Các vị la hán chùa Tây Phương

KIỂM TRA BÀI CŨ
Tr? l?i :
-D? hỗ tr? chính sách kinh tế của nhà nước kêu gọi
nhân dân đi xây dựng vùng kinh tế mới Tây Bắc 1960
-Để thể hiện khát vọng muốn sống cống hiến ,vươn tới những gì cao đẹp và như một sự đền đáp ân tình đối với nhân dân ,đất nứơc

Câu hỏi: Mục đích sáng tác bài " Tiếng hát con tàu"?
CẢNH CHÙA TÂY PHƯƠNG.
HÌNH ẢNH 18 VỊ LA HÁN
Bài thơ : CÁC VỊ LA HÁN CHÙA TÂY PHƯƠNG
--------
--------
--------
1. TÁC GIẢ:
-Cù Huy Cận - 1919 Nghệ Tĩnh
-Trước CMT8 là nhà thơ lãng mạn trong phong trào thơ mới
* Tác phẩm : "Lử�a thiêng" .Thơ mang đậm nỗi sầu nhân thế
-1942 :Tham gia cách mạng
-Sau 1945:Giữ trọng trách ở bộ Văn hóa thông tin
* Tác phẩm :"Trời mỗi ngày lại sáng","Đất nở hoa"","Bài thơ cuộc đời".Hồn thơ lạc quan dạt dào
Ngaỳ mất 19 - 2 - 2005.
-Trước CMT8 Huy Cận có dịp đến thăm chùa Tây Phương, rồi sau đó ông còn nhiều lần trở lại nhưng không phải với tư các một tín đồ Phật giáo mà vì ông bị thu hút bởi các pho tượng La Hán đặt trong hai dãy hành lang của chùa.
-Trong không khí phấn chấn của miền Bắc chuẫn bị bước vào kế hoạch năm năm lần thứ nhất, ông sáng tác bài thơ năm 1960
2. HOÀN CẢNH SÁNG TÁC
Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào ?
I. Giơí thiệu:
3.BỐ CỤC:
Đoan 1: 8 khổ đầu: miêu tả các pho tượng và nhóm tượng:
Đoạn 2: 5 khổ tiếp: Tác giả cảm nhận về nội dung phản ánh hiện thực của các pho tượng
Đoạn 3: 2 khổ cuối: Đưa ra lời giải đáp, giải thoát cho những trăn trở của cha ông
4. CHỦ ĐỀ :
Nhà thơ biểu hiện sự đồng cảm với cha ông trong quá khứ, muốn nối liền quá khứ với hiện tại bằng niềm lạc quan trước cuộc sống mới.
II. PHÂN TÍCH
?Xứ Phật thanh thản từ bi,nơi thoát tục nhưng vẻ mặt các pho tượng đầy đau khổ. Điều nghịch lý đó đã làm cho nhà tho suy nghĩ, cố tìm cách lý giải
Xứ Phật ><đau thương ?Điều nghịch lý? Vấn vương
( nghĩ suy không dứt)
1. ĐẶC TẢ CÁC PHO TƯỢNG VÀ NHÓM TƯỢNG:
KHỔ 1:
Các vị La Hán chùa Tây phương Há chẳng phải đây là xứ Phật
Tôi đến thăm về lòng vấn vương Mà sao ai nấy mặt đau thương


+Đi từ ngoại hình để tả những
biến động trong tâm hồn

Khổ 2, 3, 4:
Chân dung 3 pho tượng
*Nghệ thuật mô tả chung ba pho tượng:

a. PHO TƯỢNG THỨ 1
"Đây vị xương trần chân với tay
Có chi thiêu đốt tấm thân gầy
Trầm ngâm đau khổ sâu vòm mắt
Tự bấy ngồi y cho đến nay"
Tả pho tượng 1, nhà Thơ sử dụng loại từ gì? nét đặt trưng của pho tương 1?
Qua mô tả, nhà thơ giúp ta đọc được gì ở nội tâm của pho tượng ?
+ trần + gầy + sâu:
+trầm ngâm + đau khổ
tự bấy ngồi y cho đến nay ? trạng từ
Từ giàu giá trị tạo hình

tính từ

?Nghệ thuật tạo hình được sử dụng tối đa , gây ấn tượng sâu sắc về sự gầy guộc
+ Các vị La Hán mãi suy tư đau khổ vì cuộc đời mà hoàn toàn bất động (ngồi y)
+Thiêu đốt -> nung nấu, đau khổ ?gầy guộc.
b. PHO TƯỢNG THỨ 2
"Có vị mắt giương ,mày nhíu xệch
Trán như nổi sóng biển luân hồi
Môi cong chua chát tâm hồn héo
Gân vặn bàn tay mạch máu sôi"
+giương, nhíu xệch
+ nổi sóng biển luân hồi
+ vặn, sôi
=>Hàng loạt động từ mô tả những đường nét chuyển động mạnh mẽ trên cơ thể, đặ�c biệt trên gương mặt
?Nội tâm u uất bế tắc, trăn trở dữ dội như muốn vọt ra ngòai cơ thể
c .Pho tượng thứ 3
+ CHÂN TAY CO XẾP
LẠI, TỰA THAI NON

+ ĐÔI TAI RỘNG DÀI
NGANG GỐI
Tư thế ngồi thụ động >< đôi tai dài, rộng
, nghe đủ chuyện buồn
Ngồi im nhưng đón nhận mọi nỗi buồn của
chúng sinh--> Không bàng quan nhưng bất
lực trước cuộc đời đau khổ
nét đặc trưng
của pho tượng thứ 3?
Có vị chân tay co xếp lại
Tròn xoe tựa thể chiếc thai non
Nhưng đôi tay rộng dài ngang gối
Cả cuộc đời nghe đủ chuyện buồn
Hai hình ảnh trái ngược khi mô tả pho tượng 3 là gì?Điều đó khẳng định vị La Hán đang trong tình trạng ra sao?
BA PHO TƯỢNG ĐẶC TẢ
QUA SỰ PHÂN TÍCH VỪA RỒI CÁC
EM CÓ NHẬN XÉT GÌ VỀ BA PHO TƯỢNG?
(ĐIỂM RIÊNG, ĐIỂM CHUNG?)
NHẬN XÉT:
Điểm chung :
Đều mang nỗi đau của chúng sinh,
Trăn trở khôn nguôi
Hoàn toàn bế tắc


Điểm riêng:
PT 1:Gầy guộc
PT2 :Đầy biến động trên gương
mặt,trong tâm hồn
PT3 : Ngồi yên nhưng vẫn nghe mọi biến động của cuộc đời.
Khổ 5, 6, 7, 8:
+Dáng hình:


+Vẻ mặt:


+Động tác:


+Trạng thái:
Ngồi lặng yên >< nghe
giông bão nổ trăm miền
Mặt cúi, mặt nghiêng,
mặt ngoảnh sau,
quay theo tám hướng
đau thương
Tinh thần và thái độ của
quần thể tượng:
+ Mang nỗi đau lớn trong tâm hồn
+ Một cuộc tìm đường tập thể mà mỗi
cá nhân đều nỗ lực nhưng hoàn toàn
bế tắc, không giải thoát được chúng sinh
Vẫn chau (mày)
Những hình ảnh nà�o trong các câu thơ sau đây mô tả dáng hình , vẻ mặt, động tác , trạng thái chung của quần thể tượng ?
CHÂN DUNG QUẦN
THỂ TƯỢNG
-Các vị ngồi đây trong lặng yên
Mà nghe giông bão nỗ trăm miền
Như từ vực thẳm đời nhân loại
Bóng tối đùn ra trận gió đen
-Mo�i người một vẻ mặt con người
Cuồn cuộn đau thương cháy dưới trời
-Mặt cúi mặt nghiêng mặt ngoảnh sau
Quay theo tám hướng hỏi trời sâu
Một câu hỏi lớn .Không lời đáp
Cho đến bây giờ mặt vẫn chau
-Bấy nhiêu quằn quại run lần chót
Các vị đau theo lòng chúng nhân ?
Tác giả sử dụng những nghệ thuật gì để miêu tả quần thể tượng?
Nghệ thuật: Miêu tả + suy tưởng + bình luận
Đối lập, ẩn dụ ( giông bão, vực thẳm, bóng tối, gió đen )
Điệp từ, liệt kê ( cúi, nghiêng, ngoảnh, quay )
Trăn trở, quay cuồng
Tâm trạng các pho tượng được biểu hiện qua những từ ngữ nào?
Trăm vật vã
Không khóc cũng đổ mồ hôi
Quằn quại, run lần chót
Khát vọng giải thoát khỏi bể khổ đến nhức nhối nhưng bất lực tột độ.

? Cảm nhận và suy tưởmg về các pho tượng cũng là sự đồng cảm với nỗi bế tắc của cha ông.


Đặt vấn đề:� trực tiếp với nghệ nhân điêu khắc (xuất phát từ quan điểm nghệ thuật
phản ảnh hiện thực)
Nhà thơ đi tìm ý nghĩa hiện thực của các pho tựơng La Hán bằng cách hình dung cuộc nói chuyện với ai ?
Câu hỏi: Thật chăng chuyện phật ?
Tư tr ả lời Là cha ông đó bằng xương máuĐã khổ không yên cả đứng
ngồi

2. TÁC GIẢ CẢM NHẬN VỀ NỘI DUNG PHẢN ÁNH HIỆN THỰC CỦA CÁC PHO TƯỢNG

Cha ông là những người cùng thời với ai? Thuộc thời đại nào?
Cha ông = bạn đương thời của Nguyễn Du ? thế kỉ XVIII - xã hội phong kiến suy tàn.

Nghệ thuật :Tư duy bằng hình tượng nghệ thuật ? tái hiện bằng ngôn từ.
Hiện thực :Tăm tối ,bế tắc , tuyệt vọng, không có tương lai,không giải
quyết được nỗi đau của nhân dân.


Hình ảnh nào trong những câu thơ dưới đây giúp ta hình dung ra hiện thực của xã hội trong thế kỷ XVIII?Hiện thực ấy ra sao?


Thái độ của tác gỉa khi hình dung ra hiện thực tăm tối của cha ông :
.Thấu hiểu, cảm thông
. Trân trọng , chia sẻ
Đứt ruột cha ông trong cái thưở
Cuộc sống giậm chân hoài một chỗ
Bao nhiêu hy vọng thúc bên sườn
Héo tựa mầm non thiếu ánh dương
Hoàng hôn thế kỷ phủ bao la
Sờ sọang cha ông tìm lối ra.
. . .


Hiện thực của xã hội ở thế kỷ XVIII:
? Miêu tả quần thể tượng thực chất là giải thích về tấn bi kịch của nguời xưa theo quan niệm nghệ thuật phản ánh hiện thực
3.Loái giaûi thoaùt cho nhöõng traên trôû cuûa cha oâng trong quaù khöù.
Nhà thơ bộc lộ tình cả�m và thái độ như thế nào với
cuộc sống thực tại?Trong câu thơ nào?

Em nhận xét gì về cách liên hệ thực tại của nhà thơ
trong những câu thơ sau?
Tôi nhìn mặt tựợng dường tươi lại
Xua bóng hoàng hôn tản khói sương
. . . .
Những bước mất đi trong thơ �gỗ
Về đây tươi vạn dặm đường xuân.


?Sự liên hệ với cuộc sống hiện tại tươi đẹp ? giải thoát cho nỗi trăn trở của người xưa.
Hôm nay xã hội đã lên đuờng:
Niềm tin
Lạc quan
C.TỔNG KẾT
-CẢM XÚC : về điều nghịch lý đã quan sát thấy ở chùa Tây phương
- SUY TƯỞNG : về� ý nghĩa hiện thực của các pho tượng
- TRIẾT LÝ : Xã hội tăm tối , con người đau khổ

Nghệ thuật :Bài thơ bộc lộ nét phong cách riêng của Huy Cận:Sự kết hơp giữa cảm xúc với chất suy tưởng và triết lý

Câu hỏi: Từ cảm xúc về điều nghịch lý quan sát đựợc ở chùa Tây Phưong,Huy Cận đã suy nghĩ về xã hội nào của qúa khứ ? Bài thơ cho ta hiểu gì về mối quan hệ giữ�a cuộc sống của con người và xã hội ?

DẶN DÒ
1. SOẠN TÁC PHẨM "MÙA LẠC"
2. HỌC THUỘC LÒNG BÀI THƠ
"CÁC VỊ LA HÁN CHÙA TÂY PHƯƠNG".
3. PHÂN TÍCH BA PHO TƯỢNG
MỘT-HAI-BA