Canh ngay xuan

LỚP 9A 11
Giáo viên thực hiện
Nguyễn Thị Thùy Liêm
Tiết: 28
Văn bản:
CẢNH NGÀY XUÂN
Trích “Truyện Kiều” của Nguyễn Du

HƯỚNG DẪN ĐỌC BÀI

- Đọc giọng say sưa, nhẹ nhàng, truyền cảm
- Lưu ý ngắt nhịp phù hợp. Đặc biệt 6 câu cuối
cần đọc giọng chậm, sâu lắng, hơi buồn.
Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
Tà tà bóng ngả về tây
Chị em thơ thẩn dan tay ra về
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang

CẢNH NGÀY XUÂN
Tiết 28 - VĂN BẢN: CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)
I/ Tìm hiểu chung
1/ Vị trí đoạn trích:
- Nằm ở phần đầu của truyện
( Từ câu 39 đến 56 )
2/ Bố cục:
Ba phần
Phần 2 :
Phần 1:
Phần 3 :
4 câu đầu: Khung cảnh thiên nhiên ngày xuân
8 câu tiếp: Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh
6 câu cuối: Chị em Thúy Kiều du xuân trở về
II/ Tìm hiểu văn bản
1/ Khung cảnh thiên nhên ngày xuân (4 câu đầu)
Tiết 28 - VĂN BẢN: CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)
II/ Tìm hiểu văn bản
1/ Khung cảnh thiên nhên ngày
xuân (4 câu đầu)
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
Con én đưa thoi
Thiều quang…
Cỏ non…
Cành lê trắng điểm…
Tiết 28 - VĂN BẢN: CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)
II/ Tìm hiểu văn bản
1/ Khung cảnh thiên nhên ngày
xuân (4 câu đầu)
Ngày xuân con én đưa thoi,
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi.
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
- “con én đưa thoi”:
- “cỏ non”, “tận”“trắng điểm”:
Bức tranh sinh động, có hồn về một buổi sáng mùa xuân tinh khôi, thanh khiết, trong sáng và tràn đầy sức sống
-> từ ngữ miêu tả, bút pháp chấm phá, đảo ngữ
-> từ ngữ gợi tả, số từ, phó từ
-> ẩn dụ, nhân hóa
- “thiều quang”, “chín chục” “ngoài sáu mươi” , “đã”
Phương thảo liên thiên bích
Lê chi sổ điểm hoa
Tiết 28 - VĂN BẢN: CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)
II/ Tìm hiểu văn bản
1/ Khung cảnh thiên nhên ngày
xuân (4 câu đầu)
- “con én đưa thoi”:
- “cỏ non”, “tận”“trắng điểm”:
Bức tranh sinh động, có hồn về một buổi sáng mùa xuân tinh khôi, thanh khiết, trong sáng và tràn đầy sức sống.
-> đảo ngữ, bút pháp chấm phá
-> từ ngữ gợi tả, số từ, phó từ
-> ẩn dụ, nhân hóa
- “thiều quang”, “chín chục” “ngoài sáu mươi” , “đã”
2/ Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh
minh (8 câu tiếp theo)
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.

Tiết 28 - VĂN BẢN: CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)
2/ Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh
minh (8 câu tiếp theo)
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.

yến anh
chị em
tài tử
giai nhân

sắm sửa
dập dìu

gần xa
nô nức
ngổn ngang
Không khí
đông vui,
nhiều người
Hoạt động của người đi dự lễ hội
Không khí và tâm trạng của người đi dự hội (rộn ràng, náo nức)
Tiết 28 - VĂN BẢN: CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)
2/ Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh
minh (8 câu tiếp theo)
Từ hai âm tiết, từ láy: danh từ, động từ, tính từ -> không khí, hoạt động và tâm trạng người tham gia lễ hội
- So sánh: gợi tả cảnh lễ hội mùa xuân tưng bừng, náo nhiệt.
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.

Khung cảnh lễ hội đông vui, tưng bừng, náo nhiệt
3/ Chị em Thúy Kiều du xuân trở về
(6 câu cuối)


Tà tà bóng ngả về tây
Chị em thơ thẩn dan tay ra về
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang

Câu 1: Cảnh chị em Thúy Kiều du xuân trở về được tác giả diễn tả qua những chi tiết thời gian và không gian điển hình nào?
Câu 2: Những từ ngữ trong đoạn thơ cho thấy tâm trạng củ con người phủ lên cảnh vật? Đó là tâm trạng gì?
Câu 3: Cảnh vật, không khí mùa xuân ở 6 câu cuối và bốn câu thơ đầu có gì giống và khác nhau.
Ẩn dụ: gợi từng đoàn người nhộn nhịp đi chơi xuân như chim én, chim oanh
Tiết 28 - VĂN BẢN: CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)
2/ Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh
minh (8 câu tiếp theo)
- T? hai õm ti?t, t? lỏy:
+ Danh t?: không khí dụng vui, r?n r�ng
+ D?ng t?: ho?t d?ng c?a ngu?i di d? l? h?i
+ Tớnh t? : tõm tr?ng c?a ngu?i di d? h?i
- Ẩn dụ: gợi cảnh từng đoàn người nhộn nhịp đi chơi xuân như chim én, chim oanh.
- So sánh: gợi tả cảnh lễ hội mùa xuân tưng bừng, náo nhiệt.
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.

- Cách ngắt nhịp: góp phần tạo sự sinh động
Khung cảnh lễ hội đông vui, tưng bừng, náo nhiệt
3/ Chị em Thúy Kiều du xuân trở về
(6 câu cuối)


Tà tà bóng ngả về tây
Chị em thơ thẩn dan tay ra về
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang

Câu 1: Cảnh chị em Thúy Kiều du xuân trở về được tác giả diễn tả qua những chi tiết thời gian và không gian điển hình nào?
Câu 2: Những từ ngữ trong đoạn thơ cho thấy tâm trạng củ con người phủ lên cảnh vật? Đó là tâm trạng gì?
Câu 3: Cảnh vật, không khí mùa xuân ở 6 câu cuối và bốn câu thơ đầu có gì giống và khác nhau.
Tiết 28 - VĂN BẢN: CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)


Tà tà bóng ngả về tây
Chị em thơ thẩn dan tay ra về
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang

Tiết 28 - VĂN BẢN: CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)
3/ Chị em Thúy Kiều du xuân trở về
(6 câu cuối)


Tà tà bóng ngả về tây
Chị em thơ thẩn dan tay ra về
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang

Thời gian:
Không gian:
+ Dòng nước
+ Dịp cầu
+ Phong cảnh
+ Chị em
Tà tà: chiều tối
nho nhỏ
nao nao
thanh thanh
thơ thẩn


Tà tà bóng ngả về tây
Chị em thơ thẩn dan tay ra về
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang








Cảnh chuyển động nhẹ nhàng, không khí nhạt dần, lặng dần. Tâm trạng bâng khuâng, lặng buồn, luyến tiếc của chị em Thúy Kiều.


III/ Tổng kết






Ghi nhớ
Đoạn thơ Cảnh ngày xuân
là bức tranh thiên nhiên,
lễ hội mùa xuân tươi đẹp,
trong sángđược gợi lên
qua từ ngữ, bút pháp miêu
tả giàu tính tạo hình của
Nguyễn Du.
Câu hỏi củng cố bài
Câu 1: Ý nào nói đúng nhất về vẻ đẹp mùa xuân được gợi ra từ hai câu thơ sau: “Cỏ non xanh tận chân trời Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.”
Mới mẻ, tinh khôi và giàu sức sống
Khoáng đạt và trong trẻo
Nhẹ nhàng và thanh khiết
Cả 3 ý trên
D
Câu 2: Nhận định nào nói lên đầy đủ nhất đặc sắc trong nghệ thuật tả cảnh của Nguyễn Du ở 4 câu thơ cuối?
Sử dụng nhiều từ láy
Tạo dựng không gian và thời gian (có sự biến đổi so với 4 câu đầu)
Cảnh được miêu tả qua tâm trạng con người
Cả A, B, C đều đúng.
D
Câu hỏi củng cố bài
Dặn dò
- Lập bảng so sánh cảnh mùa xuân trong 4 câu đầu và 6 câu cuối theo mẫu
Soạn “Kiều ở lầu Ngưng Bích”
+ Tóm tắt từ đầu đến “Kiều ở lầu Ngưng Bích”
+ Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vât
+ Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình
CẢNH NGÀY XUÂN ( Nguyễn Du)
Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa
Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh.
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.
Ngổn ngang gò đống kéo lên,
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
Tà tà bóng ngả về tây
Chị em thơ thẩn dan tay ra về
Bước dần theo ngọn tiểu khê
Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang