Chương IV. §1. Hình trụ - Diện tích xung quanh và thể tích của hình trụ

TOÁN
Lớp 9
TRƯỜNG THCS PHỔ MINH
GV thực hiện: Lê Thị Thu Cẩm
Tổ: Tự nhiên
KÍNH CHÀO QÚY THẦY - CÔ TRONG BAN GIÁM KHẢO!
Toán
Lớp 9
HÌNH TRỤ - HÌNH NÓN - HÌNH CẦU
CHƯƠNG IV
Tháp tròn ở lâu đài cổ cho ta hình ảnh của hình trụ
HÌNH TRỤ - HÌNH NÓN - HÌNH CẦU
CHƯƠNG IV
Tiết 58:
HÌNH TRỤ - DIỆN TÍCH XUNG QUANH VÀ THỂ TÍCH HÌNH TRỤ
1. Hình trụ:
- Quay hình chữ nhật ABCD quanh cạnh CD cố định.
A
B
D
C
AB, EF: Đường sinh
- DA, CB: là hai bán kính mặt đáy.
CD: Là trục của hình trụ
- DA và CB quét nên hai đáy của hình trụ.
Cạnh AB quét nên mặt xung quanh của hình trụ.
ht
Ta được hình trụ
xq
đ
E
F
(Chiều cao)
- Quan sát hình chữ nhật ABCD
+ Cạnh nào của hình chữ nhật quét nên hai đáy của hình trụ?
+ Cạnh nào của hình chữ nhật quét nên mặt xung quanh của hình trụ?
(SGK)
1. Hình trụ:
Lọ gốm ở hình 74 có dạng một hình trụ. Quan sát hình và cho biết đâu là đáy, đâu là mặt xung quanh, đâu là đường sinh của hình trụ đó?
…(1)…
Mặt đáy
…(2)…
…(3)…
Đường sinh
Mặt xung quanh
?1
?1
(SGK)
?1
1. Hình trụ:
Bài tập
Bài tập
Quan sát hình vẽ bên và cho biết AC có phải là đường sinh của hình trụ không ?
A
B
C
Trả lời: AC không phải là đường sinh của hình trụ.
(SGK)
?1
1. Hình trụ:
Bài tập
Bài tập 1. SGK
Bài tập 1. SGK
Hãy điền thêm các tên gọi vào dấu (…):
Độ dài bk đáy
Độ dài đường kính đáy
Mặt xung quanh
Mặt đáy
Mặt đáy
Chiều cao
Hình 79
..(1)..
...(2)…
...(4)…
...(5)…
...(3)…
...(6)…
(SGK)
2. Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
Cắt hình trụ bởi một mặt
phẳng song song với đáy
Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với trục
Mặt cắt là
Mặt cắt là
?1
1. Hình trụ:
Bài tập
Bài tập 1. SGK
2. Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng:
hình gì ?
hình tròn
hình gì ?
hình chữ nhật
(SGK)
?1
1. Hình trụ:
Bài tập
2. Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
Chiếc cốc thủy tinh và ống nghiệm đều có dạng hình trụ (h. 76), phải chăng mặt nước trong cốc và mặt nước trong ống nghiệm là những hình tròn?
?2
Hình 76
- Mặt nước trong cốc (cốc để thẳng đứng) là
Bài tập 1. SGK
?2
hình tròn
hình gì ?
có phải là hình tròn không?
- Mặt nước trong ống nghiệm (ống nghiệm để nghiêng)
không phải là hình tròn
(SGK)
?1
Bài tập
2. Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
3. Diện tích xung quanh của hình trụ:
1. Hình trụ:
Bài tập 1. SGK
3. Diện tích xung quanh của hình trụ:
A
B
A
B
Từ một hình trụ
- Cắt rời 2 mặt đáy
thì mỗi mặt đáy là
hình gì?
hình tròn
-Cắt dọc theo đường sinh AB của mặt xung quanh rồi trải phẳng ra .
Chu vi hình tròn đáy
Chiều cao của hình trụ
, hình triển khai mặt xung quanh của hình trụ là .
hình chữ nhật
hình gì?
?2
YK
A
B
(SGK)
Bài tập
2. Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
3. Diện tích xung quanh của hình trụ:
1. Hình trụ:
BT 1. SGK
?2
?3
?1
Quan sát (H.77) và điền số thích hợp vào các ô trống:




5cm
5cm
5cm
(Hình 77)
2..5cm
10cm
Chiều dài của hình chữ nhật bằng
chu vi của đáy hình trụ và bằng: (cm)
 Diện tích hình chữ nhật :
x
(cm2)
=
 Diện tích một đáy của hình trụ:
x 5 x 5 =
(cm2)
 Tổng diện tích hình chữ nhật và diện tích hai hình tròn đáy (diện tích toàn phần) của hình trụ :
x 2 =
(cm2)
+
2. 5 = 10 
10 
10cm
10
100 

25
100 
25
150
(SGK)
Bài tập
2. Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
3. Diện tích xung quanh của hình trụ:
1. Hình trụ:
BT 1. SGK
?2
?3
?1
Quan sát (H.77 ) và điền số thích hợp vào các ô trống:




5cm
5cm
5cm
(Hình 77)
2..5cm
10cm
Chiều dài của hình chữ nhật bằng
chu vi của đáy hình trụ và bằng: (cm)
 Diện tích hình chữ nhật :
x
(cm2)
=
 Diện tích một đáy của hình trụ:
x 5 x 5 =
(cm2)
 Tổng diện tích hình chữ nhật và diện tích hai hình tròn đáy (diện tích toàn phần) của hình trụ :
x 2 =
(cm2)
+
2. 5 = 10 
10 
10cm
10
100 

25
100 
25
150
r
h
r
r
2r
h
Tổng quát: Hình trụ có bán kính đáy r và chiều cao h, ta có:
2. r
2r
h
2rh
 Diện tích xung quanh:
Sxq = 2rh
.r.r
.
Sxq = 2rh
2rh
2
 Diện tích toàn phần:
Stp = 2rh + 2r2
Stp = 2rh + 2r2
(SGK)
Bài tập
2. Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng:
3. Diện tích xung quanh của hình trụ:
1. Hình trụ:
BT 1. SGK
?2
?3
?1
Từ công thức Sxq = 2rh
=> h = ?
=> h =
=> r = ?
=> r =
(SGK)
Sxq = 2rh
Stp = 2rh + 2r2
Bài tập
2. Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng:
3. Diện tích xung quanh của hình trụ:
1. Hình trụ:
BT 1. SGK
?2
?3
?1
Bài tập 5: (Sgk)
Điền đủ các kết quả vào những ô trống của bảng sau:
Hình
trụ
2.r
r2
2r.h
h
r

20
10
25
40
2
4
32
2
(SGK)
Sxq = 2rh
Stp = 2rh + 2r2
Câu hỏi 7: Trong hình trụ, đường nối 2 tâm của hai mặt đáy
gọi là ... của hình trụ.(Điền vào chỗ trống)
Câu hỏi 6: C = 2r là công thức tích độ dài đường nào?
Câu hỏi 5: Trong hình trụ, mặt nào là hình tròn?
Câu hỏi 4: Trong hình trụ, độ dài đường sinh được gọi là gì?
Câu hỏi 3: Trong hình trụ, đường vuông góc với hai mặt
đáy và nằm ở mặt xung quanh của hình trụ gọi là đường gì?
Câu hỏi 2: Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với
đáy thì mặt cắt là hình gì?
Câu hỏi 1: Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với
trục thì mặt cắt là hình gì?
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
Hãy tìm một số ví dụ về hình ảnh hình trụ trong thực tế?
Bài tập
2. Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
3. Diện tích xung quanh của hình trụ:
1. Hình trụ:
BT 1. SGK
?2
?3
?1
Sxq = 2rh
Stp = 2rh + 2r2
(SGK)
Bài tập
2. Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng:
3. Diện tích xung quanh của hình trụ:
1. Hình trụ:
BT 1. SGK
?2
?3
?1
Hướng dẫn về nhà:
- Nắm vững các khái niệm về hình trụ
- Nắm chắc công thức tính diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của hình trụ
- BTVN: BT 2,3,7 trang 110,111 SGK.
- Chuẩn bị tiết học sau: Mục 4 “Thể tích hình trụ” và phần luyện tập .
Sxq = 2rh
Stp = 2rh + 2r2
(SGK)
Tiết học đến đây là hết rồi! Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô trong Ban giám khảo !!!