Chương IV. §1. Hình trụ - Diện tích xung quanh và thể tích của hình trụ

KÍNH CHÀO BAN GIÁM KHẢO
CÙNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO!
BÀI 1. HÌNH TRỤ - DIỆN TÍCH XUNG QUANH
VÀ THỂ TÍCH CỦA HÌNH TRỤ
Tiết 58
BÀI DỰ THI:
PHÒNG GD&ĐT HUYỆN A LƯỚI
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN
HÌNH HỌC 9
HÌNH HỌC KHÔNG GIAN
CHƯƠNG IV:
HÌNH TRỤ - HÌNH NÓN – HÌNH CẦU
HÌNH TRỤ
HÌNH NÓN
HÌNH NÓN CỤT
HÌNH CẦU
Diện tích xung quanh
Thể tích
Diện tích xung quanh
Thể tích
Diện tích mặt cầu
Thể tích hình cầu
Quan sát các hình ảnh
Các hình ảnh trên cho ta hình ảnh của hình trụ
Vậy hình trụ là gì?
1/ Hình trụ
Khi quay hình chữ nhật ABCD một vòng quanh cạnh CD cố định, ta được một hình trụ.
Khi đó:
DA và CD quét nên hai đáy của hình trụ, là hai hình tròn bằng nhau nằm trong hai mặt phẳng song song, có tâm C và D.
Bài 1. Hình trụ - Diện tích xung quanh và thể tích hình trụ
Cạnh AB quét nên mặt xung quanh của hình trụ, mỗi vị trí của AB được gọi là một đường sinh.
Độ dài đường sinh là chiều cao của hình trụ.
DC gọi là trục của hình trụ.
Tiết 58
1/ Hình trụ
?1
Quan sát lọ gốm có dạng hình lăng trụ và cho biết đâu là đáy, đâu là mặt xung quanh, đâu là đường sinh của hình trụ đó?
Tiết 58
1/ Hình trụ
Bỏn kớnh dỏy
Đường kính đáy
Mặt xung quanh
Chiều cao
Mặt đáy (dạng hình tròn)
?
?
1/ Hãy điền thêm các tên gọi vào dấu (…):
Tiết 58
Mặt đáy (dạng hình tròn)
1/ Hình trụ
2/ Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
Mặt cắt là hình tròn
Quan sát rồi cho nhận xét:
Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song
với đáy, thì phần mặt nằm trong hình trụ (mặt
cắt) là hình gì?
Tiết 58
1/ Hình trụ
2/ Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
Mặt cắt là hình chữ nhật
Quan sát rồi cho nhận xét:
- Khi cát hình trụ bởi một mặt phẳng song song với
trục DC thì mặt cắt có dạng hình gì?
Tiết 58
1/ Hình trụ
2/ Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
?2
Chiếc cốc thuỷ tinh và ống nghiệm (h.76 Sgk) đều có dạng hình trụ.
? Phải chăng mặt nước trong cốc và mặt nước trong ống nghiệm là những hình tròn?
2/ Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
Tiết 58
1/ Hình trụ
2/ Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
3/ Diện tích xung quanh của hình trụ
10
10
10
100

25
100
25
150
Tiết 58
1/ Hình trụ
2/ Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
3/ Diện tích xung quanh của hình trụ
Tổng quát, với hình trụ bán kính đáy r và chiều cao h, ta có:
* Diện tích xung quanh:
* Diện tích toàn phần
A
B
h 
B
A
2 x  x r
r
r
r
h
Tiết 58
1/ Hình trụ
2/ Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
3/ Diện tích xung quanh của hình trụ
Sxq = 2  r h
Stp = 2  r h + 2  r2
4/ Thể tích hình trụ
V = Sh =r2h
r
h
(S: Diện tích đáy, h: Chiều cao, r: Bán kính đáy)
r
Tiết 58
4/ Thể tích hình trụ
Ví dụ: Các kích thước của một vòng bi được cho ở hình dưới đây. Hãy tính thể tích của nó.
1/ Hình trụ
2/ Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
3/ Diện tích xung quanh của hình trụ
Sxq = 2  r h
Stp = 2  r h + 2  r2
4/ Thể tích hình trụ
V = Sh =r2
Giải
* Gọi V1, V2 lần lượt là thể tích của các hình lăng trụ có cùng chiều cao h và bán kính các đường tròn đáy tương ứng là b, a. Ta có:
V = V2 – V1 =  a2 h -  b2h =  (a2 - b2) h
Tiết 58
1/ Hình trụ
2/ Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
3/ Diện tích xung quanh của hình trụ
Sxq = 2  r h
Stp = 2  r h + 2  r2
4/ Thể tích hình trụ
V = Sh =r2
5/ Bài tập củng cố
Điền đủ các kết quả vào những ô trống của bảng sau:
r
2.r
r2
2r.h
r2.h
2

20
10
2.r = 4
4
32
32
10
25
40
100
h
2
 r = 2
Tiết 58
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Nắm vững các khái niệm về hình trụ
- Nắm vững các công thức tính toán về hình trụ.
- Làm các bài tập 3, 6,7,10,11,13 trong SGK.Tr 111-112.
- Xem phần bài tập luyện tập.