Ca_dao_dan_ca

A DAO – DÂN CA
GV: Trần Thị Châu Thưởng
Trường THPT chuyên Lương Thế Vinh
Đồng Nai
i nhanh hơn?
Ai xui (mà) con sáo (cái mà) sang sông (ơ)
Cho nên (cái mà) con sáo (ơ) sổ lồng
(cái kìa) bay xa (cái kìa) bay xa
Tục ngữ
Ca dao
Dân ca
i nhanh hơn?
Lúa chiêm nép ở đầu bờ
Hễ nghe tiếng sấm, phất cờ mà lên
Tục ngữ
Ca dao
Dân ca
i nhanh hơn?
Cô kia đứng ở bên sông
Muốn sang anh ngả cành hồng cho sang
Tục ngữ
Ca dao
Dân ca
1. Khái niệm
Phân biệt
- Tục ngữ
- Ca dao
- Dân ca

Khái niệm
Ca dao – dân ca là những sáng tác trữ tình dân gian có nội dung chính là đời sống nội tâm, đời sống tư tưởng tình cảm của người bình dân


hìn cảnh đoán tên
Lý chuồn chuồn
Lý quy phụng
Hát ru Nam bộ
Lý trái mướp
hìn cảnh đoán tên
Hát trống quân
Hát phường vải
Hát quan họ
Bắc Ninh
Hát ghẹo Phú Thọ
2. Ca dao – dân ca và đời sống tư tưởng tình cảm của người bình dân
Ca hát là hình thức thổ lộ tâm tình, nói lên những suy nghĩ về cuộc sống của người bình dân, gắn liền với những sinh hoạt lao động, sinh họat gia đình và sinh họat xã hội.
a. Ca hát là hình thức thổ lộ tâm tình của người bình dân
Ru con
 hát ru
a. Ca hát là hình thức thổ lộ tâm tình của người bình dân
Chèo đò  hò mái nhì Huế
a. Ca hát là hình thức thổ lộ tâm tình của người bình dân
Lễ hội
 hát quan họ Bắc Ninh
i biết nhiều?
Chủ đề
Những câu hát than thân, phản kháng
b. Những câu hát than thân, phản kháng
Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần

Thương thay thân phận con rùa
Trên đình đội hạc, xuống chùa đội bia

Đường đi những lách cùng lau
Cha mẹ tham giàu, ép uổng duyên con
b. Những câu hát than thân, phản kháng
Nhân vật trữ tình
Nội dung
- Than thân
- Phản kháng
Ý nghĩa
Hết tiết 1
i biết nhiều?
Chủ đề
Những câu hát tình nghĩa
c. Những câu hát tình nghĩa
Nhân vật trữ tình
Nội dung
- Tình yêu quê hương
- Tình cảm gia đình
- Tình yêu nam nữ
Ý nghĩa
3. Nghệ thuật ca dao
Thể thơ

- Dạng nguyên thể: lục bát, song thất lục bát, nói lối

- Dạng biến thể
a. Thể thơ
Lục bát
Tình anh như nước dâng cao

Tình em như dải lụa tẩm hương
đào
B
T
B
B
T
B
a. Thể thơ
Song thất lục bát

Chim lạc bầy thương cây nhớ cội,
Người xa người tội lắm người ơi!
Chẳng thà không biết thì thôi,
Biết nhau mỗi đứa mỗi nơi thêm buồn
a. Thể thơ
Nói lối

Em đã có chồng rồi,
Em đã có lứa rồi,
Vung úp đã vừa nồi,
Đũa ghép đã thành đôi,
Bạn đừng có ỡm ờ với tôi!
b. Cách diễn ý và lập ý
Diễn ý bằng các hình ảnh so sánh và ẩn dụ
Lập ý bằng hình thức đối đáp, hình thức mở đầu bằng khung cảnh thiên nhiên, hình thức điệp ngữ
c. Ngôn ngữ ca dao
Mang màu sắc địa phương
Gần gũi ngôn ngữ đời sống
Giá trị nghệ thuật
4. Kết luận
Vị trí và vai trò của văn học dân gian trong lịch sử văn học dân tộc