Các phương pháp dạy học tích cực

Bài:
Một số kỹ thuật học tích cực
Một số kỹ thuật học hợp tác
a. Kỹ thuật khăn trải bàn
b. Kỹ thuật mảnh ghép
2. Lắng nghe và phản hồi tích cực
Hãy nêu tên các kỹ thuật dạy học mà thầy, cô thường dùng trong dạy häc?
Kĩ thuật dạy học là những
biện pháp, cách thức hành động
của GV và HS trong các tình huống
hành động nhỏ nhằm thực hiện và
điều khiển quá trình dạy học.
Kĩ thuật 6-3-5
Kĩ thuật mảnh ghép
Kĩ thuật khăn phủ bàn
Kĩ thuật bể cá
Kĩ thuật bông tuyết
Kĩ thuật đặt câu hỏi
Kĩ thuật công não
……

Kỹ thuật khăn trải bàn
Mục đích
Nâng cao năng lực cho GVCC về kỹ thuật khăn trải bàn nhằm giúp NTG có khả năng điều chỉnh nội dung tài liệu và triển khai tập huấn lại cho GV địa phương.
Mục tiêu
Sau bài học, NTG có khả năng:
Hướng dẫn cách học theo kỹ thuật khăn trải bàn.
Áp dụng kỹ thuật khăn trải bàn trong dạy học.
Kĩ thuật dạy học “Khăn trải bàn”

1
2
3
4
Kĩ thuật khăn trải bàn:
- Chia giấy A0 thành phần chính giữa và phần xung quanh. Chia phần xung quanh thành các phần theo số thành viên của nhóm.
- Cá nhân trả lời câu hỏi và viết trên phần xung quanh.
- Thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến và viết vào phần chính giữa.
- Treo SP, trình bày.
Bài tập số 1
Thực hành trải nghiệm áp dụng Kĩ thuật khăn trải bàn: Quan sát sơ đồ sau và viết ra các ý kiến cá nhân, sau đó là ý kiến cả nhóm để trả lời câu hỏi:
Thế nào là học tích cực?
Bài tập số 2
Thực hành thiết kế hoạt động áp dụng kĩ thuật “Khăn trải bàn” theo môn học, trong một bài học cụ thể

Kỹ thuật mảnh ghép
Mục đích
Nâng cao năng lực cho GVCC về kỹ thuật các mảnh ghép nhằm giúp NTG có khả năng điều chỉnh nội dung tài liệu và triển khai tập huấn lại cho GV địa phương.
Mục tiêu
Sau bài học, NTG có khả năng:
Hướng dẫn cách học theo kỹ thuật các mảnh ghép.
Áp dụng kỹ thuật các mảnh ghép trong dạy học.
Kĩ thuật “Các mảnh ghép”
Vòng 1
Vòng 2
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
3

VÒNG 1
Hoạt động theo nhóm 3 người
Mỗi nhóm được giao một nhiệm vụ (Ví dụ : nhóm 1 : nhiệm vụ A; nhóm 2: nhiệm vụ B, nhóm 3: nhiệm vụ C)

Đảm bảo mỗi thành viên trong nhóm đều trả lời được tất cả các câu hỏi trong nhiệm vụ được giao

Mỗi thành viên đều trình bày được kết quả câu trả lời của nhóm
VÒNG 2
Hình thành nhóm 3 người mới (1người từ nhóm 1, 1 người từ nhóm 2 và 1 người từ nhóm 3)
Các câu trả lời và thông tin của vòng 1 được các thành viên nhóm mới chia sẻ đầy đủ với nhau
Nhiệm vụ mới sẽ được giao cho nhóm vừa thành lập để giải quyết
Lời giải được ghi rõ trên bảng
Cách tiến hành kĩ thuật “Các mảnh ghép”
Thiết kế nhiệm vụ “Mảnh ghép”
Lựa chọn một chủ đề thực tiễn
Xác định một nhiệm vụ phức hợp – bao gồm các phần khác nhau (để thực hiện ở vòng 2)
Xác định những yếu tố cần thiết để giải quyết nhiệm vụ phức hợp (kiến thức, kĩ năng, thông tin, chiến lược)
Xác định các nhiệm vụ mang tính chuẩn bị (cho vòng 1). Xác định các yếu tố hỗ trợ cần thiết để hoàn thành thành công vòng 1
Nhiệm vụ các thành viên trong nhóm
Ví dụ Chủ đề: Câu tiếng Việt
* Vòng 1:
Nhiệm vụ 1: Thế nào là câu đơn? Nêu và phân tích VD minh họa
Nhiệm vụ 2: Thế nào là câu ghép? Nêu và phân tích VD minh họa
Nhiệm vụ 3: Thế nào là câu phức? Nêu và phân tích VD minh họa
* Vòng 2:
Câu đơn, câu phức và câu ghép khác nhau ở điểm nào? Phân tích VD minh hoạ
Bài tập
Thực hành thiết kế hoạt động áp dụng kĩ thuật “ Các mảnh ghép” theo môn học, trong một bài học cụ thể
NV3
…
NV3
…
NV1
NV1
NV2
…
NV2
NV3
NV2
NV1
Giai đoạn
1
Nhóm xanh
Nhóm đỏ
NV1
NV1
NV1
NV2
NV2
NV2
NV3
NV3
NV3
Nhóm vàng
Kĩ thuật dạy học “Các mảnh ghép”
Giai đoạn
2

2. Lắng nghe và phản hồi tích cực
Mục đích:
Cập nhật và hệ thống hoá một số kĩ thuật trong lắng nghe và phản hồi tích cực, áp dụng vào dạy học các môn học nhằm giúp NTG có khả năng điều chỉnh nội dung tài liệu và triển khai tập huấn lại cho GV địa phương.
Mục tiêu:
Sau bài học, NTG có khả năng:
Phát biểu và phân tích được lí do sử dụng, các đặc điểm, cách thực hiện lắng nghe tích cực và phản hồi tích cực trong dạy học.
Nêu được ít nhất 3 ví dụ về lắng nghe, 3 ví dụ về phản hồi tích cực trong dạy học.
A. Lắng nghe tích cực
Đặc tính:
Lắng nghe tích cực là khả năng ngừng suy nghĩ và làm việc của mình để hoàn toàn tập trung vào những gì mà ai đó đang nói. Lắng nghe là một mặt của giao tiếp trong cuộc sống.
Kỹ năng lắng nghe tích cực không phải là một kỹ năng bẩm sinh của mỗi người. Bất cứ ai muốn thành công trong học tập, giảng dạy, công việc khác, phải trau dồi nó và học cách làm chủ nó. Lắng nghe tích cực bắt đầu với sự sẵn sàng nhận ra giá trị trong mọi cuộc đối thoại bạn tham gia.
Có thể dùng để:
Thu thập, phân tích thông tin, hiểu biết, giải trí và học hỏi.
Cảm thông trong những mối quan hệ giữa người với người.
A. Lắng nghe tích cực
Thế nào là lắng nghe tích cực ?
Lắng nghe tích cực là khả năng ngừng suy nghĩ và làm việc của mình để hoàn toàn tập trung vào những gì mà ai đó đang nói. Lắng nghe là một mặt của giao tiếp trong cuộc sống
A. Lắng nghe tích cực
Cách thực hiện:
Lắng nghe bao gồm 5 hoạt động liên quan với nhau và hầu như đều xảy ra theo một chuỗi liên tiếp:
- Tham dự: Nghe thông tin một cách tự nhiên và ghi chép.
Diễn giải (phân tích thông tin): gắn ý nghĩa của lời nói dựa theo giá trị, ý kiến, kỳ vọng, vai trò, yêu cầu, trình độ của bạn.
- Ghi nhớ: Lưu giữ thông tin để tham khảo sau này.
- Đánh giá: ứng dụng kỹ năng phân tích phê bình để đo lường những nhận xét của diễn giả.
- Đáp lại: Phản hồi lại khi bạn đánh giá thông tin của người nói. Tóm lại việc lắng nghe đòi hỏi sự phối hợp các hoạt động thể chất và tinh thần, nên nó bị chi phối bởi các rào cản về cả hai hoạt động đó. Bởi vậy, muốn lắng nghe tích cực cần phải rèn luyện để nhận biết và sửa chữa những rào cản đó.
B. Phản hồi tích cực
Cách thực hiện:
Các bước của quá trình phản hồi mang tính xây dựng:
- Bước 1. Quan sát (nghe, xem) và suy nghĩ (tôi nhìn thấy gì? và tôi đánh giá như thế nào về những điều tôi nhìn thấy?).
- Bước 2. Kiểm tra nhận thức :
Đặt các câu hỏi để chắc chắn rằng mình đã hiểu đúng ý định của người thực hiện.
- Bước 3. Đưa ra ý kiến đóng góp của mình
Xác nhận và thừa nhận những ưu điểm (Cần giải thích tại sao lại đánh giá đó là những ưu điểm).
Đưa ra các gợi ý để hoàn thiện hoặc nâng cao (Cần giải thích tại sao lại đưa ra các gợi ý đó).
Bài tập
Câu hỏi thảo luận
Theo bạn đâu là những rào cản đối với việc lắng nghe tích cực ?
Có những cách nào để thu thập được thông tin khi lắng nghe ?
Làm thế nào để người nói cảm thấy được khuyến khích chia sẻ ?
Làm thế nào để người nói không quá lan man trong khi điều kiện thời gian không cho phép ?