Chọn giống

BÀI 9
CÁC PHƯƠNG PHÁP CHỌN LỌC
Có hai phương pháp chọn lọc cơ bản là:
-Chọn lọc hàng loạt
- Chọn lọc cá thể
Trong quần thể vật nuôi hay cây trồng, dựa vào kiểu hình
chọn ra một nhóm cá thể phù hợp nhất với mục tiêu
chọn lọc để làm giống.
I . Chọn lọc hàng loạt
Thảo luận : Nêu cách tiến hành,
phạm vi ứng dụng và ưu nhược điểm
của phương pháp chọn lọc hàng loạt?
+ Ở cây trồng, hạt của những cây đã chọn được thu hoạch chung, trộn lẫn với nhau làm giống cho vụ sau.
+ Ở vật nuôi, những cá thể đủ tiêu chuẩn được chọn ra để nhân giống.
- So sánh năng suất trung bình của vụ sau so với giống ban đầu cho phép đánh giá hiệu quả chọn lọc.
2. Phạm vi ứng dụng
-Cây tự thụ phấn : Chọn lọc hàng loạt một lần.
-Cây giao phấn : Chọn lọc
hàng loạt nhiều lần.
-Vật nuôi : Chọn lọc hàng
loạt nhiều lần.
Vì sao chọn lọc hàng loạt thích hợp với cây tự thụ phấn , còn đối với cây giao phấn phải chọn lọc hàng loạt nhiều lần?
-CLHL chỉ có hiệu quả rõ đối với
tính trạng có hệ số di truyền cao.
Hệ số di truyền là gì?
Tính trạng nào phụ thuộc nhiều vào môi trường?
a. Sản lượng sữa bò
b. Sản lượng trứng
c. Số hạt lúa trên bông
d. Số hạt cà phê trên một cây .
e. Hình dạng hạt lúa
Tính trạng do yếu tố nào qui định?
Hệ số di truyền
cao
Hệ số di truyền
thấp
Vì sao chọn lọc hàng loạt
chỉ có hiệu quả cao đối với tính trạng có hệ số di truyền cao?
- Là phương pháp duy trì chất lượng giống, năng suất giống
khi sản xuất đại trà
- Kết quả : Cải tạo giống đã có (phục tráng giống)
3. Ưu , nhược điểm
- Đơn giản, dễ làm, có thể áp dụng rộng rãi.
Không kết hợp được chọn lọc trên kiểu hình với kiểm tra kiểu gen.
Vì sao chọn lọc hàng loạt không kết hợp được chọn lọc trên kiểu hình với kiểm tra kiểu gen?
Chọn những cá thể tốt nhất phù hợp với mục tiêu chọn lọc
để làm giống.
- Mỗi cá thể đã chọn được nhân lên thành một dòng
- So sánh giữa các dòng và giống ban đầu để chọn ra dòng tốt nhất.
II. Chọn lọc cá thể
1. Cách tiến hành
Thảo luận : Nêu cách tiến hành, phạm vi ứng dụng và ưu nhược điểm của phương pháp chọn lọc cá thể?
2. Phạm vi ứng dụng
-Cây tự thụ phấn chặt chẽ và nhân giống vô tính :
Chọn lọc cá thể một lần.
Áp dụng có hiệu quả đối với tính trạng có hệ số
di truyền thấp.
-Cây giao phấn : Chọn lọc cá thể nhiều lần.
Vì sao chọn lọc cá thể nhanh đạt hiệu quả khi mục tiêu
chọn lọc là những tính trạng có lợi cho con người, ít có
ý nghĩa đối với sinh vật?
-Vật nuôi :
+ Kiểm tra đực giống qua đời con
+ Kiểm tra kiểu gen của một cá thể qua chị em ruột của nó.
+ Trực tiếp kiểm tra kiểu gen của một cá thể bằng các chỉ tiêu di truyền tế bào, di truyền hoá sinh, di truyền miễn dịch.
Kết quả: Tạo được giống mới
3. Ưu , nhược điểm
- Đòi hỏi công phu theo dõi chặt chẽ, khó áp dụng rộng rãi.
- Kết hợp đánh giá dựa vào kiểu hình với kiểm tra kiểu gen, nên chọn lọc nhanh có kết quả.
Vì sao chọn lọc cá thể kết hợp đánh giá dựa vào kiểu hình với kiểm tra kiểu gen ?
Câu 1: Thực chất của chọn lọc cá thể là:
a. Chọn lọc kiểu gen từng cá thể về một hoặc hoặc một số tính trạng.
b. Tiến hành chọn lọc trên những cá thể có hệ số di truyền thấp
c. Là chọn lọc kiểu hình của cá thể.
d. Tiến hành chọn lọc trên những cá thể có hệ số di truyền cao.
CỦNG CỐ VÀ ĐÁNH GIÁ
Câu 3: Chọn lọc hàng loạt có ưu điểm là:
a. Chọn lọc kiểu hình nên nhanh đạt kết quả.
b. Tiến hành đơn giản, không tốn kém.
c. Chọn lọc có hiệu quả đối với những tính trạng có hệ số di truyền cao.
d. Chỉ có hiệu quả đối với những tính trạng có hệ số di truyền thấp.
Câu 2: Chọn lọc cá thể có ưu điểm là:
a. Chỉ chọn lọc kiểu hình của cá thể.
b. Tiến hành đơn giản, không tốn kém.
c. Chọn lọc dựa trên kiểu hình, kết hợp đánh giá được kiểu gen, nhanh đạt kết quả.
d. Chỉ có hiệu quả đối với những tính trạng có hệ số di truyền cao.