Chủ nghĩa Tư bản

TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - TÀI CHÍNH VĨNH LONG
BỘ MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
MÔN HỌC
CHÍNH TRỊ 2
Huỳnh Quang Duy
Email: [email protected]
Bài 2
CHỦ NGHĨA TƯ BẢN
CHỦ NGHĨA TƯ BẢN TỰ DO CẠNH TRANH
Sản xuất hàng hóa và sự ra đời của CNTB
Bản chất của chủ nghĩa tư bản
a) Sự chuyển hóa tiền tệ thành tư bản
b) Quá trình sản xuất tư bản chủ nghĩa
Quá trình sản xuất có các đặc trưng:

- Coâng nhaân lao ñoäng döôùi söï kieåm soaùt cuûa nhaø tö baûn

- Saûn phaåm laøm ra thuoäc sôû höõu cuûa nhaø tö baûn
Ví dụ 1:
Nhà TB bỏ ra chi phí 150.000 đồng
+ 100.000 Đ mua 10kg bông
+ 30.000 Đ mua sức lao động (cả ngày)
+ 20.000 Đ hao mòn máy móc.
Sau 4h lao động, người công nhân tạo ra 10kg sợi, giá 150.000 đồng.
Nếu ngày lao động chỉ có 4h thì nhà TB không có lợi gì.
Nhưng một ngày có đến 8h lao động.
4h tiếp theo người công nhân lại tạo ra 10kg sợi với giá trị 150.000 đồng.
Chi phí nhà TB bỏ ra là 120.000 đồng
+ 100.000 Đ mua 10kg bông

+ 20.000 Đ hao mòn máy móc.

Tổng chi phí nhà TB bỏ ra trong ngày là 270.000 đồng
(150.000 buổi sáng + 120.000 buổi chiều)
Tổng giá trị hàng hóa là 300.000 đồng.
Vậy nhà TB đã thu được lợi 30.000, đó là:
GIÁ TRỊ THẶNG DƯ
Ví d? 2: về bóc lột giá trị thặng dư của nhà tư bản:

Nhà tư bản dệt:
+ Mua máy dệt, nguyên liệu (sợi), nhiên liệu, vật liệu: 1.000USD.
+ Mua sức lao động hết 250USD.
Giả sử:

+ Máy móc sử dụng một lần là hư (chuyển hết 1 lần vào giá trị sản phẩm),

+ Người lao động làm xong công việc nhà tư bản trả công đủ 250USD (không bớt xén),

+ Sản phẩm (vải) sản xuất ra thuộc về nhà tư bản.
- Nhà tư bản bán sản phẩm (vải) được 1.500USD.
- Nhà tư bản trả tiền ứng trước mua nguyên vật liệu là 1.000USD, còn lại 500USD.

Số tiền 500USD: là do người công nhân lao động biến sợi thành vải mà có.

Nhà tư bản trả tiền thuê công nhân 250USD còn lại 250USD (500USD - 250USD) nhà tư bản chiếm đoạt - đó là giá trị thặng dư.

Giá trị hàng hóa:
c + v + m
C: Giá trị tư liệu sản xuất
V: Giá trị sức lao động
M : Giá trị thặng dư
c) Quá trình tích lũy tư bản
Nâng cao trình độ bóc lột sức lao động.
Tăng năng suất lao động.
Sự chênh lệch ngày càng lớn giữa TB sử dụng và TB tiêu dùng.
Quy mô của tư bản ứng trước.
3. Quá trình lưu thông tư bản và phân chia giá trị thặng dư trong xã hội tư bản
a. Tuần hoàn và chu chuyển tư bản
- Là sự vận động của TB trải qua 3 giai đoạn.
Công thức vận động của tư bản
Ba giai đoạn vận động và biến hoá hình thái của tư bản trong quá trình tuần hoàn
T - H
Giai đoạn thứ nhất - Giai đoạn lưu thông:
Giai đoạn thứ hai - Giai đoạn sản xuất
Giai đoạn thứ ba - Giai đoạn lưu thông
H` - T`
TUẦN HOÀN TƯ BẢN
Thời gian chu chuyển
Thời gian sản xuất
Thời gian lưu thông
+
=
Thời gian chu chuyển tư bản
b. Các hình thái tư bản và các hình thức biểu hiện của giá trị thặng dư
Tư bản thương nghiệp và lợi nhuận thương nghiệp.
Tư bản cho vay và lợi tức.
Tư bản ngân hàng và lợi nhuận ngân hàng.
Tư bản kinh doanh ruộng đất và địa tô tư bản.
4. Đặc điểm cơ bản của chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh
II. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN
Những đặc điểm kinh tế của chủ nghĩa tư bản độc quyền
Có 5 đặc điểm
a. Tập trung sản xuất và sự ra đời các tổ chức độc quyền
b. Sự hình thành tư bản tài chính
c. Xuất khẩu tư bản
d. Sự phân chia th? trường thế giới giữa các tổ chức độc quyền
e. Sự phân chia lãnh thổ thế giới giữa các cường quốc đế quốc
2. Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
các tổ chức
độc quyền
chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
nhà nước
III. VAI TRÒ LỊCH SỬ CỦA CHỦ NGHĨA TƯ BẢN
1. Chủ nghĩa tư bản đã tạo ra những nhân tố mới thúc đẩy sự phát triển kinh tế
Thực hiện xã hội hóa sản xuất
Phát triển lực lượng sản xuất
Chuyển sản xuất nhỏ thành sản xuất lớn hiện đại
2. Chủ nghĩa tư bản đã gây ra những hậu quả nặng nề cho nhân loại
Thủ phạm chính gây ra hai cuộc thế chiến.
Chạy đua vũ trang
Ô nhiễm môi trường
Nghèo đói, bệnh tật
3. Chủ nghĩa tư bản đã tạo tiền đề vật chất đầy đủ và tiền đề xã hội chín muồi cho sự ra đời của xã hội mới.
CNTB cần được “chữa trị” như thế nào?