm trong dạy học có tầm quan trọng như thế nào?
3/ Hoạt động nhóm có lợi ích gì cho giáo viên và học sinh? Cho ví dụ minh hoạ



Nhóm Mèo, Nai: Câu 1
Nhóm Vịt, Rùa: Câu 2
Nhóm Ếch, Cá: Câu 3
32

Các nhóm chuyển nội dung đã thảo luận cho nhau thứ tự 1  2  3  4  5  6  1 theo vòng tròn hình bên.
Khi nhận được kết quả của nhóm bạn, cả nhóm đọc kết quả và góp ý, viết bằng bút màu đỏ
Khi nào các nhóm nhận được đúng kết quả của mình thì dừng lại.
Ba nhóm chia sẻ ý kiến, các nhóm khác bổ sung

Kĩ thuật ổ bi
Thời gian 15 phút
33
Tầm quan trọng và lợi ích của hoạt động nhóm
Họạt động nhóm giúp học sinh tích cực và tham gia nhiều hơn.
Các kỹ năng giao tiếp về mặt xã hội và một số các kỹ năng sống cơ bản khác được phát triển.
Học sinh có thể diễn đạt bằng lời và chia sẻ các ý tưởng của mình với những người khác trong việc phát triển các kĩ năng ngôn ngữ.
Học sinh có thể hỗ trợ và giúp đỡ lẫn nhau.
Học sinh dần dần quen với vai trò và nhiệm vụ khác nhau như vai trò trưởng nhóm, hướng dẫn và điều khiển trong nhó, vai trò nhóm viên (thực hiện một công việc cụ thể).
Giáo viên có thể hỗ trợ cho các đối tượng học sinh theo nhu cầu khác nhau.
Học sinh được làm việc trong nhóm nhỏ sẽ dần dần tự tin hơn.
34
Ho?t d?ng 2: Cỏch chia nhúm v� t? ch?c ho?t d?ng nhúm
* D?ng nóo.
Nh?ng ho?t d?ng v?a di?n ra, t?p hu?n viờn dó s? d?ng ki?u chia nhúm n�o?
Th?y /cụ hóy nờu thờm nh?ng ki?u chia nhúm m� th?y cụ dó s? d?ng?
35
CÁC CÁCH
CHIA NHÓM
Mã màu
Nhóm
theo tháng
sinh nhật
Nhóm cố định,
bàn trên quay
xuống bàn dưới
Nhóm
theo
điểm số
Nhóm
theo
biểu tượng
Nhóm
theo
trình độ
Nhóm
tương trợ
Nhóm
theo cặp
Nhóm
theo ghép
hình ngẫu nhiên
Nhóm
theo
Sở thích
36
Chia nhóm theo cách đếm số.
Thảo luận và mô tả ngắn gọn các cách chia nhóm ở bảng bên.
37
38

Nguyên tắc hoạt động nhóm
Các thành viên phải nắm vững nhiệm
vụ của nhóm và của bản thân
Các thành viên hướng vào nhau
(mặt đối mặt)
Mỗi người cùng tham gia ý kiến
Tuân theo sự đi?u khiển
của nhóm trưởng
39
Hoạt động 3:
Vai trò của GV và HS trong hoạt động nhóm
Nhóm 1,2 thảo luận câu hỏi sau:
Vai trò của giáo viên trong hoạt động nhóm là gì?

Nhóm 3,4 thảo luận câu hỏi:
Vai trò của HS trong hoạt động nhóm là gì?



Chia nhúm theo d?a phuong (4 nhúm)
40
Đi xung
quanh các nhóm,
quan sát
hoạt động
Khen ngợi
và động viên HS
nói về kết quả
thảo luận
Thực hành
với một số nhóm
HS cụ thể
Đặt câu hỏi
và hỗ trợ các
nhóm HS
Vai trũ c?a
giỏo viờn
41
Phân công nhiệm vụ các
thành viên trong nhóm
Tích cực tham gia
thảo luận trong nhóm
Ghi chép, tổng hợp, báo cáo
Tham gia nhận xét kết quả
thảo luận của nhóm
Đóng vai nhóm trưởng,
thư ký, báo cáo viên
Vai trò của học sinh
trong hoạt động nhóm
Lắng nghe ý kiến của nhóm
42
Hoạt động 4: Một số khó khăn khi HĐ nhóm và cách khắc phục
Làm việc cá nhân
Thầy /cô đã gặp khó khăn gì khi tổ chức dạy học theo nhóm? Thầy/cô đã khắc phục khó khăn đó như thế nào? Nêu ví dụ
Làm thế nào để giáo viên có thể đáp ứng được nhận thức và nhu cầu của từng HS, của từng nhóm trong các hoạt động? Nêu ví dụ
43
Một số lớp học bàn ghế chưa phù hợp.
HS còn lúng túng và nhút nhát.

Một số HS còn ý lại bạn cùng nhóm.
Việc quan sát và đánh giá của GV chưa được quan tâm đúng mức.
Phiếu giao việc chưa phù hợp.
- Sử dụng nhóm cặp đôI;
HS bàn trên quay xuống bàn dưới
- Chuẩn bị cẩn thận nội dung, phiếu giao việc phù hợp với trình độ HS
- GiảI thích, minh hoạ, làm mẫu để HS hiểu rõ công việc

- Kiên trì, thường xuyên tổ chức nhóm

- Giao việc vừa sức
- GV quan sát, hỗ trợ và động viên kịp thời.
Khó khăn
Hướng khắc phục
44
Một số lưu ý:
Phiếu giao việc vừa sức, thời lượng đủ để học sinh trao đổi thảo luận.
Giáo viên phải theo dõi nhóm hoạt động và hỗ trợ khi cần thiết.
Trong các giờ học giáo viên cần tạo cơ hội cho HS có thể tham gia vào các nhóm khác nhau với những bạn khác để HS có cơ hội tương tác và giao tiếp, học hỏi lẫn nhau.
Không nên chia nhóm quá đông để tránh tình trạng một số học sinh ỷ lại không tham gia hoạt động.
Nhóm không phải là cách tổ chức học tập tốt nhất cho mọi nội dung, cho mọi bài học. Do đó tuỳ nội dung, tuỳ bài học để tổ chức hoạt động nhóm.
Cần lựa chọn nội dung học tập phù hợp với hình thức học tập theo nhóm.
45
Chuyên đề 3
GiỚI THIỆU VÀ HƯỚNG DẪN
TỰ LÀM ĐDDH BẰNG VẬT LiỆU
RẺ TiỀN, SẴN CÓ Ở ĐỊA PHƯƠNG
46
Nội dung
Tầm quan trọng của đồ dùng dạy học (ĐDDH) tự làm bằng nguyên liệu rẻ tiền.
Sự cần thiết phải bổ sung thường xuyên đồ dùng dạy học tự làm bằng nguyên liệu rẻ tiền trong giảng dạy
Thực hành làm một số ĐDDH đơn giản, bằng nguyên vật liêu rẻ tiền dễ kiếm ở địa phương.
47
MỤC TIÊU
Kết thúc hoạt động này học viên có thế
Hiểu được tầm quan trọng của đồ dùng dạy học (ĐDDH) tự làm bằng nguyên liệu rẻ tiền.
Hiểu được sự cần thiết phải bổ sung thường xuyên đồ dùng dạy học tự làm bằng nguyên liệu rẻ tiền trong giảng dạy.
Biết làm được một số ĐDDH đơn giản, rẻ tiền, dễ tìm, đa dạng và sinh động.
48
Hoạt động 1: Tầm quan trọng của đồ dùng dạy học tự làm bằng nguyên liệu rẻ tiền
Chia nhóm
Thảo luận câu hỏi:
Hãy nêu tầm quan trọng của đồ dùng dạy học tự làm bằng nguyên liệu rẻ tiền?
Tại sao phải thường xuyên bổ sung đồ dùng dạy học tự làm bằng nguyên liệu rẻ tiền trong giảng dạy?
49
Tầm quan trọng và vai trò của
đồ dùng dạy học tự làm
Bổ sung cho nguồn ĐDDH chính quy được sản xuất hàng loạt.
Phục vụ kịp thời nhu cầu dạy và học hàng ngày.
Mang lại giá trị kinh tế cao: Thường được làm bắng vật liệu phế thải hoặc vật liệu rẻ tiền phục vụ kịp thời cho nhu cầu giảng dạy.
Mang ý nghĩa khoa học, tính sư phạm, tính thẩm mĩ, rèn kĩ năng thực hành cho HS.
Đặc biệt quan trọng đối với các lớp học ở điểm lẻ.
50
Giới thiệu đồ dùng dạy học tự làm bằng vật liệu rẻ tiền, sẵn có ở địa phương.
1. Sưu tầm
- Sưu tầm tranh ảnh trên báo chí, báo ảnh, bưu ảnh, lịch đã qua sử dụng
- Sưu tầm mẫu vật: tươi sống, sấy khô, ép khô, vật thực (tem thư, phong bì, hộp giấy, đồ điện)
- Sưu tầm dụng cụ: Chai, lọ, can nhựa,vỏ hộp nhựa
- Sưu tầm một số vật phẩm văn hóa tiêu biểu của địa phương: Mẫu hoa văn, nhạc cụ dân tộc, sản vật thêu, ren, móc vv..
- Sưu tầm các loại mô hình có sẵn: Mô hình máy bay, ô tô, tàu hỏa, điện thoại VV..
2. Làm đồ dùng dạy học từ vật liệu rẻ tiền
- Làm mô hình : đất sét, thạch cao nặn các con vật, quả, củ, mô hình
- Vẽ tranh: Tự vẽ hoặc phóng to trong SGK
- Làm thẻ hình, thẻ chữ: bằng bìa màu, giấy croky vv..
51
Hướng dẫn làm một số ĐDDH
Hướng dẫn làm bảng cài (sử dụng cho nhiều môn).
Hướng dẫn làm bảng xoay (sử dụng cho nhiều môn).
Hướng dẫn ứng dụng làm bảng đổi đơn vị đo lường.
Hướng dẫn làm biểu tượng chia nhóm.
Hướng dẫn làm một số đồ dùng dạy học cho môn: Toán, Tiếng Việt, Tự nhiên và xã hội từ nguyên vật liệu rẻ tiền.
52
Hoạt động 2: Thực hành làm một số
đồ dùng dạy học
Chia nhóm theo địa phương
Các nhóm nghiên cứu, lựa chọn những đồ dùng dạy học tiêu biểu, phù hợp và có thể sử dụng được cho nhiều môn học
Quy định thời gian thực hành, vị trí trưng bày sản phẩm và giới thiệu sản phẩm
Thi đua giữa các địa phương
Cử giám khảo chấm theo các tiêu chí: Phù hợp môn học, giá trị sử dụng cao và đa dạng, hình thức đẹp.
Trao giải cho địa phương nào có điểm cao.
53
Xem băng hình minh họa
- Băng hình minh họa
Dạy học lấy học sinh làm trung tâm
Cách chia nhóm và hoạt động nhóm
Giáo viên sử dụng những đồ dùng dạy học tự làm.
54
Chia sẻ sau khi xem băng
Thảo luận nhóm theo các câu hỏi sau
Thầy/ cô đã học được điều gì ở tiết dạy minh họa?
Thầy/cô sẽ áp dụng PP dạy lấy học sinh làm trung tâm ở địa phương mình như thế nào?
Những vấn đề gì cần chia sẻ thêm ở tiết dạy minh họa?