CẢM THỤ SÓNG- XUÂN QUỲNH

sóng - Xuân Quỳnh
I. Tri thức khái quát:
1. Nội dung tư tưởng:
Sóng là bài thơ viết về tình yêu.
Qua hình tượng Sóng, trên cơ sở khám phá sự tương đồng, hoà hợp giữa sóng và em, bài thơ diễn tả tình yêu của người phụ nữ tha thiết, nồng nàn, chung thuỷ, muốn được vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người. Từ đó thấy được tình yêu là một tình cảm cao đẹp, một hạnh phúc lớn lao của con người.
2. Hình thức nghệ thuật:
Trong bài thơ Sóng là một hình ảnh ẩn dụ của tâm trạng người con gái đang yêu, tự bộc lộ tình cảm của mình. Tâm trạng ấy được thể hiện qua nhiều phương diện: âm hưởng, nhịp điệu, hình ảnh…
Tuy nhiên cùng với hình tượng sóng, bài thơ còn có một hình tượng nữa là em - cái tôi trữ tình của nhà thơ. “Sóng” và “em” tạo nên cặp hình tượng quấn quýt song hành suốt bài thơ, làm cơ sở cho Xuân Quỳnh diễn đạt mọi trạng thái bí ẩn và mãnh liệt của tình yêu.
- Bài thơ tựa vào hình tượng sóng để tạo tứ. Các lớp cảm xúc gối lên nhau như những lớp sóng và cấu tứ của bài thơ chia làm ba phần.
Phần 1 (khổ 1, 2): Sóng trước hết là đối tượng để cảm nhận. Xuân Quỳnh tạo ra con sóng của tình yêu mãnh liệt và đầy trữ tình, giàu trạng thái: cái bồi hồi trẻ trung, cái dữ dội mãnh liệt, cái dịu dàng con gái. Đó là cách cảm nhận có chiều sâu trên cả hai bề cảm xúc và nhận thức.
Phần 2 (khổ 3, 4, 5, 6, 7): sóng được đẩy lên thành đối tượng để suy tư. Trên cái nền của thiên nhiên, dòng suy tư cuộn lên như sóng, những câu hỏi hoá thành cuộc đối thoại lớn với vũ trụ về tình yêu. Dòng suy tư tiếp tục lặn chìm cùng sóng nước và vươn dài theo thời gian.
Suy tư được mở ra trên cả hai đối tượng “sóng” - “em”. Hai cặp hình ảnh song song: nỗi nhớ của tình yêu, của trái tim biết yêu phá vỡ mọi giới hạn, thống trị cả tiềm thức…
Phần 3: Sóng với khát vọng tìm điểm tựa từ một niềm tin. Xuân Quỳnh mượn quy luật của sóng biển, mây trời để nói quy luật của con người.
Tứ thơ của “Sóng” phát triển: mở đầu - sóng còn có khoảng cách với người; tiếp theo - con sóng là cái cớ để suy tư, song song với con người. Cuối cùng - người tan vào sóng, nhập vào sóng, đẩy sóng tới cao trào. Từ khoảng cách ngày càng rút ngắn đến chỗ hoà nhập ta thấy tứ thơ phát triển khá thú vị: con sóng vỗ giữa biển đời của bài thơ làm ta chan chứa lòng yêu cuộc sống.
II. Luyện tập:
Câu 1: Phân tích hình tượng sóng trong bài thơ cùng tên của Xuân Quỳnh:
I. Đặt vấn đề
- Trong các nhà thơ Việt Nam hiện đại, Xuân Quỳnh là một trong số những nhà thơ của tình yêu. Chị viết nhiều, viết hay về tình yêu, trong đó Sóng là một bài thơ đặc sắc.
- Trong bài thơ này, Xuân Quỳnh đã sáng tạ