CẢM THỤ VỢ NHẶT - KL

vợ nhặt
Kim Lân
I. Tri thức khái quát:
1. Nội dung tư tưởng:
“Vợ nhặt” viết về mảng đời sống nông thôn trong thời kì nạn đói khủng khiếp diễn ra năm 1945 làm cho hai triệu đồng bào ta chết đói. Câu chuyện diễn ra ở một xóm ngụ cư qua cảnh ngộ của một gia đình cụ thể mà cái nghèo
khó vốn đeo bám họ suốt cả đời người.
“Vợ nhặt” không tập trung đi sâu vào nỗi khổ vật chất mà đưa ra một tình huống hết sức độc đáo, đó là hiện tượng “Vợ nhặt”- câu chuyện hôn nhân trong lúc cái sống, cái chết đang tranh chấp vì đói. Nhà văn Kim Lân muốn khẳng định bản chất ham sống của con người. Sự sống mạnh hơn cái chết. Đó chính là bản chất lạc quan của con người trong quá trình tồn tại của mình.
2. Hình thức nghệ thuật:
Tác giả đã tạo ra một tình huống truyện đặc biệt bằng vốn sống, tài năng của mình một cách nổi bật. Anh cu Tràng xấu xí, nghèo khổ, có mẹ già yếu, làm nghề đi chở xe bò thuê, lại còn thô kệch, hơi đần nữa, có lẽ suốt đời không ai lấy thế mà lại có vợ theo - vợ nhặt vào vụ đói khủng khiếp. Người phụ nữ kia cũng khôn ngoan, sắc sảo ở nét nào đó, thế mà dễ dàng theo Tràng chỉ sau mấy câu tầm phào và bốn bát bánh đúc. Bà cụ Tứ - mẹ Tràng vừa mừng, vừa tủi vì thấy con có vợ. Cả ba nhân vật đều như “đổi đời” khi có sự kiện “hôn nhân”. Họ đều nghĩ tới một tương lai tươi sáng hơn cái màu tro xám và mùi khói của đống dấm trấu xua tử khí của người chết, đang lan khắp xóm ngụ cư.
Về kết cấu: Câu chuyện được trần thuật theo thời gian tuyến tính. Kết cấu sử dụng triệt để phép tương phản.
Tràng trước đây mang lại tiếng cười cho lũ trẻ ở xóm ngụ cư vốn dĩ đã im lìm trong mệt mỏi và nghèo khó thì nay Tràng lầm lũi và lũ trẻ cũng ru rú ở xóm nhà không còn đủ sức trêu cu Tràng nữa vì cái đói. Tràng có vợ như là một nghịch lí, gây nên sự ngạc nhiên của hết thảy mọi người trong xóm, ngay cả bà cụ Tứ - mẹ Tràng và Tràng là người trong cuộc cũng vậy. Đêm tân hôn có sự đồng hiện của tiếng đôi trẻ cười khúc khích và tiếng khóc hờ thê thảm theo gió lan xa.
Cách kết cấu đó nhằm biểu đạt hiệu quả nhất cho tư tưởng chủ đề của truyện.
Điểm nổi bật của ngôn từ “Vợ nhặt” là thứ ngôn ngữ đậm nét cái chất đời sống thực.
Chỉ bằng vài nét phác hoạ, Kim Lân đã khắc hoạ được hình ảnh nhân vật Tràng, phác hoạ được một số phận bươn chải vật lộn với cuộc sống gần như bế tắc, vừa như chịu đựng, nhẫn nhục, vừa như muốn có sự chống chọi, phản ứng với cuộc đời.
Ngôn ngữ đối thoại của Tràng và “Thị” với lời nói đối đáp mang chất khẩu ngữ, trống không lấp lửng đã tái hiện rất đặc sắc cảnh đôi vợ chồng mới tình cờ nên duyên phận.
Ngòi bút Kim Lân vừa hóm, vừa hiểu người, hiểu cảnh và trân trọng cái tia sáng cuộc đời giữa cái nền xám xịt của t