Chiến tranh thế giới II

I. Con đường dẫn đến chiến tranh
?. Hãy nhớ lại các bước thăng trầm của CNTB sau chiến tranh thế giới I.
- 1929 – 1933, cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới dẫn đến sự ra đời và lên cầm quyền của chủ nghĩa phát xít ở một số nước: Đức, Italia, Nhật…
- Thế giới hình thành 2 khối đế quốc đối địch nhau, ráo riết chạy đua vũ trang
 Báo hiệu nguy cơ của cuộc chiến tranh thế giới lần 2

1. Các nước phát xít đẩy mạnh xâm lược
* Phe Phát xít:
? Đầu những năm 30, các nước Phát xít đã có những hành động quân sự như thế nào? Những hành động đó nói lên điều gì?

- Đầu những năm 30, Đức, Ý, Nhật liên kết với nhau thành lập khối liên minh phát xít (Phe Trục). Mục đích: chống QTCS; gây chiến tranh chia lại thị trường
Các nước PX kí hiệp ước thành lập phe Trục – 1937 : Saburo Kurusu (đại sứ Nhật tại Đức), Galeazzo Ciano ( Ngoại trưởng Ý) và Adolf Hitler (Quốc trưởng Đức)
- Giai đoạn 1931 – 1937, khối phát xít đẩy mạnh chính sách bành trướng xâm lược
+, Nhật xâm lược Trung Quốc
+, Ý xâm lược Êtiopia, Tây Ban Nha
+, Đức công khai xoá bỏ hoà ước Véc- xai, âm mưu thiết lập một nước “Đại Đức” ở châu Âu
 Thể hiện tham vọng điên cuồng trong việc gây chiến tranh chia lại thị trường thế giới. Nguy cơ bùng nổ chiến tranh đã gần kề
* Thái độ của các nước lớn
? Trước chính sách bành trướng xâm lược của CNPX, các nước lớn (Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp…) Có thái độ như thế nào? Em hãy nhận xét về những thái độ đó?
- Liên Xô: Kiên quyết chống CNPX, chủ trương liên kết với các nước để chống phát xít, chống chiến tranh
- Mĩ, Anh, Pháp: Thực hiện chính sách nhượng bộ Phát xít hòng đẩy Phát xít tấn công Liên Xô
 Thái độ của Mĩ, Anh, Pháp đã tạo điều kiện thuận lợi để phe Phát xít thực hiện mục tiêu xâm lược của mình
2. Từ hội nghị Muy- ních đến chiến tranh thế giới
* Hội nghị Muy- ních
- Hoàn cảnh triệu tập
+, 3/1938 Đức thôn tính Áo. Sau đó Hítle gây ra vụ Xuy- đét nhằm thôn tính Tiệp Khắc
+, Liên Xô kiên quyết giúp Tiệp Khắc chống xâm lược. Anh, Pháp tiếp tục thoả hiệp với Đức, yêu cầu chính phủ Tiệp nhượng bộ
29/9/1938 hội nghi Muy- ních được triệu tập gồm đại diện của 4 nước: Anh, Pháp, Đức, Ý
- Nội dung:
Anh, Pháp kí hiệp định trao vùng Xuy- đét cho Đức. Đổi lại Đức cam kết chấm dứt mọi cuộc thôn tính ở châu Âu
- Ý nghĩa:
+, Hội nghị Muy- ních là đỉnh cao của chính sách dung túng, nhượng bộ Phát xít của Mĩ, Anh, Pháp
+, Thể hiện âm mưu thống nhất của CNĐQ (Phát xít, Anh, Pháp, Mĩ) trong việc tiêu diệt Liên Xô
* Sau hội nghị Muy- ních
- Đức đưa quân thôn tính toàn bộ Tiệp Khắc(3/1939)
- Đức gây hấn và chuẩn bị tấn công Ba Lan
- 23/8/1939 Đức kí với Liên Xô “ Hiệp ước Xô - Đức không xâm lược nhau”
 Như vậy , Đức đã phản bội lại hiệp định Muy- ních, thực hiện mưu đồ thôn tính châu Âu trước rồi mới dốc toàn lực tấn công Liên Xô
II. Chiến tranh thế giới II bùng nổ và lan rộng ở châu Âu (9/1939 – 9/1940)
Đức tấn công Ba Lan
Đức tấn công Bắc, Tây ÂU
Đức tấn công Đông, Nam Âu
Ba Lan bị Đức thôn tính
Đan Mạch… bị thôn tính, Pháp đầu hàng. Kế hoạch tấn công Anh bị thất bại
Rumani, Hungari, Nam tư, Hi lạp… bị thôn tính
B
Quân Đức diễu binh chiến thắng ở thủ đô Vacsava- Ba Lan
B
Không quân đức tấn công Anh
B
* Nhận xét
? Qua những gì đã học ở những tiết trước và qua diễn biến chiến sự trong giai đoạn 1. Hãy rút ra nguyên nhân dẫn tới chiến tranh thế giới I và tính chất của chiến tranh trong giai đoạn đầu?
- Nguyên nhân:
+, Sâu xa: Tác động của quy luật phát triển không đều về kinh tế, chính trị giữa các nước TBCN. Gây ra mâu thuẫn sâu sắc về vấn đề thị trường ( hệ thống Vecxai- Oasinhton ko phù hợp) nhất định phải nổ ra chiến tranh mới để phân chia lại thế giới
+, Trực tiếp: Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929- 1933 làm những mâu thuẫn trên thêm sâu sắc, dân tới việc lên cầm quyền của CNPX ở một số nước với ý đồ gây chiến tranh để phân chia lại thế giới
- Thủ phạm gây chiến:
CNPX Đức, Ý, Nhật Bản. Nhưng các cường quốc phương Tây lại dung túng, nhượng bộ phát xít tạo điều kiện cho phe PX gây ra cuộc chiến tranh thế giới II tàn sát nhân loại
- Tính chất trong giai đoạn đầu
Là một cuộc chiến tranh đế quốc, xâm lược, phi nghĩa. Sự bành trướng cuả PX Đức ở châu Âu đã chà đạp nghiêm trọng lên quyền độc lập tự chủ thiêng liêng của các dân tộc, đã đẩy hàng triệu người vô tội vào sự chết chóc
II. Chiến tranh lan rộng khắp thế giới (6/1941 – 11/1942)
1. Phát Xít Đức tấn công Liên Xô. Chiến sự ở Bắc Phi
a. Mặt trận Xô - Đức

? PX Đức tấn công vào lãnh thổ Liên Xô như thế nào? Nhân dân Liên Xô chống lại PX Đức ra sao?
- 22/6/1941 PX Đức tấn công Liên Xô theo kế hoạch đã định. Thời gian đầu, nhờ có ưu thế vũ khí và kinh nghiệm tác chiến nên quân Đức tiến sâu vào lãnh thổ Liên Xô
- 12/1941 Hồng Quân Liên Xô phản công quyết liệt đẩy lùi Đức ra khỏi cửa ngõ Matxcova, làm phá sản kế hoạch “chiến tranh chớp nhoáng” của Đức
- Cuối 1942 Đức chuyển mũi nhọn tấn công xuống phía Nam nhằm chiếm Xtalingrat xong bị thất bại trước tinh thần đấu tranh anh dũng của nhân dân Liên Xô

Bộ tổng tư lệnh hồng quân tại Xtalin grat
Quân lính Xô viết tại Xtalin grat
b. Mặt trận Bắc Phi
- 9/1940 Ý tấn công Ai Cập
- 10/1942, Liên quân Mĩ, Anh giành thắng lợi lớn trong trận En Alamen (AC) và chuyển sang phản công trên toàn mặt trận
Bộ chỉ huy quân Anh – Mĩ tại Mt Bắc Phi
2. Chiến tranh Thái Bình Dương bùng nổ
- Ngày 7/12/1941 Quân Nhật bất ngờ tấn công hạm đội Mĩ ở Trân Châu Cảng. Bị thiệt hại nặng nề, Mĩ tuyên chiến với Đức, Ý, Nhật Bản. Chiến tranh Thái Bình Dương bùng nổ
Thời gian: 4 tháng 6 – 7 tháng 6 1942
Địa điểm: Khu vực Đảo Midway
Kết quả: Thắng lợi chiến thuật và chiến lược của Mỹ


Một số hình ảnh về trận Trân Châu Cảng
- Từ 12/1941 – 5/1942 Nhật Bản mở một loạt các cuộc tấn công và chiếm được một vùng rộng lớn ở Đông Á, Đông Nam Á, Thái Bình Dương
3. Khối Đồng minh chống Phát xít được hình thành
- Nguyên nhân:
+, Hành động xâm lược của phe PX trên toàn thế giới thúc đẩy các quốc gia cùng phối hợp với nhau trong một liên minh chống PX.
+, Viêc Liên Xô tham chiến đã cổ vũ mạnh mẽ cuộc đấu tranh của nhân dân các nước bị PX chiếm đóng và khiến cho Mĩ, Anh thay đổi thái độ, bắt tay cùng Liên Xô chống CNPX
- Sự thành lập:
1/1/1942, 26 nước đứng đầu là Liên Xô, Mĩ, Anh ra tuyên ngôn cam kết cùng nhau tiến hành cuộc chiến đấu chống PX. Khối đồng minh chống PX được thành lập
- Ý nghĩa:
Làm tính chất chiến tranh thay đổi, trở thành cuộc chiến tranh chống CNPX, bảo vệ hoà bình nhân loại
IV. Quân Đồng minh chuyển sang phản công. Chiến tranh thế giới II kết thúc
1. Quân Đồng minh phản công (11/1942 – 6/1944)
* Ở mặt trận Xô - Đức:
- Từ tháng 11/1942 – 2/1943 Hồng quân LX phản công, tiêu diệt đội quân tinh nhuệ của PX Đức ở Xtalingrat
 Đánh dấu bước ngoặt của chiến tranh thế giới, buộc quân đức phải chuyển từ tấn công sang phòng ngự. Mở ra thời kì LX và phe Đồng minh chuyển sang tổng tấn công đồng loạt trên các mặt trận
Cuối 8/1943 Hồng quân bẻ tan cuộc phản công của đức tại Cuốc- xcơ
6/1944 Phần lớn lãnh thổ Liên Xô được giải phóng
*Mặt trận Bắc Phi: 3- 5/1943 liên quân Mĩ- Anh phản công quét sạch quân Đức- Ý khỏi châu Phi. Chiến sự ở châu Phi chấm dứt
* Ở Ý: 7/1943- 5/1945 Liên quân Mĩ – Anh truy kích PX, làm CNPX Italia sụp đổ, PX Đức phải khuất phục
* Ở Thái Bình Dương: từ 1/1943 Mĩ liên tiếp đánh các đảo ở TBD
2. Phát xít Đức bị tiêu diệt. Nhật Bản đầu hàng. Chiến tranh kết thúc
a. PX Đức đầu hàng

? PX Đức bị tiêu diệt như thế nào? Em đánh giá như tế nào về vai trò của Liên Xô và Đồng minh Mĩ- Anh trong việc tiêu diệt PX Đức?
- 1/1945 Hồng quân mở cuộc tấn công PX Đức ở mặt trận phía Đông
- 2/1945 Hội nghị Tam cường (Liên Xô- Mĩ- Anh) được triệu tập tại Ianta bàn về việc tổ chức lại thế giới sau chiến tranh
- 2/1945 sau khi giải phóng được Pháp, Bỉ… Liên quân Mĩ – Anh tấn công Đức ở mặt trận phía Tây
- 16/4 – 30/4/1945 Liên Xô tấn công đánh bại quân Đức tại Berlin. CNPX Đức bị tiêu diệt
- 5/1945 Đức kí giấy đầu hàng vô điều kiện. Chiến tranh chấm dứt ở châu Âu
HQLX cắm cờ trên nóc toà nhà QH Đức
b. NHật Bản đầu hàng, chiến tranh kết thúc
- Từ năm 1944 Mĩ- Anh triển khai tấn công Nhật ở Miến Điện, Philippine, các đảo ở Thái Bình Dương
- Mĩ tăng cường đánh phá các thành phố lớn của Nhật bằng không quân: 6/8 và 9/8 Mĩ ném 2 quả bom nguyên tử xuống 2 tp Hiroshima và nagasaki giết hại hàng vạn người
- 8/8 Liên Xô tuyên chiến với Nhật và tấn công tiêu diệt đạo quân Quan Đông của Nhật ở Mãn Châu
- 15/8/1945 Nhật Bản kí giấy đầu hàng vô điều kiện. Chiến tranh thế giới II kết thúc
Lược đồ chiến tranh thế giới II
V. Kết cục của chiến tranh thế giới II
- CNPX Đức- Ý- Nhật sụp đổ hoàn toàn. Thắng lợi vĩ đại thuộc về các dân tộc trên thế giới đã kiên cường chiến đấu chống CNPX. Trong đó 3 cường quốc Liên Xô, Mĩ, Anh là lực lượng trụ cột trong việc tiêu diệt CNPX
- CTTG II đã gây hậu quả nặng nề nhất trong lịch sử nhân loại: 60 tr người chết, 90tr người bị thương, thiệt hại về vật chất lên tới 4000 tỉ USD
- Ý nghĩa: CTTG II kết thúc đã dẫn tới những biến đổi căn bản của tình hình thế giới
- CT đã để lại cho nhân loại bài học về việc đấu tranh bảo vệ hoà bình thế giới