Chương IV. §1. Hình trụ - Diện tích xung quanh và thể tích của hình trụ

HÌNH HỌC KHÔNG GIAN – LỚP 8
HÌNH HỌC KHÔNG GIAN LỚP 9
Tháp tròn ở một lâu đài cổ cho ta hình ảnh hình trụ
CHƯƠNG IV: HÌNH TRỤ - HÌNH NÓN - HÌNH CẦU.
Tiết 58 : Hình Trụ - Diện Tích Xung Quanh – Thể Tích Hình Trụ
Quan sát hình chữ nhật ABCD
Quay hình chữ nhật ABCD quanh cạnh CD cố định.
A
B
D
C
E
F
Ta được hình gì ?
- DA, CB: là hai bán kính mặt đáy.
- DA và CB quét nên hai đáy của hình trụ.
AB, EF: Đường sinh - Chiều cao,
C¸c ®­êng sinh vu«ng gãc víi hai mÆt ph¼ng ®¸y.


- AB quét nên mặt xung quanh của hình trụ
Hình tr?

D
C
- CD: Là trục của hình trụ.
Quan sát hình sau:
Hãy cho biết IK và IL đâu là đường sinh, đâu không phải là đường sinh? Vì sao?
IL không phải là đường sinh
IK là đường sinh
Bài tập 1/110 ( SGK )
TIẾT 58 : HÌNH TRỤ - DIỆN TÍCH XUNG QUANH
VÀ THỂ TÍCH CỦA HÌNH TRỤ - BÀI TẬP
Mặt xung quanh
Hãy điền thêm các tên gọi vào dấu “ … “
Mặt đáy
r
Mặt đáy
d
h
. . .
. . .
. . .
5
4
5
2
1
3
1
2
3
4
5
.
.
Bài 3/110 ( SGK ) Quan sát ba hình dưới đây và chỉ ra chiều cao, bán kính đáy của mỗi hình
TIẾT 58 : HÌNH TRỤ - DIỆN TÍCH XUNG QUANH
VÀ THỂ TÍCH CỦA HÌNH TRỤ - BÀI TẬP
10 cm
4 cm
11 cm
0,5 cm
3 cm
3,5 cm
TIẾT 58: HÌNH TRỤ - DIỆN TÍCH XUNG QUANH
VÀ THỂ TÍCH CỦA HÌNH TRỤ - BÀI TẬP
* Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với đáy thì phần mặt phẳng nằm trong hình trụ ( mặt cắt ) là một hình tròn bằng hình tròn đáy.
TIẾT 58: HÌNH TRỤ - DIỆN TÍCH XUNG QUANH
VÀ THỂ TÍCH CỦA HÌNH TRỤ - BÀI TẬP
C
* Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với trục thì mặt cắt là một hình chữ nhật.
TIẾT 58: HÌNH TRỤ - DIỆN TÍCH XUNG QUANH
VÀ THỂ TÍCH CỦA HÌNH TRỤ - BÀI TẬP
* Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với đáy thì phần mặt phẳng nằm trong hình trụ ( mặt cắt ) là một hình tròn bằng hình tròn đáy.
* Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với trục thì mặt cắt là một hình chữ nhật.
11
?2 Chiếc cốc thủy tinh và ống nghiệm đều có dạng hình trụ ,phải chăng mặt nước trong cốc và mặt nước trong ống nghiệm là những hình tròn ?
Mặt nước trong ống nghiệm không thể là hình tròn,bởi vì ống nghiệm nằm nghiêng,nên mặt nước trong ống nghiệm không vuông góc với trục của ống.
Diện tích xung quanh của hình trụ .
?
?
?
?
5cm

10cm
5cm
10cm
5cm
?.3
Quan sát (H.77 ) và điền số thích hợp vào các ô trống :
(Hình 77)
 Chiều dài của hình chữ nhật bằng chu vi của đáy hình trụ và bằng:
 Diện tích hình chữ nhật :
 Diện tích một đáy của hình trụ :
 Tổng diện tích hình chữ nhật và diện tích hai hình tròn đáy ( diện tích toàn phần) của hình trụ :
x
x 5 x 5 =
x 2 =
(cm )
(cm2)
(cm2)
(cm2)
=
+
r
h
r
r
h
2.5 = 10
10 10 100
 25
100 25 150
Tổng quát : Hình trụ có bán kính đáy r và chiều cao h , ta có:
2. r
2. R
h
2. R. h
 Diện tích xung quanh :
Sxq = 2. r. h
 Diện tích toàn phần :
Stp = 2.r. h + 2.r2

2..5cm
2?. r
.r.r
.r
2
.
Quan sát hình sau:
Giả sử diện tích hình tròn là S, chiều cao của hình trụ là h. Vậy thể tích hình trụ bằng bao nhiêu?
THỂ TÍCH HÌNH TRỤ
S
r
h
V = Sh = ?r2h
(S: Diện tích đáy, h: Chiều cao, r: Bán kính đáy)
Các kích thước của một vòng bi cho trên hình 78 . Hãy tính “ thể tích ” của vòng bi ( phần giữa hai hình trụ) .
Bài tập :
Ví dụ : ( SGK p108)
Ta có: h = h ; r2 = a ; r1 = b
V1 = r12h = b2h
V2 = r22h = a2h
V = V2 – V1 = a2h – b2h
= (a2 – b2)h
Bài tập 4: Một hình trụ có bán kính đáy là 7 cm, diện tích xung quanh bằng 352 cm2. Khi đó, chiều cao của hình trụ là:
(B) 4,6 cm
(A) 3,2 cm
Hãy chọn kết quả đúng ?
(D) 2,1 cm
(C) 1,8 cm
Bài tập :
(E) Một kết quả khác
- Nắm chắc các công thức tính diện tích xung quanh và diện tích toàn phần ,thể tích hình trụ
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Hướng dẫn bài tập 7/111 ( SGK )
h = 1,2m d = 4cm = 0,04m
Diện tích phần giấy cứng dùng để làm hộp chính là diện tích xung quanh của một hình hộp có đáy là hình vuông có cạnh bằng đường kính của đường tròn , chiều cao hình hộp là 1,2m
- Bài tập 6;7 ( SGK ) , Bài 1; 3 ( SBT )
- Ôn tập công thức tính thể tích của hình hộp chữ nhật
20/9/2005
Bùi Chí Nguyện
17
THÂN ÁI CHÀO TẠM BIỆT CÁC EM
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY ĐÃ KẾT THÚC