Các vị La hán chùa Tây Phương

CÁC VỊ LA HÁN
CHÙA TÂY PHƯƠNG
CÁC VỊ LA HÁN
CHÙA TÂY PHƯƠNG
Huy Cận
I. Giới thiệu:
1.Tác giả:

- Tên thật: Cù Huy Cận, sinh 1919.
- Quê: Hương Sơn - Hà Tĩnh.
- Xuất thân trong gia đình nhà nho nghèo.
- Trước CMT8 là nhà thơ lãng mạn trong phong trào thơ mới.
- Tác phẩm: "Lửa thiêng", "Kinh cầu tự", "Vũ trụ ca". ? mang đậm nỗi sầu nhân thế.
I. Giới thiệu:
1.Tác giả:

- 1942 tham gia CM.
- Sau 1945: giữ trọng trách ở Bộ văn hoá thông tin.
- Tác phẩm: "Trời mỗi ngày lại sáng", "Đất nở hoa", "Bài thơ cuộc đời". ? hồn thơ lạc quan được khơi nguồn từ cuộc sống mới.
- Mất 19. 2. 2005.


2. Hoàn cảnh sáng tác:
- Trước CMT8 Huy Cận có dịp đến thăm chùa Tây Phương, rồi sau đó ông còn nhiều lần trở lại nhưng không phải với tư cách một tín đồ phật giáo mà vì ông bị thu hút bởi các pho tượng La Hán đặt trong hai dãy hành lang của chùa.
- Trong không khí phấn chấn của miền Bắc chuẩn bị bước vào kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, ông sáng tác bài thơ năm 1960.
- Bài thơ trích trong tập "Bài thơ cuộc đời".
3. Bố cục:
- 8 khổ đầu:Đặc tả các pho tượng và nhóm tượng.
- 5 khổ tiếp:Lời đối thoại của tác giả với "Bác thợ cả xưa".
- 2 khổ cuối: Niềm lạc quan, tin tưởng của tác giả đối với thời đại mới, cuộc sống mới.
4. Chủ đề:
Qua việc đặc tả các pho tượng, nhà thơ thể hiện sự đồng cảm với cha ông trong quá khứ đầy đau thương, bế tắc đồng thời bộc lộ niềm lạc quan trước cuộc sống.
1. Đặc tả các pho tượng và nhóm tượng:
a. Khổ 1:
II. Phân Tích:
Các vị La hán chùa Tây Phương
Tôi đến thăm về lòng vấn vương
Há chẳng phải đây là xứ phật
Mà sao ai nấy mặt đau thương
? Tỏ ý hoài nghi.
? Xứ phật thanh thản, từ bi, nơi thoát tục nhưng vẻ mặt các pho tượng đầy đau khổ.
- Điều nghịch lí :
Xứ phật >< đau thương.
? Vấn vương (nghĩ suy không dứt).
- Câu hỏi tu từ :
Há chẳng phải? Mà sao?
II. Phân Tích:
1. Đặc tả các pho tượng và nhóm tượng:
a. Khổ 1:
b. Khổ 2, 3, 4: Chân dung 3 pho tượng.
?Pho tượng thứ 1:
Đây vị xương trần chân với tay
Có chi thiêu đốt tấm thân gầy
Trầm ngâm đau khổ sâu vòm mắt
Tự bấy ngồi y cho đến nay
?Pho tượng thứ 1:
Đây vị xương trần chân với tay
Có chi thiêu đốt tấm thân gầy
Trầm ngâm đau khổ sâu vòm mắt
Tự bấy ngồi y cho đến nay
Pho tượng thứ 1
- Xương trần chân với tay
- Tấm thân gầy
- Sâu vòm mắt
? Từ ngữ giàu giá trị tạo hình

- Vị La Hán mãi suy tư đau khổ về cuộc đời mà hoàn toàn "bất động" (ngồi y).
? Sự đau khổ về thể xác
? đặc tả sự
gầy guộc về thể xác.
(dáng "trầm ngâm"
đau khổ)
thể hiện sức mạnh nung nấu của nội
tâm đến nỗi "thiêu đốt" cả hình hài.
? Pho tượng thứ 2:
Có vị mắt giương, mày nhíu xệch
Trán như nổi sóng biển luân hồi
Môi cong chua chát, tâm hồn héo
Gân vặn bàn tay mạch máu sôi.
Pho tượng thứ 2
? Pho tượng thứ 2:
Có vị mắt giương, mày nhíu xệch
Trán như nổi sóng biển luân hồi
Môi cong chua chát, tâm hồn héo
Gân vặn bàn tay mạch máu sôi.
- Mắt giương, mày nhíu xệch
- Trán- nổi sóng biển
- Môi cong, tâm hồn héo
- Gân vặn, mạch máu sôi
? Hàng loạt những động từ mạnh được sử dụng mô tả những đường nét chuyển động mạnh mẽ trên cơ thể đặc biệt là trên khuôn mặt.
? Những suy nghĩ, trăn trở dữ dội của nội tâm như muốn đứt tung, vọt trào ra ngoài cơ thể ? bế tắc vô phương giải thoát.
 Pho töôïng thöù 3:
Coù vò chaân tay co xeáp laïi
Troøn xoe töïa theå chieác thai non
Nhöng ñoâi tai roäng daøi ngang goái
Caû cuoäc ñôøi nghe ñuû chuyeän buoàn…
Pho tượng thứ 3
 Pho töôïng thöù 3:
Coù vò chaân tay co xeáp laïi
Troøn xoe töïa theå chieác thai non
Nhöng ñoâi tai roäng daøi ngang goái
Caû cuoäc ñôøi nghe ñuû chuyeän buoàn…
- Hình hài bất thường:
+ Chân tay co xếp lại, tựa thai non.
+ Đôi tai rộng dài ngang gối.
- Tư thế ngồi thụ động, cam chịu

?Ngồi im nhưng đón nhận mọi nỗi buồn của chúng sinh
>< Đôi
tai rộng dài, nghe đủ chuyện buồn.
? không bàng quan nhưng
bất lực trước cuộc đời đau khổ.
Qua sự phân tích vừa rồi em có nhận xét gì về 3 pho tượng ?
(Điểm riêng, điểm chung ?)
PT1: gầy guộc, sự đau khổ về thể xác.
PT2: Đầy biến động trên gương mặt, trong tâm hồn.
PT3: Ngồi yên nhưng vẫn nghe mọi biến động của cuộc đời.
- Đều mang nỗi đau của chúng sinh.
- Trăn trở khôn nguôi.
- Hoàn toàn bế tắc.
Chân dung quần thể tượng:
Chân dung quần thể tượng:
Các vị ngồi đây trong lặng yên
Mà nghe giông bão nổ trăm miền
Như từ vực thẳm đời nhân loại
Bóng tối đùn ra trận gió đen

Mỗi người một vẻ mặt con người
Cuồn cuộn đau thương cháy dưới trời
Cuộc họp lạ lùng trăm vật vả
Tượng không khóc cũng đổ mồ hôi
c. Khổ 5,6,7,8 chân dung quần thể tượng:
Mặt cúi, mặt nghiêng, mặt ngoảnh sau
Quay theo tám hướng hỏi trời sâu
Một câu hỏi lớn. Không lời đáp
Cho đến bây giờ mặt vẫn chau

Có thực trên đường tu đến phật
Trần gian tìm cởi áo trầm luân
Bấy nhiêu quằn quại run lần chót
Các vị đau theo lòng chúng nhân
c. Khổ 5,6,7,8 chân dung quần thể tượng:
Dáng hình:

Mỗi pho tượng đều có nét mặt con người "mỗi người một vẻ" và đều thể hiện trạng thái chung


? miêu tả sống động, có giá trị tạo hình.
c. Khổ 5,6,7,8 chân dung quần thể tượng:
: vật vả, đau khổ, bế tắc (cuồn cuộn đau thương, trăm vật vả, tượng cũng đổ mồ hôi.).
ngồi lặng yên >< giông bão nổ
trăm miền
(đối lập, ẩn dụ).
- Động tác :






? Bút pháp tả bao quát + suy tưởng, bình luận xuất phát từ tình cảm nhân đạo
? tác giả có cái nhìn thông cảm sâu sắc với những đau khổ, bế tắc của cha ông trong quá khứ.
mặt cúi, mặt nghiêng, mặt ngoảnh sau, quay theo tám hướng (điệp từ, liệt kê)
? cả nhân loại sục sôi, vùng vẫy tìm lối thoát nhưng hoàn toàn bế tắc, bất lực, không giải thoát được chúng sinh
(Một câu hỏi lớn. Không lời đáp, mặt vẫn chau, các vị đau theo lòng chúng nhân.).
c. Khổ 5,6,7,8 chân dung quần thể tượng: