Chủ nghĩa tư bản độc quyền và chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước

CHƯƠNG VI
HỌC THUYẾT VỀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN
ĐỘC QUYỀN VÀ CHỦ NGHĨA TƯ BẢN
ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC
Khoa học – kĩ thuật 
Nguyên liệu mới
Máy móc 
Lực lượng
sản xuất 
Năng suất lao động tăng
Cạnh tranh ngày càng gay gắt
Quá trình tích tụ & tập trung tư bản
Xuất hiện CNTBĐQ
Xí nghiệp lớn A
Xí nghiệp lớn B
Thỏa
hiệp
2. Những đặc điểm kinh tế cơ bản của
chủ nghĩa tư bản độc quyền
a) Tập trung sx và các tổ chức độc quyền
Cùng nhau nắm độc quyền,
thu lợi nhuận cao
>
>
Lúc đầu các doanh nghiệp liên kết
theo chiều ngang
Vd:
Cty chế biến A
Cty chế biến B
Ép giá nguyên liệu từ người nông dân
Bán sản phẩm ra thị trường với giá cao
Liên kết
Về sau nguồn cung nguyên liệu bị thu hẹp
ảnh hưởng đến việc kinh doanh.
Chuyển sang liên kết theo chiều dọc. Mở
rộng ra thêm nhiều ngành khác.
Nhà cung cấp tư
liệu sản xuất A
Nhà cung cấp tư
liệu sản xuất B
Người nông dân A
Người nông dân B
Cty chế biến A
Cty chế biến B
Sản phẩm chất lượng, giá cả hợp lí,
tăng sức cạnh tranh
Những hình thức độc quyền cơ bản
b. Tư bản tài chính & bọn đầu sỏ tài chính
Xí nghiệp công nghiệp lớn
Cần nguồn vốn lớn
Phá sản, chấm
dứt hoạt động
Ngày một lớn mạnh hơn
Độc quyền ngân hàng
Các tổ chức
ĐQ công nghiệp
Mua cổ phần để chi phối
Tự lập
ngân hàng
Cử người vào quản
lí vốn của mình
Tư bản tài chính
Bọn đầu sỏ tài chính
Dùng $ để chi phối
chi phối
Tiếp tục
chi phối
Tiếp tục
chi phối
Tiếp tục
Cty con
Cty cháu
…
Tạo điều kiện thuận lợi cho
BĐSTC có lợi nhuận cao nhất
c. Xuất khẩu tư bản
Nguyên nhân dẫn đến các nước TB
xuất khẩu TB
Xuất khẩu tư
bản nhà nước
Cho chính
quốc vai
hoàn lại hoặc
không
hoàn lại
Nhằm đạt được các
mục đích thuận lợi
về kinh tế, chính trị và
quân sự
đ. Sự phân chia thế giới về lãnh thổ giữa các cường quốc đế quốc
3. Sự hoạt động của quy luật giá trị và quy luật giá trị thặng dư trong gia đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền
a. Quan hệ giữa độc quyền và cạnh tranh trong giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền
Cạnh tranh trở nên đa dạng, gay gắt và có sức
phá hoại to lớn hơn.
>
>
Giữa các tổ chức
độc quyền với
nhau
Người sản
xuất nhỏ với nhau.
Nhà TB vừa và nhỏ
với nhau.
Trong nội bộ các
tổ chức
Trong và ngoài
độc quyền
Chèn ép, chi phối, thôn tính, độc chiếm nguồn nguyên liệu, nhân công,…
Trong và ngoài độc quyền
Giữa các tổ chức độc quyền với nhau
Các tổ chức độc quyền trong cùng một ngành

Thỏa hiệp hoặc bằng sự phá sản của một bên
Các tổ chức độc quyền khác ngành có liên quan với nhau về nguồn nguyên liệu, kỹ thuật,…
b. Biểu hiện hoạt động của quy luật giá trị và quy luật giá trị thặng dư trong giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền.
Các tổ chức
độc quyền
Mua nguyên liệu
Bán sản phẩm cao
Có được lợi nhuận cao
II. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN NHÀ NƯỚC
1. Nguyên nhân hình thành và bản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
a). Nguyên nhân hình thành của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
Chủ nghĩa tư bản
độc quyền
Chủ nghĩa tư bản
độc quyền nhà nước
b. Bản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
Tăng vai trò
của nhà nước
vào kinh tế
Kết hợp sức mạnh kinh tế của độc quyền
tư nhân với sức mạnh chính trị
Tăng sức mạnh
của các tổ chức
độc quyền
Nhà nước là một
tập thể tư bản khổng lồ

Sở hữu những xí nghiệp, tiến hành kinh doanh, bóc lột sức lao động
Là người chủ
Trong sản xuất

Nắm quyền về chính trị, ngoại giao, quản lí xã hội,…
Là người điều hành, quản lí
2. Những biểu hiện chủ yếu của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
a). Sự kết hợp về nhân sự giữa tổ chức độc quyền và nhà nước
Các hội chủ
xí nghiệp
Chính phủ
Cử người vào để chi phối
Cử người tham gia vào
Tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc kinh doanh
b. Sự hình thành và phát triển sở hữu nhà nước
SHĐQNN là SHTT của giai cấp TSĐQ
Trở thành tài sản của nhà nước. Nhà nước
sx – kd như một nhà tư bản bình thường
Chức năng của sở hữu nhà nước
c. Sự điều tiết kinh tế của nhà nước tư sản
Sự tập trung hóa và quốc tế
hóa của tư bản ngày càng có
quy mô lớn mạnh
Cần điều tiết xã hội
đối với sản xuất và phân phối
Sự can thiệp của nhà nước
Nhà nước
HẾT PHẦN NỘI DUNG THUYẾT TRÌNH
Tạo bởi sinh viên: Trương Minh Thi
Email: [email protected]
Cám ơn bạn đã tải bài này