Chương 5 - những nguyên lý cơ bản

CHƯƠNG 5

HỌC THUYẾT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ
Nghiên cứu học thuyết giá trị thặng dư của C.Mác cũng có nghĩa chúng ta nghiên cứu học thuyết giữ vị trí “hòn đá tảng” trong toàn bộ lý luận kinh tế của C.Mác
I. SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA TIỀN THÀNH TƯ BẢN
Công thức lưu thông hàng hoá: H - T - H
3
I. Sự chuyển hóa của tiền tệ thành tư bản
Để thỏa mãn các yêu cầu đó thì:
Giá trị Giá trị

T - H1 ....................... H2 - T`
Lưu thông Ngoài lưu thông Lưu thông

GT mới của H2 = GT H1 + ? GT
T` = T + ?T

HH Sức lao động ?

4
II. Quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư

Giá trị Giá trị

T - H1 ....................... H2 - T`
Lưu thông Ngoài lưu thông Lưu thông
(SX)



HH Sức lao động

5
I - SỰ CHUYỂN HOÁ CỦA TIỀN THÀNH TƯ BẢN
3. Hàng hóa sức lao động
a) Sức lao động và điều kiện để sức lao động trở thành HH
Sức lao động hay năng lực lao động là toàn bộ những năng lực thể chất và tinh thần tồn tại trong một cơ thể, trong một con người đang sống, và được người đó đem ra vận dụng mỗi khi sản xuất ra một giá trị sử dụng nào đó
Trong mọi thời đại kinh tế, sức lao động luôn là một trong 3 yêu tố cần thiết cho quá trình lao động sản xuất ra của cải vật chất.
6
V- QUÁ TRÌNH LƯU THÔNG CỦA TƯ BẢN
VÀ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ
1. Tuần hoàn và chu chuyển của TB


TBCN trong quá trình tuần hoàn đều vận động theo công thức:
SLĐ
T – H ... SX ... H’ – T ’
TLSX
Giai đoạn thứ nhất: giai đoạn lưu thông
Nhà TB xuất hiện trên thị trường các yếu tố sản xuất để mua TLSX và SLĐ. Quá trình lưu thông đó được biểu thị như sau:
SLĐ
T – H
TLSX
7
V- QUÁ TRÌNH LƯU THÔNG CỦA TƯ BẢN
VÀ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ
1. Tuần hoàn và chu chuyển của TB


Giai đoạn này TB tồn tại dưới hình thái là TB tiền tệ; chức năng giai đoạn này là mua các yếu tố của quá trình sx, tức biến TB tiền tệ  TB sản xuất
Giai đoạn thứ hai: giai đoạn sản xuất
SLĐ
T – H ... SX ... H’
TLSX
Giai đoạn này TB tồn tại dưới hình thái là TBSX; có chức năng thực hiện sự kết hợp TLSX + SLĐ để sx HH mà trong đó giá trị của nó có giá trị thặng dư
8
V- QUÁ TRÌNH LƯU THÔNG CỦA TƯ BẢN
VÀ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ
1. Tuần hoàn và chu chuyển của TB


Giai đoạn này là giai đoạn có ý nghĩa quyết định nhất, vì nó gắn trực tiếp với mục đích của nền sản xuất TBCN
Kết thúc giai đoạn này là TBSX  TBHH
Giai đoạn thứ ba: giai đoạn lưu thông
H’ – T’
Giai đoạn này TB tồn tại dưới hình thái TBHH, chức năng là thực hiện giá trị của khối lượng HH đã sản xuất ra. Trong giai đoạn này, nhà TB trở lại trị trường với tư cách là người bán hàng. HH của nhà TB được chuyển hoá thành tiền
Kết thúc giai đoạn ba, TBHH  TBTT. Đến đây, mục đích của nhà TB đã được thực hiện, TB quay lại hình thái ban đầu trong tay chủ của nó, nhưng với số lượng lớn hơn trước