Ca dao, dân ca

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG THPT NAM HÀ
I. Khái niệm :
1. Ca dao :
Là những câu thơ, bài thơ dân gian, còn gọi là một thể thơ dân gian (hay thể ca dao).
Ví dụ : "Yêu nhau cởi áo cho nhau
Về nhà dối mẹ qua cầu gió bay".
2. Dân ca :
Là những câu hát, bài hát dân gian, hoặc một hình thức sinh họat ca hát dân gian có sự kết hợp giữa lời thơ và nhạc.
Ví dụ : Yêu nhau cởi áo (ối - à) cho nhau, về nhà (dối rằng cha) dối mẹ (a-á- a). (Rằng a- ối - a- ) qua cầu, (Tình tình tình) gió bay .
Tóm lại :

Ca dao dân ca là những sáng tác trữ tình dân gian phản ánh đời sống tình cảm của người bình dân xưa.
I. Khái niệm :
1. Ca dao :
2. Dân ca :
I.Khái niệm

II. Nội dung : (Ca dao - dân ca và đời sống tư tưởng tình cảm của người bình dân ).
Ca hát là hình thức thổ lộ tâm tình quen thuộc của người bình dân xưa, gắn liền với sinh họat lao động, sinh họat gia đình, sinh họat cộng đồng .
Ví dụ : hát phường cấy, hát phường vải, hát ru , hò kéo lưới, đồng dao .
I. Khái niệm :
1. Ca dao :
2. Dân ca :
II. Nội dung : (Ca dao - dân ca và đời sống tư tưởng tình cảm của người bình dân ).
1. Những câu hát than thân, phản kháng:
a. Than thân:
Than về nỗi vất vả, cơ cực trong lao động.
Ví dụ : "Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày".
Sự buồn tủi, đắng cay vì cuộc sống nghèo khó, làm không đủ ăn.
Ví dụ: "Cây khô thì lá cũng khô
Phận nghèo đi đến nơi mô cũng nghèo".
I. Khái niệm :
II. Nội dung : (Ca dao - dân ca và đời sống tư tưởng tình cảm của người bình dân ).
Những câu hát than thân, phản kháng:
a. Than thân:
Than về nỗi vất vả, cơ cực trong cuộc sống.
Sự buồn tủi, đắng cay vì cuộc sống nghèo khó.
Số phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến :
+ Bị phụ thuộc
Ví dụ : "Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai".
+Tâm trạng nhẫn nhục, chịu đựng, oán trách cho số phận.
Ví dụ : "Đường đi những lách cùng lau
Cha mẹ tham giàu ép uổng duyên con".
Tóm lại : Đời sống vật chất thấp kém, sự cơ cực vất vả trong lao động cùng những bất công trong xã hội là đề tài cho những câu hát than thân.
I.Khái niệm :
II. Nội dung :
1. Những câu hát than thân, phản kháng.
a. Than thân.
b. Phản kháng:
Thái độ bất bình, chống lại những áp bức bất công trong xã hội phong kiến xưa.
Ví dụ� : "Con ơi nhớ lấy câu này
Cướp đêm là giặc, cướp ngày là quan".
Thái độ phản kháng lễ giáo phong kiến của người phụ nữ .
Ví dụ : "Đất xấu nặn chả nên nồi
Anh đi lấy vợ cho tôi lấy chồng".
Tóm lại: Những câu hát than thân, phản kháng thể hiện sự bất bình và nói lên những đòi hỏi có tính chất dân chủ và nhân đạo của người bình dân xưa.
I.Khái niệm :
II. Nội dung :
1. Những câu hát than thân, phản kháng.
a. Than thân.
Tình cảm

Hát : lời (ca dao) + nhạc = dân ca
Vất vả, cơ cực
Đắng cay, tủi nhục
Thân phận người phụ nữ

Chống áp bức
bất công

Chống lễ giáo PK
của người phụ nữ
Tình nghĩa
Dân chủ
Nhân đạo
Ca dao
Dân ca
Khái niệm
Nội dung
Phản kháng
Than thân
Than thân
Phản kháng

Chuồn chuồn bay thấp thì mưa
Bay cao thì nắng bay vừa thì râm.